Πολλοί νομίζουν ότι είναι δύσκολο η ποίηση να εισχωρήσει σε καρδιές ανθρώπων που ποτέ προηγουμένως δεν είχαν σχέση με αυτό το λογοτεχνικό είδος. Ακόμη περισσότεροι μπορεί να αναρωτηθούν πόσο είναι εφικτό σε μια Φυλακή να επιδράσει αυτή καταλυτικά. Κι όμως…
Στην τέταρτη κατά σειρά επίσκεψη μας στο Δημοτικό και στο Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας στον Ελεώνα Θηβών, η πρωτότυπη ιδέα να συνδυάσουμε την ημερομηνία διεξαγωγής του Σεμιναρίου-Εργαστηρίου Ποίησης, που συνέπιπτε με τη γιορτή τού έρωτα, με τα Ερωτικά ποιήματα τού Καβάφη, ήταν κάτι που ακόμη και κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, μας δημιουργούσε ερωτηματικά στο κατά πόσο θα μπορέσουμε να επικοινωνήσουμε διεξοδικά τα μηνύματα της ιδιαίτερης γραφής του.
Κατά τον χαιρετισμό μας, ανακοινώσαμε την συμπερίληψη του Δημοτικού και του Σχολείου Δεύτερης Ευκαιρίας Ελεώνα Θηβών ως Επίτιμα Ιδρυτικά Μέλη της Ίδρυσης και Θεσμοθέτησης της Παγκόσμιας Ημέρας Καβάφη 29 Απριλίου, από τον άνθρωπο που κατάφερε αυτόν τον τιτάνιο άθλο, τον Γιώργο Φουντούλη. Ένα ρίγος διαπέρασε το ακροατήριο, τους καθηγητές και δασκάλους καθώς εκείνη τη στιγμή αποδείχθηκε για άλλη μια φορά ότι δεν υπάρχουν προκαταλήψεις όταν πρόκειται να προχωρήσει μπροστά ο κόσμος μέσα από μια πολιτιστική δράση.
Έχοντας ήδη ζητήσει από τον Διευθυντή του ΣΔΕ Νίκο Αρμένη και την Ζωή Μαστροθανάση, Διευθύντρια του Δημοτικού Σχολείου να έχουν προλειάνει το έδαφος, με άλλα λόγια να έχουν κάπως προετοιμάσει τις εκπαιδευόμενες σχετικά με τη φύση του έργου τού Αλεξανδρινού, μας περίμενε μια μεγάλη έκπληξη! Κατά την ανάγνωση του ποιήματος «Απ’ τες εννιά» και καθώς η ιδιότυπη γλώσσα του κινείται ανάμεσα στην δημοτική και καθαρεύουσα με στοιχεία πολίτικου ιδιώματος, γνωρίζοντας πως είναι δύσκολη η κατανόηση της, οι μαθήτριες ένιωσαν την ποίηση κλείνοντας τα μάτια και ζωγραφίζοντας τα συναισθήματά τους σε μπλοκ ιχνογραφίας! Δεκατρία ήταν τα σχέδια που μας δώρισαν, θέλοντας έτσι να δείξουν το αποτύπωμα αυτού του ποιήματος στον ψυχικό τους κόσμο. Ήταν κάτι που μας άφησε άφωνους!
Αφού αναγνώσαμε το βιογραφικό του ποιητή, μέσω PowerPoint, αρχίσαμε να απαγγέλλουμε 8 ποιήματά του, τα οποία συνοδεύονταν από σύγχρονη ελληνική μουσική που κάλυπτε απόλυτα τη νοηματική τους απόδοση, έχοντας ήδη εξηγήσει περιληπτικά την κεντρική ιδέα και το νόημα της γραφής των συγκεκριμένων στίχων.
Κατά τη διάρκεια του ποιητικού Εργαστηρίου, οι εκπαιδευόμενες έγραψαν τους δικούς τους στίχους βασισμένους στις αξίες της ζωής, (Όσο μπορείς), την μοναξιά και τους παλιούς έρωτες (Απ’ τες εννέα), το ταξίδι της ζωής (Ιθάκη), τις αναπολήσεις στιγμών μέσα σε ένα δωμάτιο (Μια νύχτα), τις θύμησες ενός έρωτα (Επέστρεφε), το ερωτικό σώμα ( Σώμα θυμήσου και Το διπλανό τραπέζι), την εικόνα του αγαπημένου ατόμου (Ο Δεκέμβρης του 1903).
