Από τη Δήμητρα Διδαγγέλου
Αν θες να πας γρήγορα, πήγαινε μόνος σου.
Αν θες να μας μακριά, πήγαινε με παρέα.
Αφρικανική παροιμία
Καθώς προχωράμε προς το 2024, κρατάμε με ευγνωμοσύνη τις ευχάριστες αναμνήσεις και ό,τι μάθαμε από τις δυσκολίες του περασμένου έτους, έχοντας συγχρόνως ανοιχτούς ορίζοντες για να υποδεχτούμε το άγνωστο που ανοίγεται μπροστά μας με αισιοδοξία, ελπίδα, αγάπη και διάθεση εξέλιξης.
Είναι μια ευκαιρία για μια ανασκόπηση της χρονιάς που έφυγε αλλά και διερεύνηση νέων στόχων κι εμπειριών ανάπτυξης κι αυτογνωσίας.
Είναι η ίδια εποχή που ανταλλάσσουμε τις καλύτερες ευχές μας για την καινούργια χρονιά∙ ευχές που μπορούν να γίνουν κάτι περισσότερο από μια τυπική ανταλλαγή αν αναλογιστούμε τη δύναμη που κρύβουν στο να μας βοηθήσουν να κατανοήσουμε καλύτερα τι επιθυμούμε πραγματικά και να γίνουν ο οδηγός μας για τις βαθύτερες ανάγκες μας. Σ’ αυτό το πλαίσιο είναι χρήσιμο να αναρωτηθούμε ποιες είναι οι δικές μας ευχές για το νέο έτος. Τι είναι αυτό που επιθυμούμε περισσότερο για εμάς αλλά και για τους άλλους;
Κοιτάζοντας λίγο πίσω, όχι μόνο στο 2023 αλλά και στις περασμένες χρονιές και κυρίως από τότε που τελείωσαν τα lockdowns της πανδημίας, μπορούμε εύκολα να αντιληφθούμε ότι τους τελευταίους μήνες έχει γίνει πιο έντονη από ποτέ η επιθυμία για φυσική σύνδεση: επαφές, ταξίδια, δραστηριότητες με κοινό συνδετικό κρίκο την κοινωνικότητα. Κατά τη διάρκεια του εγκλεισμού είχαμε συνηθίσει τόσο πολύ η σύνδεσή μας να γίνεται μόνο διαδικτυακά, σε σημείο που αν ακόμα και σήμερα κάποιος μας ρωτήσει αν έχουμε καλή σύνδεση, αυτομάτως θα σκεφτούμε το ίντερνετ και όχι τη σύνδεσή μας με τους συνανθρώπους.
Επομένως, μια από τις ευχές στο κατώφλι του νέους έτους θα μπορούσε να είναι η ακόμα μεγαλύτερη και ουσιαστική σύνδεση με τους άλλους.
Η σύνδεση είναι που δίνει νόημα στη ζωή, διαμορφώνει το πώς αντιλαμβανόμαστε τον εαυτό μας, τους άλλους, και τον κόσμο γύρω μας. Είναι ο τρόπος με τον οποίο κτίζουμε σχέσεις με φίλους, οικογένεια, συνεργάτες, ακόμη και με τον εαυτό.
Από την πρώτη στιγμή της γέννησης ο άνθρωπος αναζητά την αγκαλιά, τη συναισθηματική και κοινωνική σύνδεση. Αυτή η βαθιά ανάγκη άλλωστε, εκδηλώνεται σε κάθε πτυχή της ζωής και είναι μια σημαντική προσθήκη στην πορεία της ζωής: από τα πρώτα χαμόγελα του μωρού, τις παιδικές φιλίες, τους εφηβικούς έρωτες, μέχρι τις ώριμες σχέσεις ενηλικίωσης,
Η αλληλεπίδραση, το μοίρασμα, η έκφραση, είναι συναισθηματικές ανταλλαγές που καθιστούν τη ζωή πλουσιότερη, γεμάτη νόημα. Στον κοινωνικό ιστό είναι που βρίσκουμε στήριξη στις δύσκολες στιγμές αλλά και μοίρασμα και επιπλέον χαρά στις απλές καθημερινές στιγμές.
