Ζούμε σε μια απαιτητική κοινωνία που δημιουργεί ολοένα και περισσότερες «ανάγκες», απόρροια μιας παρεξηγημένης εντύπωσης που έχουμε για το επιτυχημένο. Ο υπερκαταναλωτισμός συμβαδίζει με μια σιωπηλή επιβράβευση για όλα όσα θεωρούμε ότι έχουμε καταφέρει. Δαπανάμε μικρά ή μεγαλύτερα ποσά για να αποκτήσουμε ένα ακόμη κομμάτι από είδη που ήδη υπάρχουν στην κατοχή μας. Ο «εορτασμός» των άσκοπων αγορών στοχεύει διάφορες κατηγορίες με την ένδυση να βρίσκεται στις πρώτες θέσεις του υπερκαταναλωτισμού. Στις περισσότερες περιπτώσεις οι μαζικές αγορές γίνονται σε ρούχα γρήγορης μόδας (fast fashion) όπως συνηθίζεται να χαρακτηρίζουμε, τα οποία είναι αποτέλεσμα μιας χαμηλού κόστους παραγωγής, ώστε να επιτευχθεί και η μεγάλη ποσότητα του είδους.
Έτσι, η βιομηχανία της μόδας έχει καταλήξει να θεωρείται από τις πιο ρυπογόνες στον κόσμο με τις μεγαλύτερες εκπομπές άνθρακα. Μάλιστα πρόσφατες έρευνες έχουν δείξει ότι χιλιάδες χημικές ουσίες χρησιμοποιούνται ετησίως για να μετατρέψουν τις πρώτες ύλες σε υφάσματα, ενώ ένα μη αμελητέο ποσοστό φυτοφαρμάκων ρίχνεται στη διαδικασία παραγωγής για την ανάπτυξη του μη οργανικού βαμβακιού.
Στον αντίποδα της γρήγορης μόδας και των οικονομικών αλυσίδων ένδυσης, βρίσκονται οι εταιρείες που παρουσιάζουν πιο μικρές κολεξιόν, παραμένουν πιστοί στην καλή ποιότητα των προϊόντων τους -με όποιο κόστος συνεπάγεται αυτό- και ακολουθούν συγκεκριμένα πρότυπα παραγωγής. Μια μορφή εξέλιξης αυτών των εταιρειών τολμάμε να πούμε ότι αποτελούν οι επιχειρήσεις που αναπτύσσουν τη βιώσιμη μόδα. Δειλά - δειλά τα τελευταία χρόνια επιχειρούν να αλλάξουν το κατεστημένο που έχει δημιουργηθεί από τις αλυσίδες ταχείας παραγωγής και χαμηλού κόστους.
Τι εννοούμε όμως όταν αναφερόμαστε στη βιώσιμη μόδα;
Η έννοια της βιωσιμότητας των ρούχων έχει να κάνει περισσότερο με τη φιλοσοφία που έχουμε απέναντι στα πράγματα και γενικότερα στο οικοσύστημα. Αφορά τη μόδα που σέβεται τον άνθρωπο, τα ζώα και το περιβάλλον και επικεντρώνεται στη δημιουργία ποιοτικών ρούχων με οικολογικά υλικά. Όσοι ασχολούνται με τη βιώσιμη μόδα ακολουθούν μια διαδικασία παραγωγής που ηθικά τους ικανοποιεί.
Μιλήσαμε με τις σχεδιάστριες Στέλλα Παναγοπούλου και Βαλίσια Γκότση, ιδρύτριες της εταιρείας «2plus1equals2», οι οποίες από το 2017 έχουν αφοσιωθεί στη βιώσιμη μόδα, δημιουργώντας ρούχα από καθαρά, φυσικά υλικά. Σύμφωνα με τις ίδιες, η ιδέα ξεκίνησε από την ανάγκη να σχεδιάσουν ρούχα όχι μόνο για το φαίνεσθαι αλλά κυρίως για το ζειν. Ρούχα δηλαδή ποιοτικά που να έχουν διάρκεια στον χρόνο.
Οι ύλες που χρησιμοποιούν είναι βαμβάκι, ραμί, λινό, καθώς και υφάσματα νέας τεχνολογίας όπως οικολογικό μαλλί και ρενούντ.
Όπως οι ίδιες μας εξηγούν, παρόλο που η Ελλάδα θεωρείται βαμβακοπαραγωγός χώρα, στέλνει το βαμβάκι σε άλλες χώρες όπου το ανακατεύουν με φθηνότερο υλικό προκειμένου να γίνει πιο προσιτό οικονομικά. Έτσι, η ελληνική κλωστοϋφαντουργία δεν είναι σε ακμή και δεν υπάρχει ιδιαίτερη παραγωγή καθαρών υφασμάτων με αποτέλεσμα όσοι θέλουν να δουλέψουν φυσικά υφάσματα να αναγκάζονται να εισάγουν τις πρώτες ύλες από άλλες χώρες, όπως είναι η Ιταλία και η Ολλανδία. Οι χώρες αυτές δεν είναι τυχαία εξελιγμένες στην παραγωγή καθαρών υλών. Το καταναλωτικό τους κοινό είναι πιο ενημερωμένο και συνειδητά επιλέγει ρούχα καλής ποιότητας και φιλικά προς το δέρμα. Ειδικά στη βόρεια Ευρώπη, η οικολογική συνείδηση είναι πάρα πολύ αναπτυγμένη και εκδηλώνεται σε όλες τι καθημερινές τους δραστηριότητες.
Αντιθέτως στην Ελλάδα, το καταναλωτικό κοινό δεν έχει ακόμα εξοικειωθεί με την έννοια της βιωσιμότητας των ρούχων και δεν έχει αναπτύξει ιδιαίτερη οικολογική συνείδηση σε ότι αφορά τις επιλογές στην ένδυση. Χρειάζεται χρόνος, συνεχή ενημέρωση και συνειδητοποίηση ότι τελικά αυτό που μετράει δεν είναι η ποσότητα, αλλά η ποιότητα.
*οι φωτογραφίες του άρθρου είναι από τη νέα συλλογή της εταιρείας «2plus1equals2.