Οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης συμφώνησαν την Παρασκευή να παράσχουν περισσότερη οικονομική και στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία, αλλά μετά την ολοκλήρωση των συνομιλιών στο βασιλικό κάστρο της Πράγας, δεν κατόρθωσαν να γεφυρώσουν τις σημαντικές διαφορές τους σχετικά με το ανώτατο όριο (πλαφόν) της τιμής του φυσικού αερίου, καθώς πλησιάζει ο χειμώνας και ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία πυροδοτεί μια μεγάλη ενεργειακή κρίση, ανεβάζοντας τις τιμές για καταναλωτές και επιχειρήσεις.
Οι περισσότερες από τις 27 χώρες της ΕΕ, ανάμεσά τους και η Ελλάδα, θέλουν πλαφόν στις τιμές του φυσικού αερίου, αλλά διαφωνούν στις λεπτομέρειες, εξετάζοντας επιλογές που περιλαμβάνουν ανώτατο όριο για όλο το φυσικό αέριο, έναν «δυναμικό διάδρομο», δηλαδή ένα ανώτατο όριο τιμών για το φυσικό αέριο που χρησιμοποιείται ειδικά για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας ή μόνο για το ρωσικό αέριο.
Η ΕΕ συζητά το θέμα εδώ και εβδομάδες, μέχρι στιγμής χωρίς αποτέλεσμα, αν και οι 27 έχουν συμφωνήσει σε άλλα κοινά βήματα που θα τους βοηθήσουν να αντιμετωπίσουν μια οξεία ενεργειακή κρίση καθώς οι ανεξέλεγκτες τιμές απειλούν να επιφέρουν ύφεση στο μπλοκ.
«Όλοι συμφωνούν ότι πρέπει να μειώσουμε τις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας, αλλά δεν υπάρχει συμφωνία σχετικά με το ποια μέσα να χρησιμοποιήσουμε ακριβώς για αυτόν τον σκοπό», δήλωσε ο πρωθυπουργός της Πολωνίας Ματέους Μοραβιέτσκι.
Ο Ιταλός Μάριο Ντράγκι είπε ότι η εκτελεστική Ευρωπαϊκή Επιτροπή του μπλοκ θα παρουσιάσει στην επόμενη συνάντηση των ηγετών της ΕΕ στις 20-21 Οκτωβρίου ένα ευρύτερο πακέτο βραχυπρόθεσμων μέτρων για μείωση των τιμών και πιο μακροπρόθεσμα βήματα για επανασχεδιασμό της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.
Η Γερμανία και η Δανία αντιτίθενται στο πλαφόν, ανησυχώντας ότι θα δυσχεράνει την αγορά του φυσικού αερίου που χρειάζονται οι οικονομίες τους και πως θα περιορίσει κάθε κίνητρο για μείωση της κατανάλωσης.
«Η Ρωσία εκτόξευσε έναν ενεργειακό πύραυλο προς την ευρωπαϊκή ήπειρο και τον κόσμο», δήλωσε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ κατά τη συνάντηση των ηγετών στην Πράγα.
Μολονότι δεν προέκυψε σημαντική πρόοδος από τη σύνοδο κορυφής, αλλά ο Μισέλ είπε ότι η συνάντηση αποτελεί ένα σημαντικό «στρατηγικό βήμα» που ελπίζει ότι θα μπορέσει σύντομα να οδηγήσει σε συμφωνία.
Πολωνικές αιχμές κατά της Γερμανίας
Η Βαρσοβία επέκρινε επίσης το Βερολίνο για το σχέδιό του να δαπανήσει έως και 200 δισεκατομμύρια ευρώ σε επιδοτήσεις για να προστατεύσει τους Γερμανούς καταναλωτές και τις επιχειρήσεις από το αυξανόμενο κόστος ενέργειας.
″Η πλουσιότερη χώρα, η πιο ισχυρή χώρα της ΕΕ προσπαθεί να χρησιμοποιήσει αυτήν την κρίση για να αποκτήσει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για τις επιχειρήσεις της στην ενιαία αγορά. Αυτό δεν είναι δίκαιο, δεν πρέπει να λειτουργεί έτσι η ενιαία αγορά”, τόνισε ο Μοραβιέτσκι.
