Σχεδιασμός «εργαλείων» ρευστότητας και κινήσεων για την επανεκκίνηση της οικονομίας και ταυτόχρονα εξεύρεση κονδυλίων για τη χρηματοδότηση των σχεδίων που ετοιμάζει η κυβέρνηση. Αυτά είναι τα δυο μέτωπα που το οικονομικό επιτελείο καλείται να δώσει τις βασικές μάχες προκειμένου να διαψεύσει τα εφιαλτικά σενάρια σχετικά με το μέγεθος της ύφεσης που θα πλήξει την Ελληνική Οικονομία. Το σχέδιο αναμένεται να ανακοινώσει απόψε, Τετάρτη ο πρωθυπουργός, ωστόσο το πλαίσιο θα πρέπει να οριστικοποιηθεί τις επόμενες ημέρες από το οικονομικό επιτελείο.
Όσο σε αυτή τη φάση ο ιός δείχνει να υποχωρεί, τόσο αποκαλύπτεται η ζημιά που προκάλεσε στην οικονομία. Οι ανάγκες προκειμένου να στηριχθούν οι κλάδοι που έχουν πληγεί από το lock down διαρκώς αυξάνονται, ενώ το δημόσιο ταμείο έχει περιορισμένο περιθώριο κινήσεων.
Για το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, το σημαντικότερο αυτή τη στιγμή είναι να εξοικονομήσει τα απαιτούμενα κεφάλαια για την υλοποίηση του σχεδίου επανεκκίνησης της οικονομίας, χωρίς να αναγκαστεί να οδηγηθεί σε νέο δανεισμό και ειδικά από κάποια από τις πιστωτικές γραμμές του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Στήριξης.
Χρηματοδοτικές πηγές
Το δίλημμα έχει να κάνει με την ισορροπία που θα πρέπει να κρατήσει μεταξύ των κονδυλίων που θα χρησιμοποιήσει από τα κρατικά διαθέσιμα και την προστασία του μαξιλαριού ασφαλείας που υπάρχει και διατηρεί χαμηλό το κόστος δανεισμό από τις αγορές. Τα περίπου 12 δισ ευρώ που σύμφωνα με το Πρόγραμμα Σταθερότητας κοστίζουν τα μέτρα στήριξης που υλοποιεί η κυβέρνηση, είναι ποσό που μπορεί να καλυφθεί εξολοκλήρου από το Δημόσιο ταμείο. Ωστόσο, μια τέτοια απόφαση θα δοκίμαζε τις αντοχές του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους και κυρίως των ταμειακών διαθεσίμων.
Από την άλλη πλευρά ο δρόμος για δανεισμό απευθείας από τις αγορές παραμένει ανοιχτός και η τελευταία έκδοση έδειξε ότι το κόστος παραμένει ακόμα διαχειρίσιμο. Ο δανεισμός για την Ελλάδα εν μέσω πανδημίας και οικονομικής κρίσης με επιτόκιο περίπου 2% θεωρείται και επιτυχία, διατηρώντας το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους εντός των πλαισίων.
Δύσκολες αποφάσεις
Η χρηματοδότηση των μέτρων στήριξης δεν μπορεί να στηριχθεί εξ ολοκλήρου με δανεισμό από τις αγορές. Πρώτων γιατί κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος ότι θα συνεχιστεί για τις διεθνείς αγορές η σταδιακή επιστροφή στην ομαλότητα. Ταυτόχρονα, η κυβέρνηση δεν μπορεί να φουσκώσει το χρέος με νέα δάνεια τα οποία ακόμα και αν προέρχονται από επιτυχημένες εκδόσεις προσφέρονται με υψηλότερο επιτόκιο σε σχέση με το τελευταίο διάστημα.
Η λύση της πιστωτικής γραμμής από τον ESM είναι η πιο φθηνή, καθώς τα χρήματα δίνονται με σχεδόν μηδενικό επιτόκιο. Παρόλα αυτά, παραμένει προς το παρόν άγνωστο εάν τα κονδύλια θα συνοδεύονται με μνημονιακούς όρους και επιτήρηση. Κυρίως όμως παραμένει άγνωστο πως θα αντιδράσουν οι αγορές στο άκουσμα της είδησης ότι η Ελλάδα προσφεύγει και πάλι για δανεικά στον ESM. Αυτή την στιγμή η Αθήνα θα προτιμούσε να περιμένει να κάνει την αρχή κάποια από τις υπόλοιπες χώρες που έχουν ανάγκη χρηματοδότησης, όπως είναι η Ιταλία ή η Ισπανία, προκειμένου να δει τις αντιδράσεις των αγορών απέναντι τους.
Στάση αναμονής κρατούν στην Αθήνα και για το σχέδιο διάθεσης 500 δισ. ευρώ μέσω επιχορηγήσεων και όχι δανείων, όπως ανακοίνωσαν Άνγκελα Μέρκελ και Εμμανουέλ Μακρόν. Το σχέδιο μοιάζει φιλόδοξο, αλλά έχει ακόμα πολύ δρόμο μέχρι να οριστικοποιηθεί και να ξεπεράσει τις συμπληγάδες των σκληροπυρηνικών που ήδη φαίνεται να αντιδρούν.
Σε αυτό το πλαίσιο η κυβέρνηση σχεδιάζει να προχωρήσει με τη χρησιμοποίηση των Εθνικών κονδυλίων και ταυτόχρονα να αξιοποιήσει στο μέγιστο βαθμό τα κονδύλια που ετοιμάζεται να δώσει η Ε.Ε με τα σχεδιαζόμενα προγράμματα για την στήριξη των Οικονομιών.
Μέχρι τότε η κυβέρνηση θα πρέπει να ανταποκριθεί στα δεκάδες αιτήματα τα οποία δέχεται καθημερινά, από φορείς της αγοράς, επαγγελματίες και επιχειρήσεις σχετικά με προτεινόμενες παρεμβάσεις για τη στήριξη της αγοράς. Η συντριπτική πλειονότητα αυτών αφορά μειώσεις φόρων και εισφορών, ζητώντας παράλληλα χρηματοδότηση προκειμένου να καλύψουν τις ανάγκες και τα χρέη που δημιουργήθηκαν κατά τη διάρκεια της καραντίνας.