Πριν από ένα χρόνο, ο επικεφαλής των Ολυμπιακών Αγώνων του Παρισιού δήλωνε με τόλμη ότι η πρωτεύουσα της Γαλλίας θα ήταν «το πιο ασφαλές μέρος στον κόσμο» κατά την έναρξη της σπουδαίας διοργάνωσης, η οποία είναι προγραμματισμένη για την ερχόμενη Παρασκευή (26/7).
Η εκτίμηση του Τόνι Εστανγκέ δεν φαντάζει και τόσο υπερβολική σήμερα, που πάνοπλες διμοιρίες της αστυνομίας περιπολούν τους δρόμους του Παρισιού, μαχητικά αεροσκάφη και στρατιώτες βρίσκονται σε επιφυλακή και προστατευτικά κιγκλίδώματα έχουν ορθώσει ένα «σιδερένιο παραπέτασμα» και στις δύο πλευρές του ποταμού Σηκουάνα.
Η τεράστια αστυνομική και στρατιωτική κινητοπιοίηση στη Γαλλία οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο ότι από 26 Ιουλίου έως και 11 Αυγούστου η χώρα θα αντιμετωπίσει πρωτόγνωρες προκλήσεις ασφαλείας. Το Παρίσι έχει υποστεί επανειλημμένα θανατηφόρες εξτρεμιστικές επιθέσεις ενώ οι διεθνείς εντάσεις είναι υψηλές λόγω των πολέμων στην Ουκρανία και τη Γάζα.
Αντί να χτίσουν ένα Ολυμπιακό πάρκο με χώρους ομαδοποιημένους έξω από το κέντρο της πόλης, όπως στο Ρίο ντε Τζανέιρο το 2016 ή στο Λονδίνο το 2012, οι γαλλικές αρχές επέλεξαν να φιλοξενήσουν πολλές από τις εκδηλώσεις στην καρδιά της πολυσύχναστης πρωτεύουσας.
Η τοποθέτηση προσωρινών αθλητικών εγκαταστάσεων σε δημόσιους χώρους και η άνευ προηγουμένου επιλογή να διοργανωθεί μια τελετή έναρξης στον ποταμό Σηκουάνα καθιστά τη διασφάλισή των Αγώνων πιο περίπλοκη. Οι διοργανωτές ανησυχούν, επίσης, για ενδεχόμενες κυβερνοεπιθέσεις, ενώ οι αγωνιστές υπέρ των δικαιωμάτων και οι επικριτές των Αγώνων ανησυχούν για τη χρήση τεχνολογίας παρακολούθησης εξοπλισμένη με AI και την υπερβολική καταστολή.
Πρωτοφανής επιχείρηση ασφαλείας
Μια δύναμη έως και 45.000 αστυνομικών και χωροφυλάκων υποστηρίζεται επίσης από μια ομάδα 10.000 στρατιωτών που έχει δημιουργήσει το μεγαλύτερο στρατόπεδο στο Παρίσι από τον Β′ Παγκόσμιο Πόλεμο. Από αυτό οι στρατιώτες θα μπορούσαν να φτάσουν σε οποιοδήποτε από τους Ολυμπιακούς χώρους της πόλης μέσα σε 30 λεπτά.
Οι ένοπλες στρατιωτικές περιπολίες με οχήματα και με τα πόδια έχουν γίνει συνηθισμένες σε πολυσύχναστα μέρη στη Γαλλία από τότε που ένοπλοι και βομβιστές αυτοκτονίας, ενεργώντας στο όνομα της Αλ Κάιντα και του Ισλαμικού Κράτους, αιματοκύλισαν επανειλημμένα το Παρίσι το 2015.
Οι στραιτιωτικοί δεν έχουν δυνατότητα σύλληψεων, αλλά μπορούν να αντιμετωπίσουν τους επιτιθέμενους και να τους συγκρατήσουν μέχρι να φτάσει η αστυνομία. Για τους επισκέπτες από χώρες όπου οι ένοπλες περιπολίες στο δρόμο δεν είναι ο κανόνας, η θέα στρατιωτών με τουφέκια ανά χείρας μπορεί να είναι ενοχλητική, όπως ήταν αρχικά για τους ανθρώπους στη Γαλλία.
Τα μαχητικά αεροσκάφη Rafale, οι πτήσεις επιτήρησης από αεροσκάφη έγκαιρης προειδοποίησης και ελέγχου (AWACS), τα drones επιτήρησης Reaper, τα ελικόπτερα που μπορούν να μεταφέρουν σκοπευτές και ο εξοπλισμός για την απενεργοποίηση drones θα αστυνομεύουν τον ουρανό του Παρισιού, ο οποίος θα είναι κλειστός κατά την τελετή έναρξης από μια ζώνη απαγόρευσης πτήσεων που εκτείνεται για 150 χιλιόμετρα γύρω από την πρωτεύουσα. Οι κάμερες με λογισμικό τεχνητής νοημοσύνης - εγκεκριμένες από νόμο που επεκτείνει τις εξουσίες επιτήρησης του κράτους για τους Αγώνες - καλούνται να εντοπίσουν πιθανούς κινδύνους ασφαλείας, όπως εγκαταλελειμμένα πακέτα ή υπερβολικό πλήθος.
