Οι Σλοβένοι καλούνται σήμερα στις κάλπες για τις βουλευτικές εκλογές, που ο συντηρητικός πρώην πρωθυπουργός Γιάνεζ Γιάνσα ελπίζει να σημάνουν την επιστροφή του στην εξουσία, έπειτα από μια προεκλογική εκστρατεία στην οποία κατήγγειλε την «εισβολή» των μεταναστών στη μικρή χώρα-μέλος της ευρωζώνης που βρίσκεται πάνω στην λεγόμενη Βαλκανική οδό.
Περίπου 1,7 εκατομμύριο ψηφοφόροι καλούνται στις κάλπες για αυτή την εκλογική διαδικασία με αναλογικό σύστημα, η οποία διεξάγεται σήμερα από τις 08:00 ως τις 18:00 (ώρα Ελλάδας), έπειτα από τέσσερα χρόνια διακυβέρνησης από την κεντροαριστερά.
Ηττημένος το 2014, όταν έκανε προεκλογική εκστρατεία μέσα από τη φυλακή, καθώς εξέτιε ποινή για διαφθορά, ο Γιάνσα, 59 ετών, έχει καθαρό προβάδισμα, κατά δημοσκοπήσεις: συγκεντρώνει το 25,1% των ψήφων, σύμφωνα με το ινστιτούτο Ninamedia.
Το ποσοστό αυτό του δίνει μεγάλο προβάδισμα έναντι του απερχόμενου κεντροαριστερού πρωθυπουργού Μίρο Τσέραρ, ο οποίος έχει φθαρεί έπειτα από τέσσερα χρόνια στην εξουσία, παρά την οικονομική ανάπτυξη-ρεκόρ, και το Κόμμα του Σύγχρονου Κέντρου του οποίου δεν ξεπερνά το 9,3%.
Ο Γιάνσα, πρωθυπουργός από το 2004 μέχρι το 2008, κέρδισε δεύτερη θητεία το 2012 με το Σλοβένικο Δημοκρατικό Κόμμα, αλλά αναγκάστηκε να παραιτηθεί πριν καλά-καλά συμπληρωθεί ένας χρόνος, εξαιτίας ενός σκανδάλου που οδήγησε στην καταδίκη του από τη δικαιοσύνη το 2014.
Ο συντηρητικός πολιτικός, ο οποίος εξασφάλισε την ακύρωση της καταδικαστικής απόφασης εκείνης της χρονιάς σε βάρος του, οικοδόμησε την επάνοδό του στο πρώτο πλάνο βασιζόμενος σε έναν λόγο απόλυτα ξενοφοβικό, που αντηχεί εκείνον του συμμάχου του Βίκτορ Όρμπαν.
Ο ούγγρος πρωθυπουργός του εξέφρασε την αμέριστη υποστήριξή του κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, φθάνοντας μέχρι το σημείο να τον χαρακτηρίσει «εγγυητή της επιβίωσης του σλοβένικου λαού».
Πανταχού παρών στο σλοβένικο πολιτικό σκηνικό μετά την ανεξαρτησία της χώρας το 1991 από την πάλαι ποτέ γιουγκοσλαβική ομοσπονδία και μετά την ένταξή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2004, ο Γιάνσα, άλλοτε αντιφρονών με διχαστική προσωπικότητα, διατρέχει πάντως τον κίνδυνο να χρειαστεί να διεξαγάγει δύσκολες διαπραγματεύσεις για να εξασφαλίσει την πλειοψηφία στο κοινοβούλιο και να κυβερνήσει απρόσκοπτα.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο ανεξάρτητος Μάριαν Σάρετς, πρώην ηθοποιός που έγινε δήμαρχος μιας μικρής επαρχιακής πόλης, ίσως μετατραπεί στον διαμορφωτή των ισορροπιών, καθώς συγκεντρώνει το 11,9% των προθέσεων ψήφου.
Παρά την κατακόρυφη πτώση του ποσοστού του Τσέραρ, η κεντροαριστερή συμμαχία που έχει σήμερα την πλειοψηφία των εδρών στο κοινοβούλιο θεωρείται ότι θα συγκεντρώσει περί το 29%, καθώς οι σοσιαλδημοκράτες πιστώνονται ένα 12,4% και το κόμμα των συνταξιούχων Desus 7,1%.