Αντίθετα, η απομόνωση και η έλλειψη σύνδεσης, μπορεί να δημιουργήσουν συναισθηματικό και ψυχικό κενό. Ο άνθρωπος, ως κοινωνικό ον, έχει την ανάγκη των άλλων για να ανθίσει, ν’ αναπτυχθεί και να ευτυχήσει.
Στη διάσημη πυραμίδα των αναγκών του ψυχολόγου Abraham Maslow, η ανάγκη για αγάπη και κοινωνική συμμετοχή αποτελεί θεμέλιο που επηρεάζει βαθιά την ανθρώπινη ευημερία. Σ’ αυτό το επίπεδο, οι ανθρώπινες σχέσεις αναδεικνύονται ως πολύτιμος παράγοντας για την ολοκληρωμένη ανάπτυξη και την ικανοποίηση. Η ανάγκη για αγάπη και αναγνώριση ενισχύει τη συναισθηματική σταθερότητα και συνεισφέρει στη δημιουργία υποστηρικτικών κοινοτήτων και δικτύων που μπορούν να προσφέρουν αγάπη, εμπιστοσύνη και αλληλεγγύη – βάσεις για μια ικανοποιητική και γεμάτη νόημα ζωή.
Όπως γίνεται φανερό, η σύνδεση με τους άλλους φέρνει ανεκτίμητα ψυχολογικά οφέλη τα οποία μάλιστα έχουν επιβεβαιωθεί από επιστημονικές μελέτες και είναι τα παρακάτω:
Αίσθηση κοινότητας
Η σύνδεση με άλλους δημιουργεί μια αίσθηση ανήκειν. Όταν νιώθουμε ότι δεν είμαστε μόνοι, αλλά ενσωματωμένοι σε μια κοινότητα ή κοινωνική δομή νιώθουμε ασφάλεια και υποστήριξη.
Συναισθηματική στήριξη
Η συνεχής σύνδεση με φίλους και οικογένεια προσφέρει συναισθηματική στήριξη. Κατά τις δύσκολες στιγμές, η ικανότητα να μοιραζόμαστε τα συναισθήματά μας με άλλους μπορεί να μας βοηθήσει να ξεπεράσουμε τις προκλήσεις.
Ενίσχυση αυτογνωσίας
Οι σχέσεις με τους άλλους λειτουργούν ως καθρέφτης, βοηθώντας στην καλύτερη κατανόηση του εαυτού. Μέσα από την ανταλλαγή απόψεων και συναισθημάτων, ενισχύεται η αυτοσυνείδηση και η αυτοαποδοχή.
Μείωση άγχους
Η σύνδεση με άλλους μπορεί να λειτουργήσει ως ένα αντίβαρο στο στρες. Οι στενές σχέσεις παρέχουν ένα ασφαλές περιβάλλον για μοίρασμα των ανησυχιών, μειώνοντας έτσι την πίεση και το άγχος.
Αύξηση ευτυχίας
Και φυσικά, η σύνδεση με τους άλλους συμβάλλει στην αύξηση της αίσθησης της ευτυχίας. Η δυνατότητα να μοιραζόμαστε θετικές εμπειρίες, γέλια και στιγμές χαράς ενισχύει τη γενική ικανοποίηση από τη ζωή.
Δέκα ιδέες για μεγαλύτερη σύνδεση
1. Συμμετοχή σε δραστηριότητες κοινότητας
Ενταχθείτε σε ομάδες ή εθελοντικά προγράμματα στην τοπική σας κοινότητα. Αυτό μπορεί να σας επιτρέψει να γνωρίσετε νέους ανθρώπους με παρόμοια ενδιαφέροντα.
