Η πρωτοβουλία της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ- ΑΝΕΛ να επανέλθει στη διαδικασία της Συνταγματικής Αναθεώρησης κατά τη διάρκεια του τελευταίου χρόνου της τρέχουσας κυβερνητικής θητείας είναι μεν ενδεικτική της κάκιστης αντίληψης που έχει για ένα τόσο σημαντικό ζήτημα, αλλά δεν πρέπει να μας εκπλήσσει.
Ας θυμηθούμε τις επικίνδυνες ακροβασίες της κυβέρνησης με σκέψεις και δηλώσεις για δημοψηφισματικές διαδικασίες ως προς την Αναθεώρηση, κάτι που ακόμη και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας (μαζί με το σύνολο του υπόλοιπου πολιτικού κόσμου αλλά και τη συντριπτική πλειοψηφία των συνταγματολόγων της χώρας), είχε καταδείξει ως τελείως αντισυνταγματική επιλογή, αλλά και τη δημιουργία της περίφημης Επιτροπής Διαλόγου για την Αναθεώρηση του Συντάγματος, της οποίας η προστιθέμενη αξία για την όλη διαδικασία αναζητείται ακόμη (για να μην θυμηθούμε τις τραγελαφικές καταστάσεις ως προς τη σύνθεση της, πριν ακόμη κλείσουν 24 ώρες από την εξαγγελία της).
Το Κίνημα Αλλαγής, εγκαίρως και εγκύρως, έχει τοποθετηθεί και επί της διαδικασίας αλλά και επί της ουσίας της Συνταγματικής Αναθεώρησης.
Το Σύνταγμα, ως καταστατικός χάρτης της Ελληνικής Πολιτείας, δεν μπορεί να είναι αντικείμενο πολιτικών παιγνίων με στόχο απλώς τη δημιουργία εντυπώσεων και την εξυπηρέτηση μικροπολιτικών και κομματικών σκοπιμοτήτων. Και αυτό ισχύει προς κάθε κατεύθυνση. Η δημιουργία πόλωσης και διχαστικών διλημμάτων αντίκειται ευθέως στο γράμμα και στο πνεύμα των συνταγματικών ρυθμίσεων περί αναθεώρησης όπου οι εκεί προβλεπόμενες αυξημένες πλειοψηφίες επιβάλλουν συνεργασία και δημιουργία κλίματος ευρύτερης πολιτικής σύμπνοιας τόσο για την ταυτότητα των αναθεωρητέων διατάξεων, όσο και για το περιεχόμενο τους.
Το Κίνημα Αλλαγής, όπως άλλωστε επιβάλλει και η ιστορική διαδρομή των στελεχών του σε ανάλογες διαδικασίες, θα σταθεί με σεβασμό στην Αναθεώρηση του Συντάγματος, αποδεικνύοντας ότι είναι μια πολιτική επιλογή ευθύνης, που συμβάλλει πάντα με τρόπο θετικό στις πολιτικές εξελίξεις. Αυτό καταδεικνύουν και οι επίσημες δηλώσεις της Προέδρου του Κινήματος, της Φώφης Γεννηματά που καταδίκασε κάθε είδους επικοινωνιακά παιχνίδια και συμπεριφορές λαϊκισμού σε σχέση με την αναθεωρητική διαδικασία.
Ως προς το περιεχόμενο της Αναθεώρησης, το ενδιαφέρον δεν πρέπει να επικεντρωθεί μόνο σε αυτά που προτείνει η κυβέρνηση αλλά και σε αυτά που δεν αναφέρει η κυβερνητική πρόταση.
Έτσι βλέπουμε η πρόταση π.χ.
