Η ανατολή και η δύση του ηλίου στο Στόουνχεντζ, ειδικά κατά τα θερινά και χειμερινά ηλιοστάσια, συνεχίζει να προκαλεί χαρά, γοητεία και θρησκευτική αφοσίωση.
Τώρα έχει ξεκινήσει ένα σχέδιο για την εμβάθυνση στους λιγότερο κατανοητούς δεσμούς που μπορεί να υπάρχουν μεταξύ του μνημείου και της σελήνης κατά τη διάρκεια ενός σεληνιακού γεγονότος που συμβαίνει μια φορά σε μια γενιά.
Μια «μείζονα σεληνιακή στάση», η οποία λαμβάνει χώρα μία φορά κάθε 18,6 χρόνια, όταν η ανατολή και η δύση του φεγγαριού φτάνουν στα πιο απομακρυσμένα σημεία τους κατά μήκος του ορίζοντα, θα λάβει χώρα τον Ιανουάριο του 2025.
Αυτό θα δώσει σε αρχαιολόγους, αστρονόμους και αρχαιοαστρονόμους μια σπάνια ευκαιρία να εξερευνήσουν θεωρίες γύρω από το γεγονός και τους αρχαίους ανθρώπους του Στόουνχετζ, αναφέρει ο Guardian.
Ορισμένοι ειδικοί πιστεύουν ότι οι άνθρωποι που κατασκεύασαν το μνημείο γνώριζαν τη μεγάλη σεληνιακή στάση και μπορεί να έθαψαν τους νεκρούς τους σε ένα συγκεκριμένο σημείο της τοποθεσίας λόγω της σχέσης του με το φαινόμενο.
Είναι επίσης πιθανό ότι τέσσερις «πέτρες-σταθμοί» που σχηματίζουν ένα ορθογώνιο στην τοποθεσία - δύο από τις οποίες στέκονται ακόμα - μπορεί να έχουν τοποθετηθεί για να σηματοδοτήσουν τη μεγάλη σεληνιακή στάση.
Μέσα σε ένα χρόνο περίπου και από τις δύο πλευρές μιας μεγάλης σεληνιακής ακινησίας, το φεγγάρι μπορεί να φαίνεται από καιρό σε καιρό να ανατέλλει ή να δύει ασυνήθιστα μακριά προς τα βόρεια ή τα νότια, δίνοντας ένα καλό παράθυρο για μελέτες που πρέπει να γίνουν.
Το English Heritage σχεδιάζει να μεταδώσει ζωντανά τη νοτιότερη ανατολή του φεγγαριού και να φιλοξενήσει μια σειρά από εκδηλώσεις καθ′ όλη τη διάρκεια της περιόδου αναμονής, συμπεριλαμβανομένων ομιλιών, ενός αναδυόμενου πλανητάριου, συνεδρίες παρατήρησης άστρων και αφήγησης και μια νέα προβολή στον εκθεσιακό χώρο.
Ο Clive Ruggles, ομότιμος καθηγητής αρχαιοαστρονομίας στο Πανεπιστήμιο του Λέστερ, είπε ότι η ευθυγράμμιση του μνημείου με τον ήλιο στα μέσα του καλοκαιριού και στα μέσα του χειμώνα σήμαινε ότι δεν υπήρχε αμφιβολία για τη σημασία του για τους κατασκευαστές του Στόουνχεντζ.
«Αλλά αυτό για το οποίο είμαστε πολύ λιγότερο σαφείς είναι εάν υπάρχουν φυσικές συνδέσεις μεταξύ του μνημείου και του φεγγαριού», είπε.
Κατά τη διάρκεια της πρώιμης φάσης του Στόουνχεντζ, περίπου μεταξύ 3000 και 2500 π.Χ., οι άνθρωποι έθαβαν τα αποτεφρωμένα λείψανα των νεκρών και έβαζαν προσφορές στην τάφρο και την όχθη και στις λεγόμενες τρύπες του Aubrey - 56 λάκκους μέσα στην τάφρο.
Πολλές από αυτές τις αποτεφρώσεις συγκεντρώθηκαν στα νοτιοανατολικά του μνημείου, ευθυγραμμίζοντας σε γενικές γραμμές με την πιο νότια ανερχόμενη θέση της σελήνης.
Οι πέτρες σταθμοί πιθανότατα τοποθετήθηκαν περίπου την ίδια εποχή με τις μεγάλες πέτρες καθώς προέρχονταν από το ίδιο σημείο, το West Woods στο Μάλμπορο.
Ο Ruggles είπε ότι δεν θα ήταν έκπληξη αν οι αρχαίοι άνθρωποι πρόσεχαν το φεγγάρι. «Οι άνθρωποι έχουν συνείδηση του κύκλου φάσης του φεγγαριού που πηγαίνει πίσω δεκάδες χιλιάδες χρόνια.
Αυτό που νομίζω ότι μπορεί να συνέβαινε στο Στόουνχεντζ, και αυτό είναι που μας ενδιαφέρει να εξερευνήσουμε, είναι ότι κατά τη διάρκεια μιας μεγάλης στάσης της σελήνης οι άνθρωποι παρατήρησαν το φεγγάρι να ανατέλλει ή να δύει ασυνήθιστα μακριά προς τα βόρεια ή τα νότια».
Η Jennifer Wexler, ιστορικός του Στόουνχετζ για το English Heritage, δήλωσε: «Είμαστε ενθουσιασμένοι που συνεργαζόμαστε με μια λαμπρή ομάδα αρχαιοαστρονόμων για να εξερευνήσουμε τη συναρπαστική σύνδεση μεταξύ του Στόουνχεντζ και της μεγάλης σεληνιακής στάσης. Αυτή η ευκαιρία μας επιτρέπει να εμβαθύνουμε στα αρχαία μυστήρια του μνημείου και στη σχέση του με τα ουράνια φαινόμενα».
Η English Heritage συνεργάζεται επίσης με ομολόγους του στο Πανεπιστήμιο του Κολοράντο, στο Boulder, και στη δασική υπηρεσία του Υπουργείου Τζόρτζια των ΗΠΑ για μια σειρά εκδηλώσεων που συγκρίνουν τις σεληνιακές ευθυγραμμίσεις στο Στόουνχετζ και στο Chimney Rock του Κολοράντο. «Νομίζω ότι θα εκπλήξει πραγματικά τον κόσμο», είπε ο Wexler. «Είμαστε τόσο συγκεντρωμένοι στον ήλιο στο Στόουνχεντζ. Σχεδόν ποτέ δεν αναφέρουμε το φεγγάρι».
Η Amanda Chadburn, αρχαιολόγος και μέλος του Kellogg College του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, δήλωσε: «Η παρατήρηση αυτής της σύνδεσης το 2024 και το 2025 είναι ζωτικής σημασίας. Η παρακολούθηση του φεγγαριού δεν είναι απλή, απαιτεί συγκεκριμένο χρόνο και καιρικές συνθήκες».