Πριν «αποδράσει» από τη Σρι Λάνκα την Τετάρτη, 13 Ιουλίου, εν μέσω της συντριπτικής οικονομικής κρίσης, ο Πρόεδρος της χώρας, Γκοταμπάγια Ρατζαπάκσα, ήταν το τελευταίο από τα έξι μέλη μιας οικογένειας που άσκησε τεράστια επιρροή στη Σρι Λάνκα και παρέμεινε προσκολλημένη στην εξουσία.
Ο Ρατζαπάκσα, η σύζυγός του και οι δύο σωματοφύλακες πέταξαν στην πόλη Μαλέ, την πρωτεύουσα των Μαλδίβων, σύμφωνα με έναν αξιωματούχο που μίλησε ανώνυμα, λόγω της κρισιμότητας της κατάστασης.
Η αναχώρησή του ήρθε τέσσερις ημέρες αφότου εξοργισμένα πλήθη εισέβαλαν στην επίσημη κατοικία του και κατέλαβαν το παραθαλάσσιο γραφείο του. Τότε υποσχέθηκε να εγκαταλείψει τη χώρα. Οι διαδηλωτές εισέβαλαν επίσης στην κατοικία του πρωθυπουργού Ρανίλ Βικρεμεσίνγκε, ο οποίος δήλωσε ότι θα αποχωρήσει εφόσον σχηματιστεί νέα κυβέρνηση.
Η οικογένεια
Για δεκαετίες, η ισχυρή οικογένεια γαιοκτημόνων Ρατζαπάκσα κυριάρχησε στην τοπική πολιτική, στην αγροτική περιφέρειά στα νότια της Σρι Λάνκα, προτού εκλεγεί πρόεδρος ο Μαχίντα Ρατζαπάκσα το 2005. Κάνοντας έκκληση στο εθνικιστικό αίσθημα της βουδιστικής πλειοψηφίας του νησιού, οδήγησε τη Σρι Λάνκα σε μια θριαμβευτική νίκη το 2009, δίνοντας τέλος σε έναν βάναυσο εμφύλιο 26 ετών, που είχε διχάσει τη χώρα. Ο μικρότερος αδελφός του, ο Γκοταμπάγια, ήταν τότε ισχυρός αξιωματούχος και στρατηγός στο Υπουργείο Άμυνας.
Ο Μαχίντα παρέμεινε στην εξουσία μέχρι το 2015, όταν έχασε από την αντιπολίτευση, υπό την ηγεσία του πρώην βοηθού του. Ωστόσο, η οικογένεια επέστρεψε το 2019, όταν ο Γκοταμπάγια κέρδισε τις προεδρικές εκλογές με την υπόσχεση να αποκαταστήσει την ασφάλεια, μετά τις τρομοκρατικές βομβιστικές επιθέσεις της Κυριακής του Πάσχα, υπέυθυνες για το θάνατο 290 ανθρώπων.
Ο Γκοταμπάγια ορκίστηκε να αναστήσει τον εθνικισμό, που είχε κάνει την οικογένειά του δημοφιλή στη βουδιστική πλειοψηφία και να οδηγήσει τη χώρα από την οικονομική ύφεση στη σταθερότητα και την ανάπτυξη. Ωστόσο, όπως αποδείχθηκε, κατάφερε το εντελώς αντίθετο, μέσα από μια σειρά μοιραίων αποφάσεων που οδήγησαν σε μια άνευ προηγουμένου κρίση.
Όταν τα κρατικά ταμεία άρχισαν να στενάζουν
Καθώς ο τουρισμός βυθίστηκε στον απόηχο των βομβαρδισμών και τα ξένα δάνεια για αμφιλεγόμενα αναπτυξιακά έργα - συμπεριλαμβανομένου ενός λιμανιού και ενός αεροδρομίου στην περιοχή καταγωγής του προέδρου - έπρεπε να αποπληρωθούν, ο Γκοταμπάγια αψηφώντας τους οικονομικούς συμβούλους, προχώρησε στις μεγαλύτερες φορολογικές περικοπές στην ιστορία της χώρας. Τότε, οι επικριτές του προειδοποιούσαν για πιθανή εξάντληση των οικονομικών αποθεμάτων . Η πανδημία και η απαγόρευση των χημικών λιπασμάτων, έδωσαν τη χαριστική βολή σε μια ήδη εύθραυστη οικονομία.
Η χώρα σύντομα στράγγιξε από χρήματα, ενώ στάθηκε αδύνατον να αποπληρώσει τα υπέρογκα χρέη της. Οι ελλείψεις σε τρόφιμα, μαγειρικό αέριο, καύσιμα και φάρμακα προκάλεσαν την οργή του πλήθους, καθώς η πλειοψηφία χαρακτήρισε την πράξη του προέδρου από κακοδιαχείριση, μέχρι διαφθορά και νεποτισμό.
Η αρχή του τέλους
Η παρακμή της οικογένειας ξεκίνησε τον Απρίλιο του 2022, όταν οι αυξανόμενες διαμαρτυρίες ανάγκασαν τρεις συγγενείς του Ρατζαπάκσα, συμπεριλαμβανομένου του υπουργού Οικονομικών, να παραιτηθούν από τις θέσεις του υπουργικού συμβουλίου και έναν άλλον να εγκαταλείψει την υπουργική του θέση.
Τον Μάιο του 2022, υποστηρικτές της κυβέρνησης επιτέθηκαν σε διαδηλωτές, στα πλαίσια μια βίαιης συμπλοκής με εννέα νεκρούς. Η οργή των διαδηλωτών στράφηκε εναντίον του Μαχίντα Ρατζαπάκσα, ο οποίος εξαναγκάστηκε να παραιτηθεί από την πρωθυπουργία, για να καταφύγει σε μια βαριά οχυρωμένη ναυτική βάση.
Ωστόσο, ο Γκοταμπάγια αρνήθηκε να τον ακολουθήσει. Αντ’αυτού, ο πρόεδρος μάταια απευθύνθηκε σε έναν έμπειρο πολιτικό της αντιπολίτευσης , τον Ρανίλ Γουικρεμεσίνγκε, στον οποίο «πόνταρε» την έξοδο της Σρι Λάνκα από την άβυσσο. Τελικά, ο Γουικρεμεσίνγκε δεν φάνηκε αντάξιος των προσδοκιών.