Η Γαλλία λαμβάνει επίσης βοήθεια από περισσότερες από 40 χώρες που αθροιστικά έχουν στείλει τουλάχιστον ενίσχυση 1.900 αστυνομικών.
Αγώνες υψηλού κινδύνου
Η πρόσφατη απόπειρα δολοφονίας του Τραμπ υπογραμμίζει τους κινδύνους ενόψει των Ολυμπιακών Αγώνων. Οι επιθέσεις από άτομα που δρουν κατά μόνας αποτελούν μεγάλη ανησυχία. Ορισμένοι που συμμετείχαν στην επιχείρηση ασφαλείας των Ολυμπιακών Αγώνων έμειναν έκπληκτοι που ένας ένοπλος με ένα τουφέκι τύπου AR έφτασε εντός εμβέλειας του πρώην προέδρου των ΗΠΑ.
«Κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι δεν θα υπάρξουν λάθη. Εκεί, ωστόσο, ήταν αρκετά κραυγαλέα», είπε ο στρατηγός Φιλίπ Πουρκέ, ο οποίος επέβλεψε την κατασκευή ενός προσωρινού στρατοπέδου στο νοτιοανατολικό Παρίσι που φιλοξενεί 4.500 στρατιώτες από τη δύναμη Sentinelle.
Στη Γαλλία, μόνο τους τελευταίους 13 μήνες, άνδρες ενεργώντας μόνοι τους πραγματοποίησαν επιθέσεις με μαχαίρι που είχαν στόχο τουρίστες στο Παρίσι ή παιδιά σε ένα πάρκο σε μια πόλη των Aλπεων, μεταξύ άλλων. Ενας άνδρας που μαχαίρωσε μέχρι θανάτου έναν καθηγητή στο πρώην λύκειό του στη βόρεια Γαλλία τον Οκτώβριο, βρισκόταν υπό παρακολούθηση από τις γαλλικές υπηρεσίες ασφαλείας για ύποπτη ισλαμική ριζοσπαστικοποίηση.
Με μακρά και πικρή εμπειρία από θανατηφόρες εξτρεμιστικές επιθέσεις, η Γαλλία έχει οπλιστεί με ένα πυκνό δίκτυο αστυνομικών μονάδων, υπηρεσιών πληροφοριών και ερευνητών που ειδικεύονται στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας.
Εκατοντάδες χιλιάδες εξονυχιστικοί έλεγχοι έχουν γίνει για κατόχους εισιτηρίων Ολυμπιακών Αγώνων, εργαζόμενους και άλλους που συμμετέχουν στους Αγώνες ή αιτούντες εισιτήρια εισόδου στην πιο αυστηρά ελεγχόμενη ζώνη ασφαλείας του Παρισιού, κατά μήκος των όχθεων του Σηκουάνα. Οι έλεγχοι εμπόδισαν τη συμμετοχή περισσότερων από 3.900 ατόμων, δήλωσε ο υπουργός Εσωτερικών, Ζεράλντ Νταρμανάν. Ορισμένοι επισημάνθηκαν ως ύποπτοι για ισλαμική ριζοσπαστικοποίηση, αριστερό ή δεξιό πολιτικό εξτρεμισμό, σημαντικά ποινικά μητρώα και άλλα «red flags».
«Είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί με τους Ρώσους και τους Λευκορώσους πολίτες», πρόσθεσε ο Νταρμανάν, χωρίς πάντως να συνδέει τους αποκλεισμούς αυτούς με τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία και τον ρόλο της Λευκορωσίας ως συμμάχου της Μόσχας. Τουλάχιστον 155 άτομα που θεωρούνται «πολύ επικίνδυνα» για πιθανές τρομοκρατικές απειλές κρατούνται επίσης μακριά από την τελετή έναρξης και τους Αγώνες, με την αστυνομία να ερευνά τα σπίτια τους για όπλα και υπολογιστές σε ορισμένες περιπτώσεις. Οι υπηρεσίες πληροφοριών δεν έχουν εντοπίσει αποδεδειγμένα σχέδια τρομοκρατίας κατά των Αγώνων «αλλά είμαστε εξαιρετικά προσεκτικοί», επισήμανε ο Γάλλος υπουργός.
Οι επικριτές, από την άλλη, φοβούνται ότι αυτή η παρεμβατική ασφάλεια των Ολυμπιακών Αγώνων θα παραμείνει στην καθημερινότητα και μετά τους Αγώνες. Οι εκστρατείες για τα ψηφιακά δικαιώματα ανησυχούν ότι οι ολυμπιακές κάμερες παρακολούθησης και τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης θα μπορούσαν να παραβιάσουν το απόρρητο και άλλες ελευθερίες.
Το κίνημα Saccage 2024, μια ομάδα που έχει αγωνιστεί επί μήνες κατά των Αγώνων του Παρισιού, περιγράφει την επιχείρηση ασφαλείας των Ολυμπιακών Αγώνων ως «κατασταλτικό οπλοστάσιο».