Οι καρχαρίες καλικάντζαροι ( σ.σ Καρχαρίας Γκόμπλιν*) είναι ψάρια της βαθιάς θάλασσας, των οποίων τα τρομακτικά, προεξέχοντα σαγόνια αποτέλεσαν έμπνευση για τα πλάσματα της σειράς ταινιών «Alien».
Λίγα είναι γνωστά για τους συγκεκριμένους καρχαρίες. Ζουν σε βαθιά παράκτια ύδατα σε όλο τον κόσμο, αλλά δεν έχουν βρεθεί ποτέ στη Μεσόγειο Θάλασσα.
Προσφατα μια ομάδα επιστημόνων δημοσίευσε επιστημονική μελέτη σχετικά με την ανακάλυψη ενός καρχαρία καλικάντζαρου που είχε ξεβραστεί σε παραλία της Ανάφης, αναφέρει δημοσίευμα των New York Times.
Η ανακοίνωση για το εύρημα είχε γίνει πέρυσι στο περιοδικό Mediterranean Marine Science και είχε προκαλέσει εντύπωση στην επιστημονική κοινότητα. Όσα ακολούθησαν προκαλούν πολλά ερωτήματα τόσο στους επιστήμονες όσο και σε όσους ασχολούνται με συγκεκριμένα θέματα.
Σύμφωνα με την αρχική επιστημονική εργασία, ο καρχαρίας καλικάντζαρος ανακαλύφθηκε από τον Γιάννη Παπαδάκη τον Αύγουστο του 2020. Ο κ. Παπαδάκης τοποθέτησε το πλάσμα στα βράχια και το φωτογράφισε. Η εικόνα κατέληξε στα χέρια τοπικής ομάδας επιστημόνων και, δύο χρόνια αργότερα, τη δημοσίευσαν μαζί με καταγραφές άλλων ειδών που βρέθηκαν για πρώτη φορά στη Μεσόγειο.
Η ομάδα των επιστημόνων θεώρησε πως η έρευνά της ήταν επιτυχής, ωστόσο δεν άργησε να έρθει η στιγμή που ειδικοί σε θέματα καρχαριών από όλο τον κόσμο άρχισαν να εκφράζουν τις αμφιβολίες τους σχετικά με τη γνησιότητα του καρχαρία καλικάντζαρου σε μια ομάδα στο Facebook.
Ο Ντέιβιντ Εμπερτ, συγγραφέας του βιβλίου «Οι καρχαρίες του κόσμου», ανέφερε πως κάτι δεν πήγαινε καλά με τη φωτογραφία.
«Αρκετά πράγματα σχετικά με τον καρχαρία που βρέθηκε στην Ελλάδα ήταν ασυνήθιστα. Είναι πολύ μικρός και τα βράγχιά του δεν φαίνονται να είναι πραγματικά ανοιχτά, είπε. Δεν φαίνεται καθόλου φυσικός», σημείωσε.
Ο Εμπερτ και άλλοι ειδικοί ήταν επίσης επιφυλακτικοί επειδή δεν είχε γίνει άμεση εξέταση του καρχαρία.
Η μελέτη βασίστηκε αποκλειστικά σε μια φωτογραφία και μια σύντομη περιγραφή που παρείχε ο Γιάννης Παπαδάκης.
Τον Νοέμβριο, μια άλλη ομάδα ερευνητών καρχαριών δημοσίευσε έγγραφο με το οποίο αμφισβητούσε πως ο καρχαρίας καλικάντζαρος που βρέθηκε στην Ελλάδα ήταν πραγματικό ζώο.
«Εχουμε αμφιβολίες ότι ο καρχαρίας καλικάντζαρος στην αρχική δημοσίευση «είναι ένα φυσικό δείγμα». Η έλλειψη δοντιών του δείγματος, τα υπερβολικά στρογγυλεμένα πτερύγιά του και ο μικρός αριθμός σχισμών στα βράγχιά του δεν είναι χαρακτηριστικά ενός καρχαρία καλικάντζαρου», ανέφεραν.
