Τα πνευματικά δικαιώματα των έργων του Χόρχε Λουίς Μπόρχες, του συγγραφέα που αναγνωρίζεται διεθνώς ως ο σημαντικότερος λογοτέχνης της Αργεντινής τον 20οό αιώνα, είναι σε εκκρεμότητα, καθώς η χήρα του, η οποία απεβίωσε πρόσφατα, δεν άφησε διαθήκη.
Η αποκάλυψη εξέπληξε τους λογοτεχνικούς κύκλους της χώρας, επειδή η σύζυγος του Μπόρχες, μεταφράστρια και συγγραφέας Μαρία Κοδάμα, αφιέρωσε μεγάλο μέρος της ζωής της στην προστασία της πνευματικής κληρονομιάς του. Δημιούργησε ίδρυμα το οποίο φέρει το όνομα του συγγραφέα, αλλά δεν άφησε οδηγίες ως προς το τι μέλλει γενέσθαι μετά τον θάνατό της, παρά το γεγονός ότι έδινε μάχη με τον καρκίνο του μαστού.
«Αν όντως δεν υπάρχει διαθήκη, προκαλεί έκπληξη», δήλωσε ο συγγραφέας Santiago Llach, ειδικός στο έργο του Μπόρχες, προσθέτοντας ότι η ανακοίνωση του επί σειρά ετών δικηγόρου της Κοδάμα, Φερνάντο Σότο, ότι δεν υπήρχε διαθήκη «προκάλεσε σάλο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και όχι μόνο».
Ο Μπόρχες πέθανε το 1986 σε ηλικία 86 ετών και όρισε την Κοδάμα, με την οποία είχαν παντρευτεί την ίδια χρονιά, δύο μήνες πριν από τον θάνατο του, ως μοναδικό κληρονόμο του. Το ζευγάρι δεν είχε αποκτήσει παιδιά. Η Κοδάμα πέθανε στις 26 Μαρτίου, επίσης σε ηλικία 86 ετών.
Μια μέρα μετά την ανακοίνωση του Σότο ότι δεν υπάρχει διαθήκη, πέντε ανίψια της πήγαν στα δικαστήρια -την Τρίτη 4 Απριλίου-, προκειμένου να δηλώσουν κληρονόμοι της, με στόχο την κυριότητα όλων των περιουσιακών της στοιχείων, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων των έργων του Μπόρχες όπως και πολλών πολύτιμων χειρογράφων, που θεωρείται ότι υπάρχουν.
Ο Σότο είπε ότι δεν γνώριζε πως η Κοδάμα -η οποία ήταν αποξενωμένη από την οικογένεια της- δεν είχε φροντίσει να συντάξει διαθήκη. «Είναι απίστευτο». «Δεν της άρεσε να μιλάει για αυτά τα θέματα», πρόσθεσε ο δικηγόρος. «Δεν μιλούσε για τον θάνατό της». Ο Σότο σημείωσε ότι κάποτε είχε ρωτήσει την Κοδάμα για το τι θα συνέβαινε με τα δικαιώματα του Μπόρχες μετά τον θάνατό της και «μου είπε ότι τα είχε κανονίσει όλα και ότι θα ήταν «κάποιος πιο αυστηρός από εμένα».
Σύμφωνα με το δίκαιο της Αργεντινής, στην περίπτωση κατά την οποία δεν υπάρχει διαθήκη ούτε φυσικοί κληρονόμοι, η περιουσία ενός ατόμου περιέρχεται στο κράτος.
Με πληροφορίες από Associated Press