Ο Γιάνσα έχει εξασφαλισμένη την υποστήριξη του μικρού κεντροδεξιού κόμματος Νέα Σλοβενία (7,7%). Τα ινστιτούτα δημοσκοπήσεων όμως τονίζουν τον μεγάλο αριθμό των αναποφάσιστων ψηφοφόρων, που ενδέχεται να επιφυλάσσει εκπλήξεις το βράδυ.
Όπως και άλλες παρατάξεις της αριστεράς και της κεντροαριστεράς, ο Σάρετς απέκλεισε προεκλογικά κάθε συμμαχία με τον Γιάνσα, στον οποίο προσάπτει μια εκστρατεία «ενστάλαξης του φόβου» στους πολίτες και ότι ενέπλεξε «τον πρωθυπουργό μιας γειτονικής χώρας στη προεκλογική μας εκστρατεία», κάτι που κατ’αυτόν «παραβίασε την κόκκινη γραμμή», όπως σημείωσε σε δηλώσεις του στο Γαλλικό Πρακτορείο, αποκλείοντας κάθε συνεργασία τόσο του ιδίου όσο και των άλλων πολιτικών που συμμετέχουν στο ψηφοδέλτιό του.
Αλλά ο Γιάνσα εμφανίζεται να έχει μεγάλη αυτοπεποίθηση: «τα τηλέφωνα θα αρχίσουν να χτυπούν μόλις γίνουν γνωστά τα αποτελέσματα», προεξόφλησε κατά τη διάρκεια ενός τηλεοπτικού ντιμπέιτ, διαβεβαιώνοντας ότι είναι έτοιμος να διεξαγάγει συνομιλίες με όλα τα κόμματα.
Ο ηγέτης της σλοβένικης δεξιάς, που μπορεί να υπολογίζει σε μια ισχυρή εκλογική βάση, ενδέχεται εξάλλου να ωφεληθεί από τη χαμηλή συμμετοχή, η οποία σύμφωνα με τα ινστιτούτα δημοσκοπήσεων δεν αναμένεται να ξεπεράσει το 60%.
Για πρώτη φορά τα τελευταία δέκα χρόνια, οι βουλευτικές εκλογές στη Σλοβενία διεξάγονται με υπόβαθρο μια ισχυρή οικονομική ανάπτυξη και την μείωση της ανεργίας σε εξαιρετικά χαμηλό επίπεδο στη χώρα, που δοκιμάστηκε σκληρά εξαιτίας της οικονομικής κρίσης του 2008 και μετά βίας σώθηκε από την υπαγωγή της σε διεθνή εποπτεία ως προς τα δημοσιονομικά της το 2013.
Ωστόσο, η εκστρατεία διεξήχθη σε κλίμα κοινωνικής δυσαρέσκειας, εν μέσω διεκδικήσεων για αυξήσεις των μισθών και των συντάξεων, έπειτα από δέκα χρόνια λιτότητας.
Η μεταρρύθμιση του συστήματος υγείας, η οποία χαρακτηρίστηκε αναποτελεσματική και ακριβή, και η βελτίωση του επιχειρηματικού κλίματος είναι επίσης ανάμεσα στις διεκδικήσεις που προβάλλονται. Η δυσαρέσκεια αυτή ήταν ανάμεσα στους λόγους που ανάγκασαν τον Τσέραρ τον Μάρτιο να συντομεύσει κατά τι τη θητεία του.
Όμως ο Γιάνσα κατάφερε, κατά τη διάρκεια της εκστρατείας του, να μετατρέψει τη μετανάστευση στο κεντρικό θέμα συζήτησης, με την υποστήριξη μέσων ενημέρωσης που χρηματοδοτήθηκαν με ουγγρικά κεφάλαια, όπως αποκάλυψε η εφημερίδα Dnevik.
Σχεδόν 500.000 μετανάστες πέρασαν από την επικράτεια της Σλοβενίας το 2015 και το 2016, πριν συνεχίσουν την πορεία τους προς τη δυτική Ευρώπη, ένα ανθρώπινο ποτάμι που ανάγκασε την κυβέρνηση του Τσέραρ να υψώσει φράκτη μήκους 200 χιλιομέτρων στα σύνορα της χώρας με την Κροατία. Αλλά σήμερα στη χώρα δεν απομένουν παρά περίπου χίλιοι πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο, κατά τα επίσημα στοιχεία.
(Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ)