Τα διασημότερα έργα του Άντι Γουόρχολ σε ένα βίντεο από την Tate Modern

Μαζί και ντοκουμέντα, όπως έγγραφα και οικογενειακές φωτογραφίες.
ASSOCIATED PRESS

Ήταν η πρώτη μεγάλη ρετροσπεκίβα που διοργάνωσε η Tate Modern του Λονδίνου για τον Άντι Γουόρχολ τα τελευταία είκοσι χρόνια.

Πέρα από τα έργα που γνωρίζουν άπαντες -τα πορτραίτα της Μέριλιν, τα κουτιά από τις σούπες Campbell και τα μπουκάλια της Coca Cola- η έκθεση περιελάμβανε και έργα του επιδραστικού (μέχρι τις μέρες μας) καλλιτέχνη που δεν είχαν ποτέ πριν παρουσιαστεί στη Βρετανία.

Εν μέσω πανδημίας και ενώ η επαφή μας με τον κόσμο συνεχίζει να γίνεται ψηφιακά, η Tate Modern παρουσιάζει την έκθεση -όπως αναπτύχθηκε θεματικά σε 12 αίθουσες- μέσα από ένα βίντεο 7 λεπτών.

Στην εικονική αυτή περιήγηση, οι επιμελητές Gregor Muir και Fiontán Moran μιλούν για τον Γουόρχολ, εκκινώντας από την ιστορία της οικογένειας του (μια οικογένεια μεταναστών) και φτάνοντας μέχρι την γκέι ταυτότητα του και τις σκέψεις του για τον θάνατο και τη θρησκεία, προσεγγίζοντας το πρόσωπο πίσω από την εκκεντρική περσόνα.

Παιδί μεταναστών από ένα ορεινό χωριό της σημερινής Σλοβακίας (τότε Αυστρουγγαρίας, πρόκειται για την ένωση που διαλύθηκε μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο) που εγκαταστάθηκαν στις ΗΠΑ, ο Andrew Warhola -όπως ήταν το πραγματικό του όνομα- γεννήθηκε το 1928 στο Πίτσμπουργκ της Πενσυλβάνια. Την περίοδο 1945-9 σπούδασε στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας του Κάρνεγκι και κατόπιν εγκαταστάθηκε στη Νέα Υόρκη, όπου εργάστηκε αρχικά σαν σχεδιαστής παπουτσιών όπου και τον πρόσεξε ο διάσημος τότε γκαλερίστας Αλέξανδρος Ιόλας και τον προώθησε στο περιοδικό Glamour ωςεικονογράφο.

Η ενασχόλησή του με τη ζωγραφική ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του 1960 και αρχικά ήταν επηρεασμένη από τη διαφήμιση, αντικείμενα καθημερινής χρήσης και την εικονογραφία των κόμικς. Τα έργα του με τα κουτιά σούπας της εταιρείας Κάμπελ και τα μπουκάλια Κόκα Κόλα, του έδωσαν αναγνώρισαν και τον έχρισαν πρωταγωνιστή της ποπ αρτ. Μέχρι το 1963 παρήγαγε μαζικά τέτοιου τύπου επιτηδευμένα κοινότοπες αναπαραστάσεις καταναλωτικών προϊόντων, καθώς και προσωπογραφίες διασημοτήτων - μεταξύ αυτών και αρκετά πρόσωπα που αποτελούσαν σύμβολα της αμερικανικής ποπ κουλτούρας - σε φανταχτερά χρώματα και συχνά ως μεταξοτυπίες.

Από τα μέσα της δεκαετίας του 1960, ο Γουόρχολ αφοσιώθηκε στον κινηματογράφο, σκηνοθετώντας ταινίες που χαρακτηρίζονταν από τη διάθεση πειραματισμού και πρόκλησης, το ερωτικό στοιχείο και ενίοτε την ασυνήθιστη διάρκειά τους. Στα πιο γνωστά έργα του ανήκουν τα The Chelsea Girls (1966), Eat (1963), My Hustler (1965) και Blue Movie (1969). Στην ταινία Empire (1964), διάρκειας οκτώ ωρών με πλάνα αποκλειστικά του Empire State Building σε πραγματικό χρόνο, ο Γουόρχολ παρουσίασε στην πιο ακραία μορφή της. Από το 1962 μέχρι το 1968, εργαστήριο του αποτέλεσε ένας χώρος που στο παρελθόν στέγαζε εργοστάσιο, και για αυτό ονομάστηκε Factory.

Στο Factory, 19 Σεπτεμβρίου 1968. (AP Photo/Marty Lederhandler)
Στο Factory, 19 Σεπτεμβρίου 1968. (AP Photo/Marty Lederhandler)
ASSOCIATED PRESS
Γύρισμα στη Νέα Υόρκη. Credit: 1579930Globe Photos/MediaPunch /IPX
Γύρισμα στη Νέα Υόρκη. Credit: 1579930Globe Photos/MediaPunch /IPX
1579930Globe Photos/MediaPunch/MediaPunch/IPx

Σύντομα εξελίχθηκε σε τόπο συγκέντρωσης διασημοτήτων, καλλιτεχνών, μελών της αβάν γκαρντ και αντεργκράουντ κουλτούρας, μουσικών και φιλότεχνων. Μετά από απόπειρα δολοφονίας του στο Factory από τη Βαλερί Σολάνας, στις 3 Ιουνίου του 1968, ο Γουόρχολ κράτησε αποστάσεις από τον αντισυμβατικό περίγυρό του, συναναστρεφόμενος περισσότερο με μέλη της υψηλής κοινωνίας. Από το έργο του στη διάρκεια της δεκαετίας του 1970, ξεχωρίζουν οι κατά παραγγελία προσωπογραφίες που τύπωνε ως μεγεθύνσεις φωτογραφιών Polaroid, πολλές από τις οποίες αφορούσαν πολιτικές φυσιογνωμίες και διασημότητες του Χόλυγουντ.

Στη δεκαετία του 1980, συνεργάστηκε με τον Φραντσέσκο Κλεμέντε και τον νεοεξπρεσιονιστή ζωγράφο (πρόωρα χαμένο) Ζαν Μισέλ Μπασκιά.

Στα τελευταία χρόνια της ζωής του ασχολήθηκε εκ νέου με τη ζωγραφική, δίνοντας μια σειρά πινάκων βασισμένων σε θρησκευτικά θέματα της αναγέννησης, όπως ο Μυστικός Δείπνος (1986).

Πέθανε το Φεβρουάριου του 1987, στην πόλη της Νέα Υόρκης, μετά από επιπλοκές κατά τη διάρκεια επέμβασης αφαίρεσης της χολής του. Ο Γουόρχολ υπήρξε συστηματικός συλλέκτης έργων, κυρίως κοσμημάτων, διακοσμητικής και λαϊκής τέχνης, τα οποία δημοπρατήθηκαν μετά το θάνατό του. Το Μουσείο Άντι Γουόρχολ, με πλούσια συλλογή έργων του, εγκαινιάστηκε το 1994 στο Πίτσμπουργκ.

Δημοφιλή