Τίποτε από όσα συμβαίνουν στην Τουρκία από την εκδήλωση της απόπειρας πραξικοπήματος το 2016, τη στάση της προς τους γείτονές της και σε κρίσιμα για τις Βρυξέλλες θέματα, δεν έμειναν ασχολίαστα στη κοινή δήλωση συμπερασμάτων των υπουργών της ΕΕ στο πλαίσιο των εργασιών του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων στο Λουξεμβούργο.
Στο κείμενο υπάρχουν ξεκάθαρες αναφορές στο θέμα των δύο ελλήνων στρατιωτικών και στην μακρά λίστα παραβιάσεων στοιχειωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Τουρκία. Συγκεκριμένες αναφορές και στις απειλητικές ενέργειες της Άγκυρας προς την Κύπρο αλλά και στην γενικότερη αμφισβήτηση κυριαρχικών δικαιωμάτων χωρών της ΕΕ- κάτι που αφορά και την Ελλάδα.
Στο κείμενο διατυπώνεται σαφής σύσταση προς την Άγκυρα να αποφύγει στο μέλλον ανάλογες απειλές ή/και ανάλογες ενέργειες και καταλήγει:
«Η Τουρκία απομακρύνεται περαιτέρω από την ΕΕ. Για αυτό έχουν ουσιαστικά “παγώσει” οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις και δεν μπορεί να εξεταστεί το άνοιγμα ή κλείσιμο νέων κεφαλαίων, ούτε μπορεί να γίνει περαιτέρω εργασία για τον εκσυγχρονισμό της τελωνειακής ένωσης ΕΕ-Τουρκίας».
Τα βασικά σημεία του ανακοινωθέντος που αφορούν την Τουρκία:
Το Συμβούλιο ανησυχεί ιδιαίτερα για τη συνεχιζόμενη και βαθιά ανησυχητική οπισθοδρόμηση του κράτους δικαίου και των θεμελιωδών δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένης της ελευθερίας έκφρασης. Η επιδείνωση της ανεξαρτησίας και της λειτουργίας της δικαστικής εξουσίας δεν μπορεί να μην καταδικαστεί, ούτε οι συνεχιζόμενοι περιορισμοί, κρατήσεις, φυλακίσεις και άλλα μέτρα που απευθύνονται σε δημοσιογράφους, ακαδημαϊκούς, μέλη πολιτικών κομμάτων, συμπεριλαμβανομένων των βουλευτών, υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, χρηστών μέσων κοινωνικής δικτύωσης και άλλων ασκούν τα θεμελιώδη δικαιώματά τους και τις ελευθερίες τους. Το Συμβούλιο επαναλαμβάνει τις σοβαρές ανησυχίες του για αυτές τις αρνητικές εξελίξεις, καθώς και για τη συνεχιζόμενη κράτηση πολιτών της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων δύο Ελλήνων στρατιωτών.
Η Τουρκία πρέπει να αντιμετωπίσει επειγόντως και αποτελεσματικά τις εν λόγω και τις πολλές άλλες σοβαρές ελλείψεις και τα εκκρεμή ζητήματα που εντοπίστηκαν στην έκθεση της Επιτροπής. Η Τουρκία θα πρέπει επίσης να εντείνει τη συνεργασία της με το Συμβούλιο της Ευρώπης και τα αρμόδια όργανα και θεσμούς της, να αντιμετωπίσει τις βασικές συστάσεις και να εφαρμόσει όλες τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, σύμφωνα με το άρθρο 46 της ΕΣΔΑ. Το Συμβούλιο σημειώνει ειδικά ότι οι τελευταίες τροποποιήσεις του τουρκικού Συντάγματος αντιμετωπίστηκαν κριτικά από την Επιτροπή της Βενετίας με αναφορές για έλλειψη επαρκών ελέγχων και αντίβαρων που θέτουν σε κίνδυνο το διαχωρισμό των εξουσιών.
Το Συμβούλιο εξακολουθεί να αναμένει από την Τουρκία να δεσμευτεί κατηγορηματικά για τις σχέσεις καλής γειτονίας, τις διεθνείς συμφωνίες και στην ειρηνική διευθέτηση των διαφορών, προσφεύγοντας, αν κριθεί αναγκαίο, στο Διεθνές Δικαστήριο Δικαιοσύνης. Υπενθυμίζοντας και επιβεβαιώνοντας τα προηγούμενα συμπεράσματα του Συμβουλίου και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου σε όλα αυτά τα θέματα, συμπεριλαμβανομένων των συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 22ας Μαρτίου 2018, που καταδίκαζε σθεναρά τις συνεχιζόμενες παράνομες ενέργειες της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο, καθώς και τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 11ης Δεκεμβρίου 2006, της 21ης Σεπτεμβρίου 2005, το Συμβούλιο καλεί την Τουρκία να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις που απορρέουν από το πλαίσιο διαπραγμάτευσης, συμπεριλαμβανομένης της πλήρους και αμερόληπτης εφαρμογής του πρόσθετου πρωτοκόλλου της συμφωνίας σύνδεσης προς όλα τα κράτη μέλη. Το Συμβούλιο επαναλαμβάνει ότι η αναγνώριση όλων των κρατών μελών είναι απαραίτητη.
Η Τουρκία πρέπει να αποφύγει απειλές και ενέργειες που βλάπτουν τις σχέσεις καλής γειτονίας, να εξομαλύνει τις σχέσεις της με την Κυπριακή Δημοκρατία και να σεβαστεί την κυριαρχία όλων των κρατών μελών της ΕΕ στα χωρικά τους ύδατα και τον εναέριο χώρο, καθώς και όλα τα κυριαρχικά τους δικαιώματα, μεταξύ άλλων, και την εκμετάλλευση των φυσικών τους πόρων σύμφωνα με το δίκαιο της ΕΕ και το διεθνές δίκαιο, συμπεριλαμβανομένης της UNCLOS. Παραμένει ζωτικής σημασίας η Τουρκία να δεσμευτεί και να συμβάλλει σε μια συνολική διευθέτηση του κυπριακού προβλήματος, συμπεριλαμβανομένων των εξωτερικών του πτυχών, εντός των πλαισίων των Ηνωμένων Εθνών σύμφωνα με τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και σύμφωνα με τις αρχές στις οποίες βασίζεται η ΕΕ και το κοινοτικό κεκτημένο και αποφεύγει τις δραστηριότητες που συμβάλλουν στην πόλωση στα κράτη μέλη της ΕΕ.