Μπορεί η έκθεση «Η Αθήνα από την Ανατολή στη Δύση: 1821-1896» που εγκαινιάζεται την Τρίτη 11 Φεβρουαρίου (ώρα 20.00) στην αίθουσα Ευρυδίκης Κωστοπούλου του Μουσείου Μπενάκη Ελληνικού πολιτισμού στην οδό Κουμπάρη να είναι μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα έκθεση - σχεδόν 80% τω φωτογραφιών που παρουσιάζονται είναι αδημοσίευτες - ωστόσο το πως συγκεντρώθηκε όλο αυτό το υλικό θα μπορούσε να αποτελέσει το θέμα μιας άλλης έκθεσης.
Για περίπου 15 χρόνια η «ψυχή» της, Μαρία Ηλιού κι οι συνεργάτες της, όργωναν τα αρχεία του πλανήτη για να βρουν τους θησαυρούς που παρουσιάζει αυτή η έκθεση. Από τις κορυφαίες στιγμές αυτής της αναζήτησης ήταν όταν η Βιβλιοθήκη του Κονγκρέσου τους έδωσε την άδεια να ανοίξουν κούτες που ήταν κλειστές για πολλά χρόνια. Το ίδιο όταν απέκτησαν πρόσβαση στις special collections των Εθνικών Αρχείων του Princeton και βρέθηκαν μπροστά σε ένα «υλικό που σε ζαλίζει», όπως είπε η ίδια χαρακτηριστικά στους δημοσιογράφους κατά τη παρουσίαση της έκθεσης χθες, Δευτέρα 10 Φεβρουαρίου. Ξεχωριστή ήταν η περίπτωση της Αυστραλίας όπου εκεί «γνώρισαν» το αρχείο του καθηγητή Woodhouse, ο οποίος δίδασκε αρχαία ελληνικά και φρόντισε να κάνει το εξαιρετικά δύσκολο ταξίδι στην Αθήνα το 1892, το 1903 και το 1912 απαναθατίζοντας - όχι τις Αθηναϊκές οικογένειες ή τις αρχαιότητες όπως συνήθιζαν οι ντόπιοι φωτοράφοι της εποχής, αλλά - τους Αθηναίους ως κοινωνικές διαστρωματώσεις αλλά και την πόλη τους.
΄Οχι πως η έκθεση δεν αναδεικνύει υλικό από ελληνικά αρχεία όπως τα αρχεία του Μουσείου Μπενάκη, του ΕΛΙΑ, του Εθνικού κι Ιστορικού Μουσείου, της Βιβλιοθήκης της Βουλής των Ελλήνων, καθώς κι ιδιωτικών συλλογών. Ωστόσο, «τα αρχεία των χωρών εκτός Βαλκανίων είναι περισσότερο εξωστρεφή κι έχουν μεγαλύτερη ευκολία στην προσέγγιση», όπως εξήγησε η ίδια.
Κατά τη διάρκεια της έκθεσης (12 Φεβρουαρίου- 26 Απριλίου 2020) το κοινό θα έχει την ευκαιρία να παρακολουθήσει μια σειρά προβολών του ομώνυμου ντοκιμαντέρ στο αμφιθέατρο της οδού Κουμπάρη 1.
Η επιστροφή μετά τη «Σμύρνη»
Η σκηνοθέτις και επιμελήτρια Μαρία Ηλιού και ο ιστορικός Αλέξανδρος Κιτροέφ, που είχαν παρουσιάσει το 2012 στο Μουσείο Μπενάκη το «Σμύρνη, η καταστροφή μιας κοσμοπολίτικης πόλης, 1900 - 1922», επιστρέφουν, λοιπόν, μετά από έξι χρόνια έρευνας στην Αμερική και τον Καναδά, την Αυστραλία, την Ευρώπη και την Ελλάδα, και φέρνουν πίσω στο κοινό, εικόνες της Αθήνας, ξεχασμένες σε «κλειστά» αρχεία.
Το ιστορικό ντοκιμαντέρ και η έκθεση είναι μεγάλης σημασίας όχι μόνο γιατί το ελληνικό κοινό θα δει, όπως προαναφέρθηκε, άγνωστες εικόνες από την Αθήνα αλλά και γιατί συγχρόνως οι δύο συνεργάτες, φέρνουν μια νέα αφήγηση για το πως η Αθήνα από την Οθωμανική μικρή πόλη των αρχών του 1800 μεταμορφώθηκε σε μια νεοκλασσική, Ευρωπαϊκή πόλη που φιλοξένησε με επιτυχία τους πρώτους Ολυμπιακούς αγώνες της σύγχρονης εποχής στα τέλη του 19ου αιώνα.