α) να προβαίνει σε εξαντλητική ρύθμιση των ζητημάτων που αναφέρονται στις σχέσεις Κράτους-Εκκλησίας,
β) να εισάγει το θεσμό της λαϊκής νομοθετικής και δημοψηφισματικής πρωτοβουλίας,
γ) να αλλάζει τον τρόπο #εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας με μια αξιοπερίεργη εξάμηνη διαδικασία επαναλαμβανομένων εκλογών εντός Βουλής, η ατελέσφορη ολοκλήρωση της οποίας συνεπάγεται άμεση εκλογή από το εκλογικό σώμα - μια επιλογή που έχει στοιχεία πολιτειακής αλλαγής καθώς έτσι ο Πρόεδρος αποκτά αυξημένη δημοκρατική νομιμοποίηση που επιβάλλει άσκηση ουσιαστικών αρμοδιοτήτων, θέμα για το οποίο η κυβερνητική πρόταση σιωπά «εκκωφαντικά»,
δ) να καθιερώνει την απλή αναλογική ως σύστημα διεξαγωγής εκλογής σε εθνικό και αυτοδιοικητικό επίπεδο,
ε) να αλλάζει το άρθρο περί ευθύνης υπουργών κλπ.
Σε αυτές τις θέσεις υπάρχουν τόσο στοιχεία που μπορούν όντως να αποτελέσουν βάσεις συζήτησης, όπως π.χ. η ευθύνη υπουργών ή ο επαναπροσδιορισμός των σχέσεων κράτους-εκκλησίας, όσο και στοιχεία που προφανώς δεν μπορούν να συζητηθούν όπως π.χ. οι συνεχόμενες μηνιαίες ψηφοφορίες για εκλογή Προέδρου Δημοκρατίας καθώς θα δημιουργούν διαρκείς εντάσεις και προϋποθέσεις «πολιτικοποίησης» μιας τόσο θεσμικής διαδικασίας.
Κρισιμότερα όμως είναι τα ζητήματα για τα οποία δεν υπάρχει πρόνοια στην κυβερνητική πρόταση, όπως π.χ. η βελτίωση της κατάστασης στην ανώτατη εκπαίδευση με την επανεξέταση του άρθρου 16 κατά τρόπο που να καθιστά το άσυλο ως καταλύτη της ελεύθερης διδασκαλίας, της έρευνας, της διακίνησης των ιδεών και όχι ως αιτία αυτοδικίας εκ μέρους της πανεπιστημιακής κοινότητας (διδάσκοντες και φοιτητές) κατά παρανόμων (ακόμη και κακουργηματικών) συμπεριφορών, η ενίσχυση της τοπικής αυτοδιοίκησης όλων των βαθμίδων κατά τρόπο που οι συνταγματικές πρόνοιες για την λειτουργία της να μην έχουν μόνο διακηρυκτικό αλλά ρυθμιστικό/ουσιαστικό περιεχόμενο, η ουσιαστική στήριξη της νησιωτικότητας με πλήρη θεσμοθέτηση (και όχι μόνο ως πολιτική διακήρυξη) της υποχρέωσης της Πολιτείας για λήψη πραγματικής μέριμνας ως προς την διαμόρφωση πολιτικών για τα νησιά μας, κλπ.
Γενικά η κυβερνητική πρόταση για τη συνταγματική αναθεώρηση, τόσο ως προς τη διαδικασία που έχει ακολουθηθεί ως σήμερα, όσο και ως προς το περιεχόμενο της, αποτέλεσε πηγή απογοήτευσης, έντονου προβληματισμού και ανησυχίας. Όχι τόσο λόγω αυτών που έχουν γίνει ή αυτών που αναφέρονται σε αυτή, όσο κυρίως λόγω αυτών που δεν έγιναν (διαμόρφωση ενός κλίματος ουσιαστικού πολιτικού διαλόγου) και που δεν ειπώθηκαν (λύσεις για τα προβλήματα που ταλανίζουν όλη την ελληνική κοινωνία).
Το Κίνημα Αλλαγής θα είναι παρόν, και θα καταβάλει κάθε προσπάθεια για να λάβει χώρα η διαδικασία όπως το ίδιο το Σύνταγμα ορίζει και να τεθούν τα πραγματικά ζητήματα ως αντικείμενο και αποτέλεσμα της όλης συζήτησης.