Η επανάληψη, έλεγαν οι Αρχαίοι Έλληνες, είναι η μήτηρ πάσης μαθήσεως. Αλλά έλεγαν επίσης πως το ”δις εξαμαρτείν ουκ ανδρός σοφού”, πόσο μάλλον το τρις. Μπαίνοντας στον τρίτο χρόνο μιας πανδημίας που έχει χαρακτηριστεί ποικιλοτρόπως με όλα τα κλισέ με τα οποία θα μπορούσε κανείς να περιγράψει μια συμφορά, μια καταστροφή, ένα απίστευτο κακό που έχει πέσει πάνω στην ανθρωπότητα, βλέπουμε πως κάτι μάλλον δεν κάνουμε σωστά, ή απλά δεν καταλαβαίνουμε κάτι καλά.
Πριν τρία χρόνια, όταν ο κορωνοïός και όλα όσα συνεπάγονται με αυτόν άρχισαν να μπαίνουν στη ζωή μας, δεν ξέραμε τι γινόταν – κανείς – ούτε οι τόσοι ειδικοί και επιστήμονες που ξεφύτρωσαν από παντού – δεν μπορούσαν να εξηγήσουν, να προβλέψουν, ή να εξηγήσουν. Έπρεπε να φοράμε μάσκες, αλλά μετά όχι, δεν είμασταν και βέβαιοι αν οι μάσκες έκαναν και τίποτα να ανακάμψουν τη διασπορά του ιού. Δυο χρόνια (και βάλε), οι μάσκες έγιναν μέρος της καθημερινότητας μας (πάντα έχουμε μια μαζί ακόμα κι αν την έχουμε για βάλε-βγάλε). Τώρα όμως ενημερωνόμαστε πως χρειάζεται ένας συγκεκριμένος τύπος μάσκας, γιατί τόσο καιρό μάλλον δεν λειτουργούσε καλά.
Έπειτα, είχαμε το φόβο πως θα κολλούσαμε με το παραμικρό και από τα πάντα. Όλα και όλοι ήταν πιθανές εστίες μόλυνσης. Απομακρυνθήκαμε, κλειστήκαμε στα σπίτια, κλείσαμε τις κοινωνίες, τις οικονομίες, τις ζωές μας, για να προστατευτούμε. Για να έχουμε ζωή να σώσουμε, όσο παράδοξο κι αν ακούγεται. Ξανα-ανοίξαμε για λίγο με περιορισμούς πάντα. Και αφού, επιστήμονες όλου του κόσμου δεν ενώθηκαν ακριβώς αλλά επίσπευσαν όσο μπορούσαν την δημιουργία και κατανομή εμβολίων, ακούσαμε ένα άλλο επιχείρημα: πως αν τρέχαμε να εμβολιαστούμε θα ”παίρναμε τις ζωές μας πίσω”.
Η κοινωνία μοιράστηκε και διχάστηκε ακόμα περισσότερο, στους εμβολιασμένους και ανεμβολίαστους, σε αυτούς που πιστεύουν ακράδαντα στις ιδιότητες του εμβολίου κόντρα σε έναν πρωτοφανή ιό και σε αυτούς που παραμένουν δύσπιστοι, στους ειδικούς και στους συνομοσιολόγους, στους υποχόνδριους και στους αρνητές των πάντων. Και όσο περνούσε ο καιρός και η ανάγκη για εμβολιασμό γινόταν πιο επιτακτική ενώ συνάμα προέκυπταν συνεχώς νέες μεταλλάξεις του ιού, τόσο περισσότερο διαιρούμασταν σε δυο στρατόπεδα. Τσακωνόμαστε μεταξύ μας αφού ο κορωνοïός έχει γίνει πλέον το μοναδικό και κυρίαρχο θέμα συζήτησης σε σημείο που πλέον δε θυμόμαστε καν τι συζητούσαμε – ή τι προβλήματα – είχαμε πριν εμφανιστεί.
Με τις εκστρατείες για εμβολιασμό να συνεχίζουν και το διχασμό επίσης, και με νέες μεταλλάξεις να βαφτίζονται, επιστρέφουμε στα συνεχή τεστ ανίχνευσης, στην ευρύτερη χρήση (συγκεκριμένων) μασκών, και σε περισσότερους περιορισμούς που στοχεύουν στη διασκέδαση γιατί εκεί χαλαρώνουμε τις άμυνές μας και γινόμαστε ευάλωτοι στον ύπουλο και αόρατο αυτόν εχθρό.
Τρία χρόνια τώρα μάλλον κάτι κάνουμε λάθος αλλά κανείς δε θέλει να το παραδεχτεί. Γιατί αλήθεια, ποιος έχει το σθένος ή την ευθιξία σε αυτή την κοινωνία που δημιουργήσαμε να αναθεωρήσει τις επιλογές του; Ακούμε συνεχώς για αμέτρητα μέτρα που φαίνεται τελειωμό να μην έχουν, και μέσα σε όλα ίσως έχουμε ξεχάσει τι μετρά πραγματικά.
Γιατί τι είναι αυτό που μας έχει ενοχλήσει τόσο με όλο αυτό το ζήτημα; Το ότι ”κάποιοι” μας επιβάλλουν πώς θα ζήσουμε τι ζωή μας; Ή το ότι έχουμε αντιληφθεί πως τόσο καιρό την ζούσαμε ”λάθος”;
Όσοι εκμεταλλεύτηκαν την ευκαιρία των λοκντάουν μπορεί να αναθεώρησαν πολλά πράγματα. Γιατί όλα όσα μας συμβαίνουν ίσως είναι ακριβώς αυτό τελικά – μια ευκαιρία να επαναπροσδιορίσουμε τη ζωή μας, το τι θέλουμε, τι στόχους έχουμε και πώς τους κυνηγάμε, ποια άτομα έχουμε δίπλα μας, και πώς να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι για εμάς κυρίως και μετά για τους γύρω μας. Αλλάζοντας ο καθένας μόνος του, θα αλλάξει ο κόσμος, και όχι με πίεση και αντιδράσεις και απειλές.
Αν μάθαμε κάτι από όλο αυτό το ασύλληπτο γεγονός που ζούμε είναι πως αρεσκόμαστε στην υπερβολή, στην επανάσταση άνευ ουσίας, στην προβολή, και στα ανούσια λόγια. Αν κοιτούσαμε λίγο πιο σφαιρικά τις καταστάσεις, αν σκεφτόμασταν πιο ήρεμα και λογικά, αν συζητούσαμε χωρίς να προσπαθούμε να επιβληθούμε, αν λαμβάναμε υπόψη το τι γεμίζει τη ζωή μας με κάτι σημαντικό και τι αληθινά έχει αξία ώστε να καταναλώνουμε τόση ενέργεια και χρόνο, τα πράγματα θα ήταν διαφορετικά. Για όλους μας. Ανεξαρτήτως σε ποιο ”στρατόπεδο” ανήκουμε. Ανεξαιρέτως σε ποια γωνιά του κόσμου ζούμε και με πόσα εμβόλια ή κρούσματα.
Ας είναι η νέα χρονιά ευκαιρία να αναλογιστούμε πώς θα βελτιώσουμε τις ζωές μας, τολμώντας κάτι διαφορετικό, και δίνοντας σημασία στο τι πραγματικά έχει αξία σε αυτή τη ζωή. Αν αναλωνόμασταν σε αυτό, ίσως όντως να είμασταν όλοι καλύτερα.
***
* Δημοσιογράφος με ειδικότητα σε ευρωπαϊκά, πολιτικά και κοινωνικά θέματα
(mcswhispers.wordpress.com)