Ακόμη κι όταν η λέξη Αγάπει γράφεται ανορθόγραφα, ακόμα κι όταν η λέξη Φειλακεί γράφεται ανορθόγραφα, ακόμα κι όταν το Σαγαπό γράφεται ανορθόγραμμα, ποτέ δεν λαθαίνει η καρδιά!
Ξαναείδαμε την Bibi που για πρώτη φορά έγραψε 2 ποιήματα. Πανέμορφη και πιο καλοντυμένη από όλες, αφού όπως μάθαμε σχεδιάζει και ράβει η ίδια τα ρούχα της. Χάρισε σε εμένα ένα βραχιόλι από λευκές χάντρες και στον Κωνσταντίνο ένα μπρελόκ, φτιαγμένα από την ίδια και τοποθετημένα σε μια μικρή πλαστική σακούλα με την επωνυμία καταστήματος που πουλάει δώρα στην περιοχή της Θήβας.
Η Ελένη Κ. έγραψε για μια νύχτα που, «…όλα γίνανε τόσο ξαφνικά χωρίς αντίο/χωρίς να πεις κουβέντα/χωρίς να μου πεις πού πας./ Σε μια νύχτα γκρεμίστηκαν τα όνειρα/ που έκανα για εμάς/ και εσύ στο πουθενά/ και εγώ έμεινα εδώ να κλαίω για εμάς/ και αναρωτιέμαι γιατί όλα/ γιατί γίνανε όλα μέσα σε μια νύχτα.».
Σε άλλο ανυπόγραφο χαρτί έχουν γραφτεί τα παρακάτω, «Η νύχτα φώτισε όσο μπορεί./Η μέρα μου σκοτείνιασε όσο μπορεί./Τα άστρα μου χόρεψαν όσο μπορούσαν και αυτά/μα η καρδιά μου πέτρα δεν έγινε/γιατί αυτό δεν το μπορεί.»
Η Χαρά Μ. Κ. έσπασε ρεκόρ συγγραφής, παραδίδοντάς μας 5 ποιήματά της εμπνευσμένα από ισάριθμα του Καβάφη. Παράλληλη ποίηση, λοιπόν. Θα παραθέσουμε την έμπνευσή της από το Επέστρεφε ως πεζοποίημα. «Επέστρεφε στα όνειρά μου, εκεί που κανένας δεν μπορεί να με βλάψει, επέστρεφε στη ζωή μου, γιατί μόνο εσύ με κάνεις να ζω, να ελπίζω, να νιώθω, επέστρεφε γιατί εσύ είσαι το φως μου, η ανάσα μου και ο χτύπος τής καρδιάς μου! Επέστρεφε, ζωή μου.»
Κατά τη διάρκεια της τρίωρης παραμονής μας, η ατμόσφαιρα ήταν ζεστή και φιλόξενη, τα χαμόγελα όλων ήταν ενδεικτικά των καλών στιγμών που μοιραστήκαμε στο όνομα της ποίησης. Το έργο ζωγραφικής που συνοδεύει αυτό το άρθρο είναι το ωραιότερο δώρο που έχω λάβει και το πιο συμβολικό, ενδεικτικό τού πόσο ένα σώμα αντί να αγαπιέται, κακοποιείται και καταλήγει να προσπαθεί να κλείσει τις πληγές του στο περιβάλλον μιας Φυλακής, όπου η Τέχνη της Ποιήσεως είναι και φάρμακο που βοηθά στην επούλωση.
*Ο τίτλος είναι στίχος του ποιήματος του Κ. Π. Καβάφη, «Μελαγχολία του Ιάσωνος Κλεάνδρου, ποιητού εν Κομμαγηνή, 595 μ.Χ.»
*
Η Γκέλη Ντηλιά είναι ποιήτρια, συγγραφέας και επιμορφωμένη εθελόντρια Σωφρονιστικών Καταστημάτων.