Αιφνιδιασμός και έλλειψη σοβαρότητας χαρακτηρίζουν την προσέγγιση της κυβέρνησης Μητσοτάκη στο θέμα της συμφωνίας Τουρκίας - Λιβύης, σύμφωνα με πηγές του ΣΥΡΙΖΑ. Ιδιαίτερα αρνητικά σχολιάζεται από τον ΣΥΡΙΖΑ και η δήλωση του υπουργού Άμυνας Νίκου Παναγιωτόπουλου ότι το πρόβλημα της δημοσιοποίησης του κειμένου της συμφωνίας Τουρκίας – Λιβύης «δεν είναι κάτι φοβερό». «Αν δεν είναι φοβερό», τότε γιατί η Κυβέρνηση έκανε πριν λίγες μέρες σημαία την απέλαση του Λίβυου πρέσβη για το ίδιο ακριβώς θέμα;» αναρωτιούνται πηγές της Κουμουνδούρου.
Ο ΣΥΡΙΖΑ και ενόψει της σύγκλισης του Συμβουλίου Εξωτερικής Πολιτικής προτείνει 9 πρωτοβουλίες και «να επιστρέψει η Ελλάδα στη συντεταγμένη εθνική στρατηγική διττής προσέγγισης, δηλαδή διαλόγου και πίεσης, που είχε την προηγούμενη περίοδο».
Ασυνεννοησία
«Η συνάντηση του Έλληνα Πρωθυπουργού με τον Τούρκο Πρόεδρο επιβεβαίωσε την σοβαρή ένταση που διάγουν οι ελληνοτουρκικές σχέσεις και τη σημαντική απόσταση ανάμεσα στις δυο πλευρές. Ωστόσο, ορθώς έγινε, καθώς οι δίαυλοι επικοινωνίας πρέπει να παραμένουν ανοιχτοί ιδίως στις δύσκολες στιγμές. Αναμένουμε ολοκληρωμένη ενημέρωση κατά τη συνάντηση στο Εθνικό Συμβούλιο Εξωτερικής Πολιτικής, ωστόσο καμία πρόοδος δεν φαίνεται να έχει επιτευχθεί.
Η δε διαπίστωση του πρωθυπουργού στη δήλωσή του μετά τη συνάντηση ότι η βελτίωση των σχέσεων μπορεί να βασίζεται ισότιμα στην «καλή διάθεση» των δυο πλευρών, είναι επιεικώς ατυχής, ιδίως όταν η μια πλευρά παραβιάζει συστηματικά το Διεθνές Δίκαιο και η άλλη ζητά την εφαρμογή του» υπογραμμίζουν πηγές του ΣΥΡΙΖΑ.
«Δυστυχώς τα μηνύματα που εξέπεμψε η ελληνική κυβέρνηση προδίδουν αιφνιδιασμό και πρωτοφανή έλλειψη σοβαρότητας. Η ασυνεννοησία στο θέμα των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης την προηγούμενη της συνάντησης ήταν απαράδεκτη. Όπως επίσης απαράδεκτη είναι η σημερινή δήλωση του υπουργού Εθνικής Άμυνας ότι συμφωνήθηκε με τον πρόεδρο Ερντογάν πως «το πρόβλημα δεν είναι φοβερό» όσον άφορα τη δημοσιοποίηση της παράνομης συμφωνίας, καθώς αυτή θα περάσει από την τουρκική βουλή άμεσα. Αν «δεν είναι φοβερό», τότε γιατί η Κυβέρνηση έκανε πριν λίγες μέρες σημαία την απέλαση του Λίβυου πρέσβη για το ίδιο ακριβώς θέμα;» αναφέρουν πηγλες της αξιωματικής αντιπολίτευσης και επισημαίνουν ότι «αντίθετα από τα μηνύματα της συνάντησης, θετικά είναι τα μηνύματα στήριξης της Ελλάδας από την ΕΕ, τη Γαλλία, το Αμερικανικό ΥΠΕΞ, το Ισραήλ και τη Ρωσία».
«Πιο ανησυχητικό θεωρούμε το γεγονός ότι λίγες ώρες πριν την συνάντηση Μητσοτάκη - Ερντογάν, η Τουρκία ανακοίνωσε γεωτρήσεις στην δήθεν «περιοχή θαλάσσιας δικαιοδοσίας της Τουρκίας και σε άλλες περιοχές».
Η περαιτέρω επέκταση παράνομων δραστηριοτήτων στην ελληνική υφαλοκρηπίδα είναι μια εξαιρετικά ανησυχητική ευθεία απειλή κατά των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων» αναφέρουν στον ΣΥΡΙΖΑ και προσθέτουν: «δυστυχώς η διαχείριση των ελληνοτουρκικών από την κυβέρνηση έχει βασιστεί μέχρι στιγμής σε μία λανθασμένη πολιτική κατευνασμού, που συνοψίστηκε με την αναφορά του κυβερνητικού εκπροσώπου, κ. Πέτσα περί «λεπτής γραμμής». Ότι δήθεν υπάρχει μία λεπτή γραμμή ανάμεσα στο προσφυγικό από τη μία και το Αιγαίο/Κυπριακό/Συριακό από την άλλη και άρα πρέπει ως χώρα να κρατήσουμε μία ισορροπία στην κριτική μας απέναντι στην τουρκική προκλητικότητα προκειμένου να υπάρξει μείωση των προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών».