Λίγο αργότερα, μια άλλη εικόνα που κοινοποιήθηκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπέρδεψε ακόμη περισσότερα τα πράγματα. Επρόκειτο για ένα πλαστικό παιχνίδι καρχαρία καλικάντζαρου που πωλούνταν από την ιταλική εταιρεία παιχνιδιών DeAgostini και είχε εκπληκτική ομοιότητα με τον καρχαρία καλικάντζαρο της φωτογραφίας.
Αυτό το παιχνίδι «παρουσιάζει μεγάλη ομοιότητα με το δείγμα της δημοσιευμένης εικόνας», δήλωσε ο Γιούργκεν Πολλερσπόκ, ανεξάρτητος ερευνητής καρχαριών, ο οποίος αμφισβητούσε τη γνησιότητα του ελληνικού καρχαρία καλικάντζαρου.
Νωρίτερα αυτό τον μήνα ήρθε η απάντηση της επιστημονικής ομάδας που είχε κάνει την αρχική δημοσίευση και της οποίας τα ευρήματα αμφισβητούνταν. Στην απάντησή τους, οι ερευνητές τροποποίησαν την εκτίμησή τους για το μέγεθος του καρχαρία, από τα 76 εκατοστά σε περίπου 17, και είπαν πως ο εν λόγω καρχαρίας καλικάντζαρος θα μπορούσε να είναι έμβρυο.
«Εμβρυα αυτού του μεγέθους δεν είναι βιώσιμα», απάντησε ο Πολλερσπόκ που αμφισβητούσε εξαρχής την ύπαρξη του καρχαρία.
Οι συγγραφείς της αρχικής δημοσίευσης την απέσυραν εντελώς, καθώς και την απάντησή τους στην κριτική, παραδεχόμενοι ότι υπήρχε υπερβολική αβεβαιότητα σχετικά με το εύρημα.
Μέσω email, ένας από τους συγγραφείς της μελέτης αρνήθηκε να απαντήσει σε πρόσθετες ερωτήσεις.
Πηγή: New York Times
―――――――
*Ο καρχαρίας Γκόμπλιν ή καρχαρίας καλικάντζαρος είναι ένας καρχαρίας της βαθιάς θάλασσας και το μόνο υπάρχον είδος της οικογενείας Μιτσουκουρινίδες. Το κύριο χαρακτηριστικό του είναι το παράξενο σχήμα του κεφαλιού του.
Έχει ένα μακρύ, ραμφόμορφο ρύγχος με σχήμα μυστριού, πολύ μακρύτερο από ρύγχη άλλων καρχαριών. Κάποια άλλα διακριτικά χαρακτηριστικά του καρχαρία είναι το χρώμα του σώματός του, το οποίο είναι ως επί το πλείστον ροζ, και τα μακριά, προεξέχοντα σαγόνια του. Όταν είναι κλειστά τα σιαγόνια, ο καρχαρίας μοιάζει με ένα ροζ καρχαρία ταύρο με μια ασυνήθιστα μακριά μύτη. Φτάνει σε μήκος τα 3,3 μέτρα και βάρος τα 160 κιλά.
Το είδος καρχαρία αυτό συναντάται τόσο στον Ειρηνικό και στον Ατλαντικό ωκεανό, σε βάθος μεγαλύτερο από 250 μέτρα, πολύ πιο κάτω από όπου το φως του ήλιου μπορεί να φθάσει. Είναι ο πιό κοινός καρχαρίας στα νερά γύρω από την Ιαπωνία, όπου το είδος ανακαλύφθηκε.
Οι καρχαρίες Γκόμπλιν τρέφονται με μια ποικιλία οργανισμών που ζουν στα βαθιά νερά. Μεταξύ άλλων η λεία τους περιλαμβάνει τα βαθύβια καλαμάρια, καβούρια και τα βαθέων υδάτων ψάρια. Πολύ λίγα είναι γνωστά για την ιστορία της ζωής του είδους και τις αναπαραγωγικές συνήθειες, καθώς οι συναντήσεις με αυτούς είναι σχετικά σπάνιες. Είναι ωοζωοτόκο, όπως και τα άλλα μέλη των λαμνόμορφων. Αν και σχετικά σπάνιος, δεν φαίνεται να απειλείται με εξαφάνιση και έχει χαρακτηριστεί από την Διεθνή Ένωση Προστασίας της Φύσης ως είδος ελαχίστης ανησυχίας.