Ο γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς είπε ότι η συγκέντρωση ξεδιάλυνε «παρεξηγήσεις» σχετικά με το πακέτο του Βερολίνου, το οποίο υπερασπίστηκε ως το σωστό, προσθέτοντας ότι η Γαλλία, η Ολλανδία και άλλες χώρες έχουν επίσης λάβει τα δικά τους μέτρα υποστήριξης.
Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, ωστόσο, είπε ότι το πακέτο έχει δημιουργήσει «εντάσεις» μεταξύ των χωρών που δεν μπορούν να χρηματοδοτήσουν ένα τόσο μεγάλο εθνικό πακέτο και πρόσθεσε ότι μια πιθανή λύση θα ήταν να επιτραπεί στα κράτη μέλη να αξιοποιήσουν ένα ευρωπαϊκό ταμείο που έχει παράσχει δάνεια για άδειες κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19.
Η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, υπογράμμισε την ανάγκη για κοινή προμήθεια φυσικού αερίου.
«Στο τέλος του χειμώνα, όταν οι αποθήκες μας θα εξαντληθούν, είναι υψίστης σημασίας να έχουμε μια κοινή προμήθεια φυσικού αερίου, ώστε να αποφεύγουμε να πλειοδοτούμε ο ένας τον άλλον..., να έχουμε συλλογική διαπραγματευτική δύναμη».
«Ακλόνητη η στήριξή μας προς την Ουκρανία»
Μολονότι οι ευρωπαίοι ηγέτες διαφωνούν για τους τρόπους εξόδου από την ενεργειακή κρίση, το μπλοκ έδειξε ενότητα και συνεχή υποστήριξη προς την Ουκρανία.
«Είμαστε αποφασισμένοι να κινητοποιήσουμε όλα τα δυνατά εργαλεία για να στηρίξουμε την Ουκρανία με οικονομικά μέσα, με στρατιωτική υποστήριξη, με ανθρωπιστική υποστήριξη και φυσικά με πολιτική υποστήριξη», δήλωσε ο πρόεδρος της συνόδου, Σαρλ Μισέλ.
Το μπλοκ θα στηρίξει την Ουκρανία για «όσο χρειαστεί», είπε η φον ντερ Λάιεν μετά την ομιλία του Ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι στους ηγέτες της ΕΕ μέσω μιας σύνδεσης βίντεο.
«Η Ρωσία έφερε τον πόλεμο στη γη μας… Και μόνο χάρη στο γεγονός ότι ο ουκρανικός λαός σταμάτησε αυτήν την εισβολή από τη Ρωσία, η Ρωσία δεν μπορεί ακόμη να μεταφέρει τον ίδιο πόλεμο σε άλλα μέρη της Ευρώπης, ιδιαίτερα στις χώρες της Βαλτικής, την Πολωνία και τη Μολδαβία », είπε ο Ζελένσκι, σύμφωνα με μεταγραφή στην ιστοσελίδα του.
Ζήτησε περισσότερα συστήματα αεράμυνας για την προστασία της ουκρανικής ενεργειακής υποδομής από τα ρωσικά πλήγματα, διεθνή πίεση για την απομάκρυνση των ρωσικών στρατευμάτων από τον πυρηνικό σταθμό της Ζαπορίζια στην κατεχόμενη Ουκρανία και πόρους για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας.
Ο Ύπατος Εκπρόσωπος της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, Ζοζέπ Μπορέλ, δήλωσε ότι θα ήθελε το μπλοκ να διαθέσει περισσότερα χρήματα για στρατιωτική υποστήριξη της Ουκρανίας, συμπεριλαμβανομένης της στρατιωτικής εκπαίδευσης, και ότι συγκεκριμένες προτάσεις πάνω σ′ αυτό θα συζητηθούν αργότερα αυτόν τον μήνα.
Ο Σολτς από την πλευρά του, υποσχέθηκε μια σημαντική γερμανική συνεισφορά στην ευρωπαϊκή αποστολή, αλλά, ενόψει της διάσκεψης για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας στο Βερολίνο στις 25 Οκτωβρίου, προειδοποίησε επίσης ότι η ανοικοδόμηση της Ουκρανίας θα χρειαστεί για να ολοκληρωθεί τουλάχιστον μια γενιά.
Πηγή: Reuters, Associated Press