Για τη ηχητική μπάντα της ταινίας η μοντέρ Αλίκη Παναγή χρησιμοποίησε ήχους εποχής προκειμένου να ζωντανέψει η ιστορία της πόλης, ενώ ο μουσικός Νίκος Πλατύραχος, βασίστηκε σε μουσική και τραγούδια από την Αθήνα και επιτυχίες της εποχής, καθώς και δική του μουσική για να συνθέσει την πρωτότυπη μουσική του.
Ομιλητές είναι, ο Αλέξανδρος Κιτροέφ, ο αρχαιολόγος Jim Wright, ο δημοσιογράφος Νίκος Βατόπουλος, καθώς και οι ιστορικοί Λεωνίδας Εμπειρίκος, Χριστίνα Κουλούρη, Sir Michael Llewellyn Smith, Ελένη Μπαστέα. Μουσική Νίκος Πλατύραχος. Μοντάζ Αλίκη Παναγή. Φωτογραφία Buddy Squires και Σίμος Σαρκεντζής.
Ιστορικός σύμβουλος είναι ο Αλέξανδρος Κιτροέφ, ενώ το σενάριο, η σκηνοθεσία του ντοκιμαντέρ και η επιμέλεια της έκθεσης ανήκει στην Μαρία Ηλιού.
Το πρώτο από τα συνολικά πέντε έργα για την ιστορία της σύγχρονης Αθήνας
Το ντοκιμαντέρ διάρκειας 90’ (και η έκθεση) είναι το πρώτο έργο από συνολικά πέντε έργα για την ιστορία της σύγχρονης Αθήνα. Οι τέσσερις επόμενες ταινίες ντοκιμαντέρ και φωτογραφικές εκθέσεις που ακολουθούν τα επόμενα χρόνια είναι οι εξής:
- «H Αθήνα και η Μεγάλη Ιδέα, 1896-1922»
«Η Αθήνα των συγκρούσεων, 1922-1950»
«Η Αθήνα μεγαλούπολη, 1950-1974»
«Η Αθήνα της Ευρώπης, 1974-2021»
Ο ΄Αγγελος Δεληβορριάς
Από το 2012 έως το 2018 η Μαρία Ηλιού και ο Άγγελος Δεληβορριάς είχαν πολλές συζητήσεις για τον κύκλο αυτών των ντοκιμαντέρ και εκθέσεων που άρχισαν να δημιουργούνται από τότε. Ο θρυλικός διευθυντής του Μουσείου Μπενάκη πρότεινε τότε τους τίτλους και πολύτιμες ιδέες. Οι ταινίες και οι εκθέσεις αυτές για την ιστορία της σύγχρονης Αθήνας αφιερώνονται στη μνήμη του.
Info:
Η Αθήνα από την Ανατολή στη Δύση 1821-1896
Τρίτη 11 Φεβρουαρίου 2020, ώρα 20.00
Εγκαίνια της ομώνυμης φωτογραφικής έκθεσης και παράλληλη προβολή του ντοκιμαντέρ
Μουσείο Μπενάκη Ελληνικού Πολιτισμού, Κουμπάρη 1
Διάρκεια έκθεσης και προβολών
Μπενάκη- Ελληνικού πολιτισμού, Κουμπάρη 1
12 Φεβρουαρίου – 26 Απριλίου 2020
Προβολές του ντοκιμαντέρ στο αμφιθέατρο της οδού Κουμπάρη:
ΔΕΥΤΕΡΑ 10.30-12.00, 12.30-14.00, 14.30-16.00, 16.15-17.45
ΤΡΙΤΗ ΚΛΕΙΣΤΑ
ΤΕΤΑΡΤΗ 10.30-12.00, 12.30-14.00, 14.30-16.00, 16.15-17.45
ΠΕΜΠΤΗ 10.30-12.00, 12.30-14.00, 14.30-16.00-16.30-18.00, 18.30-20.00, 20.30-22.00, 22.15-23.45
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 10.30-12.00, 12.30-14.00, 14.30-16.00, 16.15-17.45
ΣΑΒΒΑΤΟ 10.30-12.00, 12.30-14.00, 14.30-16.00, 16.15-17.45
ΚΥΡΙΑΚΗ 10.30-12.00, 12.15-13.45, 14.00-15.30
www.benaki.gr