2. Συνεχής επικοινωνία
Διατηρείτε επαφές με φίλους και οικογένεια. Κανονίστε τακτικές συναντήσεις, ακόμα και αν είναι διαδικτυακές, για να διατηρείτε τη σύνδεση.
3. Εκμάθηση νέων δεξιοτήτων μαζί με άλλους
Συμμετέχετε σε μαθήματα ή δραστηριότητες που σας ενδιαφέρουν, προσκαλώντας και άλλους μαζί σας. Η κοινή μάθηση δημιουργεί ισχυρούς δεσμούς.
4. Εξερεύνηση νέων κοινοτήτων
Γίνετε μέλη σε ομάδες για να γνωρίσετε νέους ανθρώπους με κοινά ενδιαφέροντα.
5. Αναζήτηση βοήθειας
Μη διστάζετε να ζητήσετε βοήθεια αν τη χρειαστείτε. Αυτό όχι μόνο θα σας διευκολύνει πρακτικά αλλά θα δώσει και στους άλλους ένα μήνυμα εμπιστοσύνης κι επιθυμίας σύνδεσης.
6. Ακρόαση με προσοχή
Δείξτε γνήσιο ενδιαφέρον στους άλλους. Η ακρόαση ενισχύει την κοινωνική αλληλεπίδραση και την εμπιστοσύνη.
7. Κοινή δραστηριότητα
Σχεδιάστε δραστηριότητες με τους φίλους ή την οικογένεια οι οποίες προωθούν την ομαδικότητα και την αλληλεπίδραση.
8. Εκφραστείτε ανοικτά
Μοιραστείτε τις σκέψεις και τα συναισθήματά σας. Η ειλικρίνεια κάνει τις σχέσεις πιο βαθιές.
9. Κάντε μια τυχαία πράξη καλοσύνης
Κάθε φορά που ενεργείτε κάνοντας κάτι καλό δημιουργείτε μια αλυσίδα θετικών σκέψεων και αντιδράσεων.
10. Κρατήστε ημερολόγιο σύνδεσης
Η ημερολογιακή καταγραφή σχετικά με τη σύνδεση με τους άλλους μπορεί να σας βοηθήσει να την κάνετε πιο συνειδητά, να βλέπετε τι πήγε καλά και τι μπορείτε να βελτιώσετε την επόμενη φορά.
Αυτή τη νέα χρονιά ας συνδεθούμε ουσιαστικά, βάζοντας τους σπόρους για κοινότητες, ομάδες και συλλογικότητες που θα φέρουν μικρές ή μεγάλες αλλαγές και ευημερία.
Βιβλιογραφία
Cacioppo, S., Grippo, A. J., London, S., Goossens, L., & Cacioppo, J. T. (2015). Loneliness: Clinical import and interventions. Perspectives on Psychological Science, 10, 238-249.
Dutton, J.E., Heaphy, E. (2003). The power of high quality connections. In Cameron K.S., Dutton J.E., Quinn R.E., eds. Positive Organizational Scholarship: Foundations of a New Discipline. San Francisco, CA: Berrett-Koehler; 263-278.
House, J.S., Landis K.R., Umberson, D. (1988). Social relationships and health. Science. Jul 29; 241(4865):540-5. doi: 10.1126/science.3399889. PMID: 3399889.
Martino, J., Pegg, J., Frates, E.P. (2015). The Connection Prescription: Using the Power of Social Interactions and the Deep Desire for Connectedness to Empower Health and Wellness. Lifestyle Med.;11(6):466-475. doi: 10.1177/1559827615608788. PMID: 30202372; PMCID: PMC6125010.
McLeod, S. (2021). «Maslow’s Hierarchy of Needs». SimplyPsychology.
Simons, J.A., Irwin, D.B., Drinnien, B.A. (1987). Maslow’s Hierarchy of Needs.
Psychological Review, 50, 370-396.
Ηλεκτρονικές πηγές: