Στο βιβλίο μου για το ποιος είναι ο κόσμος κατ’εμέ αναφέρω μερικές από τις ξαφνικές συγκινήσεις που έζησα τα τελευταία 80 χρόνια από παιδί (στο οκτατάξιο γυμνάσιο που ήταν τότε) μέχρι σήμερα.
Δεν μπορώ να τις ψάξω γιατί δεν βλέπω πια τα μικρά στοιχεία. Γράφω με όσο γίνεται πιο μεγάλα, τα μικραίνω και σας τα στέλνω.
Φυσικά, όταν τριγυρίζεις σε 33 χώρες, ενίοτε εξόριστος σε καιρούς δικτατορικούς, γυρίζοντας ταινίες και γνωρίζοντας από κοντά γεγονότα και τις προσωπικότητές τους, είναι δεδομένο ότι θα έχεις ζήσει πολλές στιγμές δυνατών συγκινήσεων.
Γράφω για όσες θυμάμαι ακόμα. Στιγμές που ίσως ζωγραφίζουν ένα κάποιο ιστορικό, πολιτικό και πολιτιστικό παρελθόν. Ίσως.
Παράδειγμα, οι μυστικές Εκλογές που έγιναν σε όλη την Ελλάδα για την επιλογή των Βουλευτών που αποτέλεσαν το Ελεύθερο Κοινοβούλιο, στην Ελεύθερη Ελλάδα του Βουνού, εν μέσω Γερμανικής Κατοχής!
Ψήφισαν, μυστικά, ένα εκατομμύριο εκατό χιλιάδες Έλληνες και Ελληνίδες. Δεν το έχω δει να διδάσκεται στα σχολεία. Και μην τολμήσει κανείς να το αμφισβητήσει γιατί πλησιέστερος αυτόπτης μάρτυς από μένα τον ίδιο δεν γίνεται!
Ήμουν ένας από αυτούς που βοηθούσαν στην ψηφοφορία. Είχα αναλάβει την Οδό Λάμπρου Κατσώνη στην περιοχή Τέρμα Ιπποκράτους. Είχα το κουτί, σφραγισμένο, χτύπαγα την πόρτα, έλεγα γιατί, ρωτούσα πόσοι είναι οι άνω των 18, έδινα τα ψηφοδέλτια, τους γύριζα την πλάτη, με φώναζαν, έβαζαν τα ψηφοδέλτια στο κουτί και – με το καρδιοχτύπι που μπορείτε να φανταστείτε - πήγαινα να χτυπήσω την επόμενη πόρτα.
’Ενας που εξελέγη ήταν ο μέγας αρχαιολόγος Γιάννης Μηλιάδης ο οποίος έκρυψε όσα αγάλματα μπόρεσε και ανέβηκε στο Βουνό. Τον γνώρισα Διευθυντή της Ακρόπολης και του Μουσείου της όταν κάναμε μαζί την ταινία «Η Ακρόπολις των Αθηνών».
Εμφύλιος 1948.
Η Δολοφονία του Χρήστου Λαδά, Υπουργού Δικαιοσύνης, είχε σαν αποτέλεσμα να εκτελούνται οι καταδικασμένοι σε θάνατο για τρομοκρατικές πράξεις πολιτικοί αντίπαλοι. Στην Αθήνα κυρίως.
Ο φίλος μου ο Τάκης είχε αναλάβει να στρατολογήσει «αγωνιστές πόλης» ανάμεσα στους φίλους του. Προσπάθησα να τον πίσω να εγκαταλείψει αυτά τα σχέδια γιατί ήταν άχρηστα, επικίνδυνα και δεν ήταν για δεκαοκτάχρονους.
Το τραγικό αυτό επεισόδιο το έχω ήδη αφηγηθεί – ή μάλλον εξομολογηθεί – σ’ ένα βίντεο που βρίσκεται στο Υou Tube («Είχες δίκιο ρε»).
Θα πω μόνο το ακόμα τραγικότερο τέλος του. Μια συγκλονιστική σύμπτωση που δεν ξεχνιέται, που σε κυνηγάει σε όλη σου την ζωή.
Ο Τάκης καταδικάστηκε σε θάνατο.
Ενας φίλος του που αθωώθηκε έρχεται ένα πρωί να μου μεταφέρει ένα μήνυμα του Τάκη: «Είχες δίκιο ρε». Αλλά αυτό δεν είναι τίποτα. Είναι εύκολο να έχεις δίκιο. Αυτό που ακολουθεί δεν λέγεται.
Αλλά πρέπει να το πω- ύστερα από 70 χρόνια – γιατί είναι μέρος σημαντικών και αγνώστων σελίδων της Ιστορίας μας.
Την στιγμή που ο επισκέπτης μου έλεγε το μήνυμα του Τάκη ακούμε από το ραδιόφωνο μια έκτακτη εκπομπή που ανακοινώνει την εκτέλεση του Τάκη!
Δεν είμαι φυσικά ο μόνος που έζησε ανάλογες τραγωδίες.
Καημένη Ελλάδα...