Στελέχη των ένοπλων δυνάμεων της Τουρκίας και της Συρίας σκοτώθηκαν σε μεταξύ τους συγκρούσεις τους τη Δευτέρα στην επαρχία Ιντλίμπ, στο βορειοδυτικό τμήμα της συριακής επικράτειας.
Η Άγκυρα έκανε σαφές ότι δεν θα σιωπήσει για το ζήτημα.
Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε ότι πέντε Τούρκοι στρατιώτες και τρία στελέχη του πολιτικού προσωπικού του τουρκικού στρατού σκοτώθηκαν και άλλα εννέα τραυματίστηκαν εξαιτίας βολών του πυροβολικού των συριακών κυβερνητικών δυνάμεων στην Ιντλίμπ, το τελευταίο προπύργιο των τζιχαντιστών και των ανταρτών στη συριακή επικράτεια.
Ο Ερντογάν μίλησε αρχικά για «30 ως 35» νεκρούς Σύριους στρατιωτικούς στα τουρκικά αντίποινα, ενώ ο υπουργός Άμυνας Χουλουσί Ακάρ έκανε λόγο περί «εξουδετέρωσης» 76 Σύριων στρατιωτικών, χωρίς να γίνει πιο συγκεκριμένος. Το τουρκικό επιτελείο χρησιμοποιεί τον όρο «εξουδετέρωση» γενικά όταν δυνάμεις του σκοτώνουν, τραυματίζουν, ή αιχμαλωτίζουν αντιπάλους τους.
Η Δαμασκός δεν επιβεβαίωσε ότι υπέστη απώλειες.
Το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, μη κυβερνητική οργάνωση με έδρα τη Βρετανία, έκανε λόγο για 13 νεκρούς στις τάξεις των συριακών δυνάμεων από τουρκικά πυρά — οκτώ στην Ιντλίμπ, τρεις στη Λαττάκεια, δύο στη Χάμα.
Οι εξελίξεις αυτές σηματοδότησαν σοβαρή κλιμάκωση της κατάστασης στην Ιντλίμπ και αποκαλύπτουν πόσο μεγάλα είναι τα ρήγματα ανάμεσα στην Τουρκία και τη Ρωσία.
Το τουρκικό υπουργείο Άμυνας ανέφερε ότι στοιχεία των τουρκικών ένοπλων δυνάμεων τα οποία στάλθηκαν να ενισχύσουν τουρκικές θέσεις στην Ιντλίμπ δέχθηκαν πυρά παρά το ότι οι συντεταγμένες τους είχαν δοθεί στη Δαμασκό εκ των προτέρων.
Η Ρωσία, ο κυριότερος σύμμαχος του σύρου προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ, ανέφερε αντίθετα πως ο συριακός στρατός άνοιξε πυρ εναντίον τουρκικών στρατευμάτων εξαιτίας έλλειψης ενημέρωσης.
«Τουρκικά στρατεύματα μετακινούνταν τη νύχτα στη ζώνη αποκλιμάκωσης της Ιντλίμπ χωρίς να έχουν ενημερώσει τη ρωσική πλευρά», ανέφερε το ρωσικό υπουργείο Άμυνας.
Οι δυνάμεις της Τουρκίας δέχθηκαν «πυρά από συριακά στρατεύματα που είχαν στόχο τρομοκράτες σε περιοχή δυτικά της Σαρακέμπ», πρόσθεσε σε ανακοίνωσή του.
Αφού ανέκτησαν τον έλεγχο της Μααρέτ αλ Νούμαν, στο νότιο τμήμα της Ιντλίμπ, την περασμένη εβδομάδα οι συριακές δυνάμεις πλέον κινούνται για να αποσπάσουν τη Σαρακέμπ από τους τζιχαντιστές και τους αντάρτες.
Ο Γενικός Γραμματέας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες είναι «πολύ ανήσυχος» για τις μάχες και τον «μεγάλης κλίμακας εκτοπισμό αμάχων εξαιτίας της τρέχουσας επίθεσης των δυνάμεων της συριακής κυβέρνησης μέσα στη ζώνη αποκλιμάκωσης», σύμφωνα με τον εκπρόσωπό του.
