Τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή για πιο μακροπρόθεσμο σχεδιασμό και για την μεταρρύθμιση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, δήλωσε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης σε παρέμβαση του σχετική με την ενέργεια κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης του Συμβουλίου της Ευρώπης.
Τόνισε δε ότι προκειμένου να αξιοποιηθούν τα πλεονεκτήματα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, είναι κρίσιμα τα δίκτυα- ”η ραχοκοκαλιά της ενεργειακής μετάβασης”, όπως τα χαρακτήρισε- και η επένδυση σε αυτά.
Μάλιστα για το θέμα αυτό η ελληνική πλευρά έχει καταθέσει στα κράτη μέλη και την Κομισιόν και σχετικό non paper, όπου επισημαίνεται η ανάγκη επιτάχυνσης των επενδύσεων στα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας Βορρά-Νότου και Δυτικών Βαλκανίων και συγκεκριμένα προτείνεται η εξαγωγή πράσινης ενέργειας.
Πρόκειται για ένα σχέδιο τεσσάρων πυλώνων το οποίο μεταξύ άλλων προβλέπει την εισαγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από την Ανατολική Μεσόγειο και από την Αίγυπτο και την ευρύτερη περιοχή της Βόρειας Αφρικής στη Νότια Ευρώπη το οποίο στη συνέχεια θα εξάγεται στην Κεντρική Ευρώπη.
Η κυβέρνηση υπογραμμίζει ότι τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της οικονομίας της καθαρής ενέργειας, ωστόσο σημειώνει ότι οι επενδύσεις στα δίκτυα είναι χαμηλότερες από αυτές που απαιτούνται για ένα σύστημα καθαρής μηδενικής ενέργειας.
Σύμφωνα με το δίκτυο διαχειριστών Ε.Ε. ENTSOE στο Δεκαετές αναπτυξιακό της πρόγραμμα, σημειώνει τις μεγάλες δυνατότητες των διασυνοριακών διασυνδέσεων στην Ευρώπη για να μειώσουν το κόστος παραγωγής και να οδηγήσουν σε λιγότερη χρήση φυσικού αερίου και λιγότερες εκπομπές CO2.
Δεδομένων αυτών των προκλήσεων, τονίζει η κυβέρνηση, είναι επιτακτική ανάγκη να διπλασιάσουμε τις προσπάθειές μας για την επέκταση και την ενίσχυση του ευρωπαϊκού δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας.
Η πρωτοβουλία που προτείνει η κυβέρνηση επικεντρώνεται σε τέσσερις πυλώνες, όπου εκτός από τη ταχύτερη αδειοδότηση και τις επενδυτικές διευκολύνσεις προβλέπει τη δημιουργία Διαδρόμων Βορρά - Νότου, ενώ έμφαση δίνεται και στα Δυτικά Βαλκάνια.
Όσον αφορά τους διαδρόμους Νότου Βορρά θα τονισθεί ότι υπάρχει ισχυρό κίνητρο για τη σύνδεση του αιολικού Βορρά με τον ηλιόλουστο Νότο. Η ενίσχυση των ροών ηλεκτρικής ενέργειας μεταξύ Βορρά-Νότου είναι πιθανώς ένας από τους σημαντικότερους μοχλούς για την ενεργειακή ασφάλεια και την ενεργειακή μετάβαση στην Ευρώπη.
Σχετικά με τα Δυτικά Βαλκάνια, η κυβέρνηση θα τονίσει πως πρόκειται για μια περιοχή όπου αρκετές χώρες εξακολουθούν να βασίζονται στον άνθρακα για την παραγωγή τους και όπου η ηλιακή και αιολική ισχύς ήταν μόλις 1 GW το 2021.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, υπογραμμίζεται στο non paper, θα πρέπει να εστιάσει στην αναβάθμιση του δικτύου στα Δυτικά Βαλκάνια, προκειμένου
(α) να επιταχυνθεί η επιθυμητή πράσινη μετάβαση στην περιοχή
(β) να καταστεί δυνατή η παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές σε χώρες όπως η Ελλάδα, η Βουλγαρία, η Ρουμανία κ.λπ. αυξάνοντας την ικανότητά τους να στέλνουν ηλεκτρική ενέργεια στην υπόλοιπη Ευρώπη και
(γ) να διευκολυνθεί η εισαγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από την Ανατολική Μεσόγειο και από την Αίγυπτο και την ευρύτερη περιοχή της Βόρειας Αφρικής στη Νότια Ευρώπη και, από εκεί, στην Κεντρική Ευρώπη, όπου είναι περισσότερο απαραίτητη.
Ζήτημα αλλαγής δημοσιονομικών κανόνων και συνάντηση με Μελόνι
Ο πρωθυπουργός στη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου θα θέσει και το ζήτημα διαμόρφωσης νέων δημοσιονομικών κανόνων που θα διασφαλίζουν τη βιωσιμότητα του χρέους των χωρών της ΕΕ.
Μάλιστα με πρωτοβουλία του κ. Μητσοτάκη το πρωί της Παρασκευής 24 και πριν τη σύνοδο του Eurosummit θα γίνει κοινή συνάντηση με τους πρωθυπουργούς της Ιταλίας Τζίορτζια Μελόνι και της Πορτογαλίας Αντόνιο Κόστα.
Στόχος να υπάρξει συντονισμός και συζήτηση για τους κανόνες οικονομικής διακυβέρνησης, ενόψει της συνόδου.
Σημειώνεται ότι ο Πρωθυπουργός θεωρεί ότι αυτή είναι μια συζήτηση που πρέπει να γίνει και σε επίπεδο ηγετών (και όχι μόνο Eurogroup), να βασίζεται σε πραγματικά στοιχεία και όχι σε στερεότυπα του παρελθόντος και να ολοκληρωθεί σύντομα.