Αστοχίες
Στον ΣΥΡΙΖΑ καταγράφουν «σειρά αστοχιών της κυβέρνησης». Συγκεκριμένα
- Το γεγονός ότι η κυβέρνηση περιορίστηκε στο να επικρίνει λεκτικά την κλιμάκωση της τουρκικής προκλητικότητας στην ΑΟΖ της Κύπρου και το Αιγαίο, αντί να αξιοποιήσει σε ρητορικό και ουσιαστικό επίπεδο, στο πλαίσιο της ΕΕ, το πλαίσιο κυρώσεων που εξασφάλισε η προηγούμενη κυβέρνηση σε συνεργασία με την Κυπριακή Δημοκρατία.
- Το γεγονός ότι ο κ. Μητσοτάκης ήταν ο πρώτος Έλληνας Πρωθυπουργός που δεν έθεσε θέμα τουρκικής προκλητικότητας στο Αιγαίο κατά την πρώτη συνάντησή του με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
- Το γεγονός ότι εξέπεμψε θετικό κλίμα από τη συνάντηση του τον Σεπτέμβριο, αποφασίζοντας ακόμα και τη διενέργεια Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας.
Η Κουμουνδούρου προειδοποιεί για «νέα αναβάθμιση της τουρκικής προκλητικότητας» αναφέροντας στη συμφωνία Τουρκίας – Λιβύης, τις παράνομες τουρκικές γεωτρήσεις στην Κυπριακή ΑΟΖ, την ανακοίνωση γεωτρήσεων στην περιοχή που καλύπτει η ανυπόστατη αυτή συμφωνία και την παρουσίαση για πρώτη φορά συντεταγμένων από την Τουρκία για την ΑΟΖ που διεκδικεί έξω από την Κρήτη, τη Ρόδο και το Καστελόριζο. «Είναι σαφές πως ιδιαίτερη σημασία στη στήριξη της Τουρκίας σε αυτή τη φάση έχει η στάση του προέδρου των ΗΠΑ, σε συνέχεια του διακανονισμού του με την Τουρκία στο Συριακό» υπογραμμίζουν στην αξιωματική αντιπολίτευση.
Εννέα προτάσεις
Με αυτά τα δεδομένα ο ΣΥΡΙΖΑ προτείνει στην κυβέρνηση τις παρακάτω συγκεκριμένες πρωτοβουλίες:
- Να εργαστεί προκειμένου να υπάρξουν ευρωπαϊκές κυρώσεις κατά προσώπων και εταιρειών που προβαίνουν σε παράνομες ενέργειες στην Κυπριακή ΑΟΖ.
- Να εργαστεί ώστε στη βάση των Συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Μαρτίου του 2018, να επεκταθούν οι ευρωπαϊκές κυρώσεις και κατά προσώπων και εταιρειών που εμπλέκονται σε παράνομες ενέργειες στην περιοχή που καλύπτει η ανυπόστατη και παράνομη συμφωνία της Τουρκίας με τη Λιβύη.
- Να ζητήσει την άμεση σύγκληση της Συνόδου των Ευρωπαϊκών χωρών του Νότου για τη στήριξη της Ελλάδας και Κύπρου.
- Να εξαντλήσει τις πιέσεις προς τις ΗΠΑ για πιο δυναμική στάση απέναντι στην Τουρκία, ενόψει της συνάντησης του Πρωθυπουργού με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ και τις συνομιλίες για περαιτέρω αναβάθμιση της διμερούς στρατιωτικής συνεργασίας.
-Να εξαντλήσει τις πιέσεις στην Ιταλία για σαφή στάση απέναντι στις παράνομες ενέργειες της διεθνώς αναγνωρισμένης κυβέρνησης της Λιβύης, ενόψει μάλιστα και της ανανέωσης της ευρωπαϊκής επιχείρησης Sophia τον Μάρτιο.
- Να ενισχύσει τις επαφές με όλες τις πλευρές στη Λιβύη και να εντείνει τις συνομιλίες με την Αίγυπτο για οριοθέτηση ΑΟΖ, όπως ανακοίνωσε.
- Να απαιτήσει να βρίσκεται στις διευρυμένες συνομιλίες για το Λιβυκό σε συνέχεια και της συμμετοχής της Ελλάδας στη Διάσκεψη του Παλέρμο το Νοέμβριο του 2018. Η απουσία της Ελλάδας από τις Διαδικασίες του Βερολίνου (συνάντηση το Σεπτέμβριο του 2019) δεν πρέπει να επαναληφθεί.
- Να συνεχίσει το διάλογο για Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, αποφεύγοντας τα απαράδεκτα λάθη που έγιναν προχθές. Η απόφαση για αναστολή των συνομιλιών που διατυπώνει εδώ και μήνες ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας είναι λανθασμένη, διότι αυτός ο δίαυλος πρέπει να είναι σταθερά ενεργός, τουλάχιστον για να αποφευχθούν παρανοήσεις και ατυχήματα.
- Να στηρίξει ενεργά τη διατήρηση της όποιας δυναμικής δημιουργήθηκε μετά την τριμερή στο Βερολίνο για δίκαιη και βιώσιμη λύση του Κυπριακού, στη βάση των αποφάσεων του ΟΗΕ.