«Ήθελα να μου συμβούν πραγματικές περιπέτειες. Όμως οι πραγματικές περιπέτειες, σκέφτηκα, δεν συμβαίνουν στους ανθρώπους που μένουν στο σπίτι: πρέπει να αναζητηθούν στο εξωτερικό». Τζέιμς Τζόις, «Δουβλινέζοι».
Μία περιδιάβαση στο Παρίσι, ακολουθώντας τα βήματα δύο εμβληματικών συγγραφέων του 20ού αιώνα, του Τζέιμς Τζόις και του Χούλιο Κορτάσαρ, προτείνει η Πολιτιστική Διαδικτυακή Πλατφόρμα Rembrandt and the Cat.
Με οδηγό την μεταπτυχιακή φοιτήτρια Συγκριτικής Λογοτεχνίας Μαίρη Καιρίδη, που επιχειρεί με τη σειρά της να απαντήσει στο ερώτημα, γιατί το Παρίσι θεωρείται η κατεξοχήν λογοτεχνική πόλη (ίσως επειδή, κατά την ίδια, ενέπνευσε στους συγγραφείς της στην εποποιία της καθημερινής ζωής), η Πλατφόρμα Rembrandt and the Cat δίνει δύο διαδικτυακά ραντεβού και μας ταξιδεύει σε ιστορίες, τοπόσημα και λέξεις.
Το Παρίσι του Τζέιμς Τζόις
Στο πρώτο μέρος της εισήγησης, ακολουθεί τον Τζέιμς Τζόις στην αγωνιώδη προσπάθειά του να βρει εκδότη για το magnum opus του, τον «Οδυσσέα».
Το 1920 ο Τζόις φτάνει στο Παρίσι με σκοπό να περάσει μία βδομάδα. Τελικά διαμένει είκοσι χρόνια. Παρά τις μεγάλες δυσκολίες διαβίωσης, η δεκαετία του 1920 είναι συναρπαστική. Η διανόηση του Παρισιού αγκαλιάζει τα νέα καλλιτεχνικά ρεύματα, με προεξέχοντα τον Μοντερνισμό.
Τα μπιστρό της λεωφόρου Μονπαρνάς γίνονται στέκια του Πικάσο, του Απολινέρ, του Χέμινγουεϊ, του Μπαλτίς, του Μοντιλιάνι. Προσφέρουν ζεστή σούπα σε αντάλλαγμα έργων τους που δημιουργούνται επιτόπου.
Μέσα από συνθήκες ακραίες ανέχειας αυτοί οι ανήσυχοι καλλιτέχνες βρίσκουν στο Παρίσι μία κοινότητα διψασμένη για νέα δημιουργία και ανθρώπους -συχνά Αμερικάνους εκπατρισμένους- που προτίθενται να στηρίξουν οικονομικά τους φτωχούς συγγραφείς και ζωγράφους.
Για τον Τζόις, η ελευθερία του Παρισιού δεν είναι μόνο ευεργετική καλλιτεχνικά. Του επιτρέπει να εκδώσει το magnum opus του, τον Οδυσσέα, όταν οι εκδότες στην Ιρλανδία και τις Η.Π.Α. δεν δέχονταν να αναλάβουν το ρίσκο φοβούμενοι ότι θα διωχθούν για χυδαιότητα. Χάρη στην τόλμη της Σίλβια Μπιτς, ιδιοκτήτρια του βιβλιοπωλείου Shakespeare & Company (τότε rue d’Odéon, πολύ αργότερα θα μετακομίσει απέναντι από την Παναγία των Παρισίων και θα γίνει εξέχουσα τουριστική ατραξιόν), ο Οδυσσέας δημοσιεύεται και σημαδεύει διαπαντός την ιστορία της λογοτεχνίας.
Στον Οδυσσέα, ο πρωταγωνιστής Στέφανος Δαίδαλος, το alter ego του Τζόις, διαβάζει στη βιβλιοθήκη Sainte-Genevieve, απέναντι από το Πάνθεον, sheltered from the sin of Paris, δηλαδή «προστατευμένος από την αμαρτία του Παρισιού». Η εξαιρετικής ομορφιάς αυτή βιβλιοθήκη- ανοιχτή μέχρι σήμερα στους φοιτητές και τους ερευνητές- είναι ένα μόνο από τα τοπωνύμια που εμφανίζονται στα κείμενά του. Πιο πολύ, ωστόσο, κι από συγκεκριμένες μνείες σε τοπόσημα, θα αναζητήσουμε στην εισήγησή μας το πνεύμα του Παρισιού που έδωσε τη δύναμη στον σπουδαίο Ιρλανδό να ολοκληρώσει το ευδαιμονικής πολυγλωσσίας έργο του.
Έχοντας ως βοηθό το εγχειρίδιο που έγραψε ο Άντονι Μπέρτζες για τους επίδοξους αναγνώστες του Τζόις με τον τίτλο Re Joyce, η κ. Καιρίδη θα επιχειρήσει να αναδείξει «την ατελείωτη απόλαυση που είχε ο Δουβλινέζος για τις λέξεις και την συγκίνησή του μπροστά στην ικανότητα του ανθρώπου να αντιλαμβάνεται τον κόσμο δια μέσου της γλώσσας. Σταθερός πλοηγός μας στην περιήγηση στο Παρίσι του Τζόις θα είναι η βιογραφία του Richard Ellman, η οποία θεωρείται υποδειγματική στο είδος της».
Fabuloso: Το Παρίσι του Julio Cortazar
Στο δεύτερο μέρος, η Μαίρη Καιρίδη θα ακολουθήσει τις ανήσυχες διαδρομές του Χούλιο Κορτάσαρ στα τζαζ στέκια και τους πλανόδιους βιβλιοπώλες, καθώς αναζητά την ηρωίδα από το μυθιστόρημα «Το Κουτσό».
Así habían empezado a andar por un París fabuloso…
Κι έτσι λοιπόν ξεκίνησαν να περπατούν σε ένα παραμυθένιο Παρίσι. Έτσι ξεκινάει το διασημότερο, ίσως, έργο του Χούλιο Κορτάσαρ, και πολυδιαβασμένο στη χώρα μας, το Κουτσό. Για τον αργεντινό συγγραφέα, το Παρίσι είναι fabuloso, δηλαδή φτιαγμένο από την ύλη του παραμυθιού, γιατί σημαίνει τις caves της τζαζ, σημαίνει τη κληρονομιά των Σουρεαλιστών, αλλά και των λατινοαμερικανών συγγραφέων που βρήκαν καταφύγιο στο Παρίσι, όπως ο Ruben Dario, σημαίνει τον ίλιγγο των εικόνων που εναλλάσσονται μέσα στο μετρό, κι ακόμη τον φιλόξενο κι εντούτοις μελαγχολικό τόπο όπου κατέφυγε αυτοεξόριστος από την Αργεντινή.
Info
«Η παρισινή εποχή του James Joyce και του Julio Cortazar»
Δευτέρα 22 και Παρασκευή 26 Φεβρουαρίου
Πολιτιστική Διαδικτυακή Πλατφόρμα Rembrandt and the Cat
Πλατφόρμα zoom
Ώρα: 19:00
Συμμετοχή: 15 ευρώ και για τις δύο εισηγήσεις
Κρατήσεις: info@thessalonikiwalkingtours.com