Ο πρωθυπουργός της χώρας ανακοίνωσε την απόφαση για απολιγνιτοποίηση (ήτοι κλείσιμο των λιγνιτικών σταθμών) ως το 2028. Σε μία τόσο σημαντική δέσμευση αρμόζουν και αξίζουν συγχαρητήρια. Χωρίς δεύτερες σκέψεις, χωρίς “αλλά”. Είναι μία θαρραλέα απόφαση την οποία, παρότι προφανής και μονόδρομος, δεν τόλμησε να πάρει κανείς μέχρι τώρα.
Σε συνδυασμό με τη δέσμευση ότι η Ελλάδα στηρίζει την πλήρη απανθρακοποίηση μέχρι το 2050, καταλαβαίνει κανείς ότι μιλάμε για ριζικές αλλαγές που, εφόσον εφαρμοστούν, θα φέρουν τα πάνω κάτω. Αυτό μεταφράζεται σε κλείσιμο των λιγνιτικών σταθμών καθώς και των αντίστοιχων πετρελαίου και φυσικού αερίου. Μεταφράζεται σε μεγάλης κλίμακας έργα εξοικονόμησης ενέργειας σε όλους τους τομείς, σε απαγόρευση των κινητήρων εσωτερικής καύσης και την αντικατάσταση του στόλου των αυτοκινήτων με ηλεκτρικές μεταφορές (προφανώς συνδυασμός μέσων σταθερής τροχιάς, μέσων συλλογικής μεταφοράς και ΙΧ), σε επιθετική προώθηση των ΑΠΕ (με σαφές νομοθετικό, χωροταξικό και ρυθμιστικό πλαίσιο και αδειοδοτικές διαδικασίες που δεν απαιτούν 10+ χρόνια όπως σήμερα).
Μεταφράζεται στην αξιοποίηση του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης για τις τοπικές κοινωνίες που σήμερα εξαρτώνται οικονομικά από τον λιγνίτη αλλά και σε ριζικές αλλαγές στον τρόπο και στη στόχευση της γεωργίας και της κτηνοτροφίας (έχουν σημαντική συμβολή στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου) και στη διατροφή μας. Μεταφράζεται σε σημαντικές αλλαγές στις βιομηχανικές διεργασίες αλλά και στη διαχείριση απορριμμάτων προς ένα βιώσιμο και λειτουργικό μοντέλο.
Και για να μην ξεχνιόμαστε, μεταφράζονται σε πλήρη και άνευ όρων εγκατάλειψη των παράλογων σχεδίων για άντληση πετρελαίου και φυσικού αερίου (ήδη αρκετές χώρες έχουν προχωρήσει σε σχετική απαγόρευση).
Είναι αλήθεια ότι αρκετά από τα παραπάνω “χωνεύονται δύσκολα” απ’ όσους επιλέγουν να αγνοούν την πραγματικότητα και προτιμούν εύπεπτα παραμύθια. Ειδικά το τελευταίο (εξορύξεις πετρελαίου-αερίου), έρχεται κόντρα στο κυρίαρχο εθνικό αφήγημα που μας θέλει να γινόμαστε το κέντρο του ενδιαφέροντος κυβερνήσεων και εταιρειών, να γεμίζουν τα ασφαλιστικά ταμεία και ο κρατικός κουβάς, να δημιουργούνται χιλιάδες θέσεις εργασίας κοκ. Κάποια στιγμή καλό είναι να δούμε την αλήθεια κατάματα.
Γι’ αυτούς ακριβώς τους λόγους, η απόφαση του πρωθυπουργού είναι, επί της αρχής, μία γενναία πολιτική πράξη. Ωστόσο είναι δεδομένο ότι θα μας βρει (τόσο εμάς όσο και οργανώσεις, πρωτοβουλίες, φορείς, πολίτες, επιχειρηματίες κοκ) απέναντι στα σχέδια για εξορύξεις πετρελαίου και φυσικού αερίου. Είναι εξίσου δεδομένο ότι θα μας βρει απέναντι σε τυχόν προσπάθεια απλής αντικατάστασης του λιγνίτη της ΔΕΗ με φυσικό αέριο από ιδιώτες (και αυτό ορυκτό καύσιμο είναι). Αλλά σήμερα είναι ημέρα γιορτής.
Όλοι εμείς (οι λίγοι) που για δεκαετίες παλεύουμε να αναδείξουμε αυτό το παγκόσμιο πρόβλημα και να δρομολογήσουμε τις λύσεις του (ήδη από την εποχή που ήταν απλή κλιματική αλλαγή και δεν είχε πάρει τη μορφή κλιματικής κρίσης) νιώθουμε δικαιωμένοι. Σκάμε χαμόγελο, σηκώνουμε μανίκια και κατεβαίνουμε στους δρόμους με τους μαθητές για να γίνουν τα λόγια πράξεις.