Σινικό Τείχος: Ήταν αποτελεσματικό ή όχι;

Όπως αναφέρεται σε σχετικό δημοσίευμα του Live Science, αυτό εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το πώς ορίζει κανείς την επιτυχία και την αποτυχία. Αφ‘ενός πρόκειται αναμφίβολα για ένα θαύμα της οχυρωματικής τέχνης/ αρχιτεκτονικής, και, επανδρωμένο από κινεζικά στρατεύματα, όντως συνέβαλε στην απόκρουση επιθέσεων από επίδοξους εισβολείς. Αφ’ετέρου, όμως, δεν ήταν απόρθητο, και κάποιες φορές οι επιτιθέμενοι μπόρεσαν να το περάσουν- οπότε η απάντηση εδώ είναι πως κάποιες φορές βοήθησε όντως με επιτυχία στην υπεράσπιση της Κίνας, και κάποιες όχι.

Ωστόσο η αξία του δεν περιορίζεται σε αυτόν τον ρόλο: Το Σινικό Τείχος αποτέλεσε ένα σύμβολο ισχύος, πλούτου και εξέλιξης στην αρχιτεκτονική και τη μηχανική για την αυτοκρατορική Κίνα, και, σε αυτόν τον ρόλο, συνεχίζει να το κάνει μέχρι σήμερα, καθώς το κομμουνιστικό κόμμα της χώρας το έχει υιοθετήσει ως πατριωτικό σύμβολο.

Οι Κινέζοι άρχισαν να χτίζουν τείχη στα βόρεια της χώρας κατά το 700 πΧ, ωστόσο η κατασκευή του Σινικού Τείχους άρχισε συστηματικά όταν ο Κιν Σι Χουάνγκ ένωσε τα «εμπόλεμα κράτη», όπως αποκαλούνται, το 221 πΧ και έγινε αυτοκράτορας. Στην ουσία αυτό που άρχισε να γίνεται ήταν μια ένωση/ σύνδεση των υπαρχόντων φρουρίων για καλύτερη άμυνα απέναντι στις νομαδικές μογγολικές φυλές. Άλλοι αυτοκράτορες επέκτειναν το τείχος και το ενίσχυσαν, και κατά τον 14ο αιώνα μΧ είχε αρχίσει να παίρνει τη μορφή με την οποία το ξέρουμε σήμερα.

Στρατιωτικά μιλώντας, το Τείχος βοηθούσε την Κίνα να προετοιμάζεται για εισβολές, κερδίζοντας χρόνο για την κινητοποίηση των δυνάμεών τους, ενώ επίσης, σύμφωνα με το βιβλίο «The Great Wall of China From History to Myth» του Άρθουρ Γουόλντρον, κάποιες φορές το χρησιμοποιούσαν για να προσελκύουν εχθρικά στρατεύματα σε δύσκολες καταστάσεις. Για παράδειγμα το 1428 ένας Κινέζος στρατηγός τράβηξε τους Μογγόλους προς το τείχος, καθηλώνοντάς τους εκεί και νικώντας τους.

Ωστόσο δεν μπορούσε να εγγυηθεί την ασφάλεια, καθώς δεν είναι συνεχές: Αρχικά είχε χρησιμοποιηθεί για την ενίσχυση αμυνών όπου το γεωγραφικό ανάγλυφο καθιστούσε ευκολότερη τη διέλευση στρτατευμάτων. Ως εκ τούτου, κάποιες φορές οι εισβολείς απλά πήγαιναν στην άκρη και το προσπερνούσαν. Επίσης, μία από τις πιο διαβόητες αποτυχίες του ήταν αυτή που προκάλεσε το τέλος μιας ολόκληρης δυναστείας. «Παρείχε ελάχιστη ή καθόλου προστασία στους μεγαλύτερους χτίστες τειχών, τη Δυναστεία Μινγκ, από τους πιο απειλητικούς αντιπάλους τους, τους Μαντσού στα βορειοανατολικά» ανέφερε χαρακτηριστικά η Τζούλια Λόβελ, καθηγήτρια σύγχρονης κινεζικής ιστορίας και λογοτεχνίας στο Birkbeck University του Λονδίνου. Ένας Κινέζος στρατηγός απλά άνοιξε τις πύλες, επιτρέποντας στους Μαντσού να μπουν στην Κίνα, όπως είπε στο Live Science η Λόβελ. Οι Μαντσού μετά συνέχισαν ιδρύοντας τη δυναστεία Τσινγκ το 1644, που άντεξε μέχρι το 1912.

Λόγω αυτής της αποτυχίας, μέχρι τον 19ο αιώνα πολλοί στην Κίνα έβλεπαν το Σινικό Τείχος (το Μεγάλο Τείχος) ως μια εξαιρετικά δαπανηρή στρατηγική ανοησία, είπε η Λόβελ- και αυτή η εντύπωση άντεξε για πολύ καιρό. «Οι απλοί άνθρωποι χρειάστηκε να δουλέψουν πολλά χρόνια για την ανέγερσή του, και έγινε ένα ισχυρό σύμβολο της καταπίεσης από τον αυτοκράτορα» είπε η Λουΐζ Έντουαρντς, επίτιμη καθηγήτρια κινεζικής ιστορίας στο University of New South Wales στην Αυστραλία. Μα το 1912 τα πράγματα άλλαξαν, όταν οι εθνικιστές ανέτρεψαν τον τελευταίο αυτοκράτορα των Τσινγκ. Απουσία ενός μονάρχη, οι νέοι ηγέτες της χώρας έψαχναν τρόπους να ενοποιήσουν μια μεγάλη χώρα με πολλές διαφορετικές κουλτούρες- σύμβολα νέας εθνικής ταυτότητας. Το Σινικό Τείχος ήταν ιδανικό ως σύμβολο αυτών που μπορούν να επιτευχθούν όταν ένας λαός εργάζεται ενωμένος. Όταν οι κομμουνιστές ανέλαβαν την εξουσία το 1949, έκαναν το ίδιο, χρησιμοποιώντας το ίδιο αφήγημα στο πλαίσιο της δικής τους πολιτικής ιδεολογίας. Είναι αυτή η συμβολική του αξία που διατηρείται μέχρι σήμερα: «Είναι πραγματική και διαρκής δύναμη» λέει η Έντουαρντς.