Κάθε ένας και κάθε μία από εμάς έχουμε έρθει σε επαφή με κάποιο θύμα σύγχρονης δουλείας (modern slavery), στις μέρες μας ίσως και πάνω από μία φορά.
Όσο απίστευτο κι αν ακούγεται το παραπάνω, ισχύει απολύτως. Γιατί α)τα θύματα ξεπερνούν τα 40 εκατ. άτομα και β) βρίσκονται δίπλα μας, όχι μόνο σε ορυζώνες ή σε ορυχεία, αλλά και σε κάποιο κομμωτήριο, κάποιο πλυντήριο αυτοκινήτων, στα κτήματα, στη γειτονιά μας.
Με καταγραφές του 2016, υπάρχουν 40 εκατ. θύματα δουλείας σε εξαναγκαστική εργασία, εξαναγκαστικό γάμο και εξαναγκαστική σεξουαλική εκμετάλλευση (Walk FreeFoundation) με το 71% αυτών να είναι γυναίκες και κορίτσια!
Ένα στα τέσσερα θύματα δουλείας σήμερα είναι παιδιά (10 εκατ. περίπου), με τα 5,7 εκατ. από αυτά να παντρεύονται μεταξύ 5-17 χρονών. Περίπου 3,8 εκατ. άνθρωποι προωθούνται στη βιομηχανία του σεξ, ενώ ο αντίστοιχος αριθμός για τα παιδιά ανέρχεται σε 1 εκατ. το χρόνο,σύμφωνα με τα στοιχεία για το ίδιο έτος.
Αρκετά όμως με τους αριθμούς, οι οποίοι ωστόσο και σε αυτήν την περίπτωση είναι συγκλονιστικοί. Αν και μάλλον δεν καταγράφουν απόλυτα την πραγματικότητα, η οποία πιθανότατα είναι χειρότερη λόγω μη καταγγελιών και απόκρυψης της αλήθειας από τα ίδια τα θύματα.
Πώς όμως μπορούμε να αντιμετωπίσουμε όλα τα παραπάνω στον 21ο αιώνα; Όταν η «καλοστημένη επιχείρηση» της εμπορίας ανθρώπων, της σύγχρονης δουλείας είναι εξαιρετικά προσοδοφόρα; Σήμερα μάλιστα είναι 25 με 30 φορές πιο αποδοτική, συγκριτικά με τον 18ο και 19ο αιώνα (Centre for Human Rights Policy – Harvard KennedySchool).
Υπολογίζεται ότι το κέρδος, κατά μέσο όρο, για κάθε θύμα που εκτίθεται σε δουλεία από τον «διακινητή» είναι περίπου 4.000 δολάρια το χρόνο, ενώ για τα θύματα σε σεξουαλική έκθεση μπορεί να φτάσει και τα 36.000 δολάρια το χρόνο! Εξαιρετικά επικερδής επιχείρηση! Αξίζει να επισημανθεί ότι το Γραφείο των Ηνωμένων Εθνών για τα Ναρκωτικά και την Εγκληματικότητα (UNODC – United Nations Office onDrugs and Crime) αναφέρει ότι η εμπορία ανθρώπων είναι μια άκρως αναπτυγμένη, εξαγώγιμη, κερδοφόρα παγκόσμια βιομηχανία, ανάλογη με τη βιομηχανία όπλων και ναρκωτικών..
Κάθε προσπάθεια επομένως, αντιμετώπισης του φαινομένου της σύγχρονης δουλείας θα πρέπει να λαμβάνει σοβαρά υπόψη τα παραπάνω, για να κατανοήσει τις ρίζες και τα χαρακτηριστικά του και να μπορεί να συμβάλλει στην καταπολέμηση της σύγχρονης δουλείας, καθώς και στην αναχαίτισή της στο μέλλον. Ειδικότερα δε, εν μέσω των αυξημένων μεταναστευτικών ροών, καθώς οι συγκεκριμένοι άνθρωποι είναι περισσότερο ευάλωτοι-εύκολοι στόχοι για τη ραγδαία εξάπλωση του εν λόγω φαινομένου.
Ο συντονισμός σε εθνικό, περιφερειακό και παγκόσμιο επίπεδο είναι πρωταρχικής σημασίας, μέσω του στρατηγικού σχεδιασμού, μέσω της εμπλοκής των διάφορων φορέων και οργανισμών, μέσω της αστυνομίας, με μηχανισμούς επιτόπιου ελέγχου από εξειδικευμένους και έμπειρους ελεγκτές, οι οποίοι αντιλαμβάνονται και αναγνωρίζουν κυρίως τα «σημάδια» που σιωπηλά εκπέμπονται από τα θύματα.
Και βέβαια, μέσω της παραδειγματικής τιμωρίας των οργανωτών, διακινητών και εκμεταλλευτών των θυμάτων.
Εκτός όμως από τα παραδοσιακά μέσα παρέμβασης, κρίσιμος είναι και ο ρόλος των ίδιων των επιχειρήσεων και όλων των εμπλεκομένων στον παραγωγικό κύκλο, δεδομένου ότι μπορούν να διασφαλίσουν ότι δεν θα απασχολούν εργατικό προσωπικό σε συνθήκες δουλείας, αλλά ταυτόχρονα θα ζητούν και θα εξασφαλίζουν το ίδιο και από τις συνεργαζόμενες εταιρείες, τους προμηθευτές, το δίκτυο διακίνησης των προϊόντων τους, αναφορικά με το όποιο ενδεχόμενο εξαναγκασμού των εργαζομένων τους.
Αλλά καθοριστικός είναι και ο ρόλος των καταναλωτών, οι οποίοι θα αξιολογούν και θα επιβραβεύουν τις επιχειρήσεις αυτές.
«Κάτω από τη μύτη μας» εκατομμύρια άνθρωποι υπόκεινται σε δραματική εκμετάλλευση και εξαναγκάζονται σε εξευτελιστικές συνθήκες εργασίας και διαβίωσης. Είναι και δικό μας μερίδιο και ευθύνη να ορθώσουμε το ανάστημα μας σε αυτό το απάνθρωπο έγκλημα.
Ωστόσο αρκετοί θα υπογραμμίσουν το εξαιρετικά σοβαρό ζήτημα της χρηματοδότησης των παραπάνω μέτρων και μέσων σε διεθνές και ευρωπαϊκό επίπεδο, αξίζει να αναφερθεί ότι μόλις το 15% από το κέρδος της εξαναγκαστικής εργασίας αρκεί, για να φέρει σημαντικό αποτέλεσμα και περιορισμό στην εξάλειψη της εξαναγκαστικής εργασίας. Είναι θέμα πολιτικής βούλησης, αρχών, προτεραιοτήτων, συμμετοχής και αποφασιστικότητας.
2 Δεκεμβρίου, «Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη της Δουλείας»