Σχεδόν το ένα τέταρτο των ζώων που ζουν σε ποτάμια, λίμνες και άλλες πηγές γλυκού νερού απειλούνται με εξαφάνιση, σύμφωνα με νέα έρευνα που δημοσιεύθηκε την Τετάρτη.
«Τεράστια ποτάμια όπως ο Αμαζόνιος μπορεί να φαίνονται παντοδύναμα, αλλά ταυτόχρονα τα περιβάλλοντα γλυκού νερού είναι πολύ εύθραυστα», δήλωσε η συν-συγγραφέας της μελέτης Πατρίσια Σαρβέ, βιολόγος στο Ομοσπονδιακό Πανεπιστήμιο της Σεαρά στη Βραζιλία.
Τα ενδιαιτήματα γλυκού νερού - συμπεριλαμβανομένων των ποταμών, λιμνών, λιμνών, ρεμάτων, βάλτων και υγροτόπων - καλύπτουν λιγότερο από το 1% της επιφάνειας του πλανήτη, αλλά υποστηρίζουν το 10% των ζωικών ειδών του, δήλωσε η Κάθριν Σέιερ, ζωολόγος στη Διεθνή Ένωση για τη Διατήρηση της Φύσης στην Αγγλία.
Οι ερευνητές εξέτασαν περίπου 23.500 είδη λιβελούλας, ψαριών, καβουριών και άλλων ζώων που εξαρτώνται αποκλειστικά από τα οικοσυστήματα του γλυκού νερού. Διαπίστωσαν ότι το 24% κινδυνεύει με εξαφάνιση -ταξινομούνται ως ευάλωτα, απειλούμενα ή ιδιαιτέρως απειλούμενα- εξαιτίας των επιδεινούμενων απειλών από τη ρύπανση, τα φράγματα, την εξόρυξη νερού, τη γεωργία, τα χωροκατακτητικά είδη, την κλιματική αλλαγή και άλλες διαταραχές.
«Τα περισσότερα είδη δεν αντιμετωπίζουν μόνο μία απειλή που τα θέτει σε κίνδυνο εξαφάνισης, αλλά πολλές απειλές που δρουν μαζί», δήλωσε η Σέιερ, μία από τους συν-συγγραφείς της μελέτης.
Η καταγραφή, που δημοσιεύεται στο περιοδικό Nature, συνιστά την πρώτη φορά που οι ερευνητές αναλύουν τον παγκόσμιο κίνδυνο για τα είδη γλυκού νερού. Προηγούμενες μελέτες είχαν επικεντρωθεί σε χερσαία ζώα, συμπεριλαμβανομένων των θηλαστικών, των πτηνών και των ερπετών.
Ο οικολόγος του Πανεπιστημίου Ντιουκ, Στιούαρτ Πιμ, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη, τη χαρακτήρισε «μια πολυαναμενόμενη και εξαιρετικά σημαντική εργασία».
«Σχεδόν κάθε μεγάλος ποταμός στη Βόρεια Αμερική και την Ευρώπη έχει τροποποιηθεί μαζικά» μέσω των φραγμάτων, θέτοντας σε κίνδυνο τα είδη γλυκού νερού, είπε.
Στη Νότια Αμερική, το τεράστιο οικοσύστημα του ποταμού Αμαζονίου αντιμετωπίζει επίσης απειλές από την αποψίλωση των δασών, τις πυρκαγιές και την παράνομη εξόρυξη χρυσού, δήλωσε η Σαρβέ.
Οι παράνομες πυρκαγιές για την αποψίλωση των δασών έχουν ως αποτέλεσμα κύματα τέφρας να μολύνουν τον ποταμό, ενώ οι άνευ αδείας χρυσωρύχοι ρίχνουν υδράργυρο στο νερό, πρόσθεσε.
Τα ποτάμια και οι υγρότοποι «συγκεντρώνουν όλα όσα συμβαίνουν γύρω τους», είπε. «Αν κάτι πάει πραγματικά στραβά, όπως μια διαρροή οξέος ή πετρελαίου, μπορεί να απειληθεί ένα ολόκληρο είδος. Δεν μπορούν πουθενά αλλού να πάνε αυτά τα ζώα».