Οκτώ χρόνια πριν, η παλιά, παιδική μου φίλη, με πήρε στο τηλέφωνο. Είχαμε και οι δύο μικρά παιδιά. Την γνώριζα από τότε που ήμουν τριών ετών, λίγο μεγαλύτερη δηλαδή από την ηλικία του μικρότερου παιδιού μου εκείνη την εποχή. Ήμασταν και οι δύο εξαντλημένες, ως μεγάλες σε ηλικία μητέρες που μεγαλώναμε μικρά παιδιά. «Ξέρεις», αστειεύτηκε, «μόλις συνειδητοποίησα ότι το να είναι κανείς μητέρα αποτελεί καταπάτηση της Συνθήκης της Γενεύης». Άρχισε να απαγγέλλει τις απαγορεύσεις της Συνθήκης που αναφέρονται στην έκθεση των φυλακισμένων σε «δυσάρεστες ή επικίνδυνες ενέργειες κάθε είδους» (Άρθρο 17) και η δήλωση ότι οι φυλακισμένοι πρέπει να έχουν ελεύθερη πρόσβαση στην τουαλέτα και στο ντους (Άρθρο 26). «Έχω να πάω μόνη μου στο μπάνιο πάνω από 10 χρόνια», είπε. «Επιπλέον, αναφέρει ότι οι φυλακισμένοι πρέπει να υποστηρίζονται πνευματικά, εκπαιδευτικά και ψυχαγωγικά» (Άρθρο 38). Αν ήμουν τυχερή, κατάφερνα να διαβάσω τους τίτλους από την πρώτη σελίδα των New York Times και η μόνη μου ψυχαγωγία ήταν να βλέπω για μισή ώρα τηλεόραση πριν αποκοιμηθώ.
Η Συνθήκη της Γενεύης που αφορούσε την περίθαλψη των τραυματισμένων στρατιωτών τέθηκε σε ισχύ το 1950, αλλά πλέον αποτελεί ένα γραφικό αρχείο, εφόσον πλέον οι βασικές αρχές και αξίες που προστάτευε τότε θεωρούνται δεδομένες στις μέρες μας. Ίσως δεν είναι ρεαλιστικό να θεωρεί κανείς ότι ένα έγγραφο 65 ετών θα έβρισκε εφαρμογή στις μέρες μας αλλά οι 6.000 σελίδες από την αναφορά της CIA για το Γκουαντάναμο δείχνουν πόσο θα έπρεπε να ντρέπεται η Αμερική. Εκτός από τους πολεμικούς κρατούμενους, πολλοί αμερικανοί πολίτες θα ζούσαν καλύτερη ζωή από αυτή που ζουν τώρα, αν ζούσαν ως κρατούμενοι υπό τη Συνθήκη της Γενεύης.
Πάρτε για παράδειγμα το Άρθρο 53 που αναφέρει: «Οι πολεμικοί κρατούμενοι δικαιούνται στο μέσον μίας εργάσιμης ημέρας, ξεκούραση για μία ώρα το λιγότερο... Επιπλέον, πρέπει να τους επιτρέπεται συνεχόμενη 24ωρη ξεκούραση κάθε εβδομάδα... Ακόμα, κάθε φυλακισμένος που έχει δουλέψει για έναν χρόνο δικαιούται οκτώ μέρες ξεκούραση, κατά τις οποίες θα πληρώνεται...»
Πάνω από εκατόν- είκοσι χώρες σε όλο τον κόσμο έχουν νόμους που περιορίζουν τη διάρκεια της εργάσιμης εβδομάδας. Στις Ηνωμένες Πολιτείες αυτό δεν ισχύει. Όχι, βέβαια, ότι αυτοί οι νόμοι εφαρμόζονται πάντοτε. Στην Ελλάδα συγκεκριμένα, αν και ο νόμος θεωρητικά έχει θέσει όρια σχετικά με τις εργάσιμες ημέρες, οι Έλληνες εργοδότες προσθέτουν κάθε χρόνο περισσότερες εργάσιμες ώρες από κάθε άλλη χώρα, εκτός από την Κορέα. Στις Ηνωμένες Πολιτείες κανένας νόμος δεν εξουσιοδοτεί πληρωμένες άδειες ασθενείας ή άδειες διακοπών για τους εργαζόμενους. Εάν ζεις ως φυλακισμένος και αυτός που σε έχει αιχμαλωτίσει ήταν τυπικός στο να ακολουθεί τη Συνθήκη της Γενεύης, θα δούλευες, κατά πάσα πιθανότητα, λιγότερο από του Έλληνες εργαζόμενους και θα είχες περισσότερα εργασιακά δικαιώματα από τους Αμερικανούς. Όπως επίσης, θα ασφάλεια, καταφύγιο, φαγητό και ρούχα.
Η «μαύρη σελίδα» της CIA στο Γκουαντάναμο δημιουργεί αισθήματα ντροπής και η αναφορά του Γκουαντάναμο πρέπει να δημιουργεί οργή. Οι παραβάσεις που έλαβαν χώρα εκεί, άφησαν τη Συνθήκη της Γενεύης πίσω, αλλά με τον ίδιο τρόπο απομακρύνονται και οι ζωές μας από αυτήν. Όπως αναφέρεται και στο Άρθρο 14 της Συνθήκης: «Οι κρατούμενοι πολέμου πρέπει να αντιμετωπίζονται με σεβασμό όσον αφορά τον εαυτό τους και την τιμή τους», Το ίδιο δεν πρέπει να ισχύει και για όλους μας;