Με σιωπή, ακόμη και λογοκρισία, απαντά η Κίνα στη μεγάλη νίκη της Κλόε Ζάο, η οποία έγραψε ιστορία στα 93α Βραβεία Όσκαρ με την ταινία της «Nomadland», καθώς απέσπασε τα κορυφαία βραβεία της βραδιάς –Καλύτερης Ταινίας και Σκηνοθεσίας.
Η Ζάο, η οποία έχει κερδίσει για το «Nomadland» Χρυσή Σφαίρα, BAFTA, Indies και ακόμη 55 βραβεία σκηνοθεσίας στις κριτικές ενώσεις της Αμερικής, είναι η δεύτερη γυναίκα σκηνοθέτις στην ιστορία της διοργάνωσης μετά την Κάθριν Μπιγκελόου («The Hurt Locker», 2010) που παίρνει Όσκαρ και η πρώτη ασιατικής καταγωγής.
Ωστόσο, σύμφωνα με το AP, στη γενέτειρα της Κίνα, η νίκη της δεν τιμήθηκε. Τα κρατικά μέσα ενημέρωσης παραμένουν σιωπηλά από το απόγευμα της Δευτέρας (26 Απριλίου), χωρίς καμία αναφορά από το CCTV και το Xinhua, τα δύο μεγάλα κρατικά μέσα.
Αντ’ αυτού, υπήρξε ακόμη και λογοκρισία. Μια ανάρτηση για την νίκη της Ζάο που έκανε η ιστοσελίδα για το σινεμά Watch Movies -η οποία έχει πάνω από 14 εκατομμύρια ακολούθους- στο δημοφιλές μέσο κοινωνικής δικτύωσης Weibo λογοκρίθηκε λίγες ώρες μετά. Το hashtag «η Κλόε Ζάο κερδίζει το βραβείο Σκηνοθεσίας» λογοκρίθηκε επίσης, με τους χρήστες της πλατφόρμας να βρίσκουν το μήνυμα «σύμφωνα με τους σχετικούς νόμους, κανονισμούς και πολιτικές, η σελίδα δεν βρέθηκε».
Μερικοί χρήστες καταφεύγουν στη χρήση των γραμμάτων «zt» για να ποστάρουν κάτι σχετικό με τη Ζάο, χρησιμοποιώντας τα αρχικά του πλήρους ονόματος της στα κινεζικά, που είναι Zhou Ting. Αν πληκτρολογήσει κανείς το όνομα Zhou (στα κινεζικά) στο Weibo εμφανίζονται μόνο άσχετες αναρτήσεις από τις αρχές Απριλίου, ενώ μία αναζήτηση με τη λέξη «Όσκαρ» εμφάνισε μόνο επίσημα ποσταρίσματα από τις πρεσβείες της Νότιας Κορέας και των ΗΠΑ.
Το Douban, ένα app δημοφιλές στους λάτρεις του σινεμά, έκανε «ban» στις αναζητήσεις για το «Nomadland» και το «Zhao Ting» εμφανίζοντας μήνυμα ότι «τα αποτελέσματα αναζήτησης δεν μπορούν να εμφανιστούν σύμφωνα με τους σχετικούς νόμους και κανονισμούς».
Ωστόσο, η είδηση της νίκης της διαδόθηκε στο κινεζικό διαδίκτυο, με μεμονωμένους χρήστες και μπλόγκερ να πανηγυρίζουν το κατόρθωμα της. Οι περισσότεροι στάθηκαν στην ευχαριστήρια ομιλία της, στην οποία η Ζάο ανέφερε τον στίχο ενός ποιήματος του 13ου αιώνα που, όπως πολλά παιδιά στην Κίνα, είχε κι εκείνη απομνημονεύσει όταν ήταν μικρή, έναν στίχο που λέει ότι «οι άνθρωποι είναι εκ γενετής καλοί».
Τα προβλήματα της Ζάο με την Κίνα άρχισαν τον περασμένο Μάρτιο, όταν απέσπασε το βραβείο σκηνοθεσίας στις Χρυσές Σφαίρες, και το διαδίκτυο στην Κίνα πλημμύρισε με μηνύματα χρηστών οι οποίοι άρχισαν να αναρωτιούνται αν μπορεί να αποκαλείται Κινέζα και άλλους να ισχυρίζονται ότι τα σχόλια της για το πολιτικό σύστημα προσέβαλαν τη χώρα καταγωγής της.
Ο Τύπος, η τηλεόραση και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης της Κίνας ελέγχονται αυστηρά από το κυβερνών κομμουνιστικό κόμμα, είτε άμεσα είτε μέσω αυτό-λογοκρισίας, και η διαδικτυακή κριτική οδηγεί συχνά σε κάλεσμα για μποϊκοτάζ τόσο ηθοποιών και σκηνοθετών, όσο και γνωστών προϊόντων.
Πριν από την αντίδραση του Μαρτίου, το «Nomadland» είχε προγραμματιστεί να κάνει πρεμιέρα στην Κίνα, στις 23 Απριλίου. Όχι μόνο δεν βγήκε στις αίθουσες, αλλά επιπλέον δεν υπήρξε καμία ανακοίνωση. Εργαζόμενοι σε δύο κινηματογράφους στο Πεκίνο δήλωσαν ότι δεν γνωρίζουν τίποτα για την προβολή της ταινίας.
Η Ζάο γεννήθηκε στο Πεκίνο το 1982. Ο πατέρας της ήταν στέλεχος σε μία από τις μεγαλύτερες βιομηχανίες χάλυβα της Κίνας και η μητέρα της εργαζόταν σε νοσοκομείο. Σύμφωνα με τη Vogue, μιλώντας η ίδια για τον εαυτό της είχε πει ότι ως έφηβη ήταν επαναστάτρια και τεμπέλα στο σχολείο και ότι της άρεσε να σχεδιάζει manga και να γράφει ιστορίες. Σε ηλικία 15 ετών, οι γονείς της την έστειλαν στο βρετανικό οικοτροφείο Brighton College, ενώ στη συνέχεια εγκαταστάθηκε στο Λος Άντζελες όπου και τελείωσε το λύκειο.
Σημειώνεται ότι σε αντιδιαστολή με την Ζάο, οι αναζητήσεις για την Γιουν Γιου-τζουνγκ από την Ν. Κορέα η οποία απέσπασε το Όσκαρ Β΄ Γυναικείου Ρόλου για την ερμηνεία της στην ταινία «Minari» εμφανίζονται στο κινεζικό διαδίκτυο, ενώ στην πατρίδα της το όνομα της έγινε trend στο twitter με τους διάσημους συμπατριώτες της να της δίνουν συγχαρητήρια για την -επίσης, ιστορική- νίκη της.