Η Άγκυρα και η Μόσχα — η πρώτη είναι η προστάτιδα κάποιων οργανώσεων Σύριων ανταρτών, η δεύτερη υποστηρίζει με την αεροπορία της τη Δαμασκό — είχαν κλείσει συμφωνία το 2018 για τη δημιουργία αποστρατιωτικοποιημένης ζώνης στην Ιντλίμπ, με την οποία απετράπη ευρείας κλίμακας επιχείρηση του συριακού στρατού.
Όμως η συμφωνία κατάπαυσης του πυρός για την οποία μεσολάβησαν οι ίδιες δύο χώρες στην Ιντλίμπ και τέθηκε σε εφαρμογή τον περασμένο μήνα κατέρρευσε.
Οι εξελίξεις στην Ιντλίμπ είναι πλέον «αφόρητες», είπε ο Ερντογάν κατά τη διάρκεια κοινής συνέντευξης Τύπου με τον πρόεδρο της Ουκρανίας, τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Η τουρκική κυβέρνηση έδειξε πολλή υπομονή, συνέχισε, εν μέσω των επιθέσεων των συριακών κυβερνητικών δυνάμεων με την ανοχή αν όχι την υποστήριξη της Ρωσίας στην Ιντλίμπ, όπου ζουν 3 ως 4 εκατομμύρια άνθρωποι.
Σύμφωνα με τον Ερντογάν, 1 εκατομμύριο Σύριοι πολίτες κινούνται προς τα σύνορα με την Τουρκία. Ο πρόεδρος της Τουρκίας προειδοποίησε πρόσφατα ότι η χώρα του, που έχει υποδεχθεί 3,6 εκατομμύρια Σύριους πρόσφυγες, δεν θα δείξει «καμία ανοχή σε νέο μεταναστευτικό κύμα».
Πριν αναχωρήσει για την Ουκρανία ο Ερντογάν προειδοποίησε ότι «όσοι δοκιμάζουν την αποφασιστικότητα της Τουρκίας με αυτού του είδους τις ελεεινές επιθέσεις θα συνειδητοποιήσουν πως έκαναν μεγάλο λάθος». Η Μόσχα δεν πρέπει να «μπει στον δρόμο μας», δήλωσε και εξήγησε πως η τουρκική επιχείρηση στρέφεται εναντίον του συριακού καθεστώτος, όχι της Ρωσίας.
Η Τουρκία έχει εισβάλει τρεις φορές στη Συρία (2016, 2018, 2019) και ο Ερντογάν διεμήνυσε την περασμένη εβδομάδα ότι «αν η κατάσταση στην Ιντλίμπ δεν εξομαλυνθεί γρήγορα, δεν θα έχουμε καμία άλλη επιλογή παρά να κάνουμε το ίδιο ξανά».
Ο συριακός στρατός πλησιάζει πλέον στην πόλη Ιντλίμπ, την ομώνυμη πρωτεύουσα της επαρχίας. Πηγές προσκείμενες στις συριακές ένοπλες δυνάμεις ανέφεραν ότι ο καταλήφθηκε το χωριό Νάιραμπ, 8 χιλιόμετρα από την πόλη. Είναι η πρώτη φορά που οι κυβερνητικές δυνάμεις θέτουν υπό τον έλεγχό τους εδάφη στην περιοχή από τα τέλη του 2012.
Επίσης, πυρά έπληξαν δύο εργοστάσια φυσικού αερίου στα όρια της πόλης Χομς, πρωτεύουσας της ομώνυμης επαρχίας, μετέδωσε νωρίς το πρωί της Τρίτης η συριακή κρατική τηλεόραση.
Μονάδες της πυροσβεστικής έσπευσαν να κατασβέσουν τη φωτιά που προκλήθηκε στο ένα από τα εργοστάσια, ενώ η δεύτερη εγκατάσταση, της εταιρείας Ebla, δεν υπέστη ζημιές, σύμφωνα με την ίδια πηγή.
Δεν είναι σαφές μέχρι στιγμής το κατά πόσον η παραγωγή στο εργοστάσιο όπου εκδηλώθηκε πυρκαγιά θα επηρεαστεί.
Δεν είναι επίσης σαφές ποιος προχώρησε στον βομβαρδισμό.
Το εργοστάσιο αερίου της Ebla παρέχει σε ηλεκτροπαραγωγικούς σταθμούς στην περιοχή περίπου 2,5 εκατομμύρια κυβικά μέτρα αερίου την ημέρα. Αμφότερα τα εργοστάσια παράγουν καύσιμο προς κατανάλωση εντός της χώρας.
(με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ, dpa, AFP, Reuters)