Το καρπούζι αποτέλει εδώ και χιλιάδες χρόνια το αγαπημένο φρούτο που δροσίζει και γλυκαίνει τις ζεστές μέρες του καλοκαιριού.
Διεθνής ομάδα αρχαιολόγων κατά τη διάρκεια μιας αρχαιολογικής ανασκαφής στη Λιβύη εντόπισαν σπόρους έξι χιλιάδων ετών και πραγματοποίησαν μια γενετική μελέτη στο καρπούζι η οποία αποκαλύπτει πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία για το καρπούζι.
Η μελέτη που παρουσιάζεται στο περιοδικό Molecular Biology and Evolution δείχνει ότι πριν από έξι χιλιάδες έτη τα καρπούζια δεν είχαν ακόμη «εξημερωθεί» και οι άνθρωποι που θα αποφάσιζαν να δοκιμάσουν να τα φάνε θα το μετάνιωναν. «Όχι μόνο ήταν πολύ δυσάρεστη η γεύση τους αλλά μπορούσε κάλλιστα να σκοτώσει αυτόν που τα έτρωγε» αναφέρει ο Όσκαρ Περέζ Εσκομπάρ, επιστήμονας των Βασιλικών Βοτανικών Κήπων της Βρετανίας και μέλος της ερευνητικής ομάδας.
Σύμφωνα με τη μελέτη στη νεολιθική εποχή τα καρπούζια βρίσκονταν ακόμη στην άγρια εκδοχή τους και ήταν πικρά αλλά και επικίνδυνα στην κατανάλωση για τον άνθρωπο. Παρόλα αυτά ο άνθρωπος αποφάσισε να ξεκινήσει την καλλιέργεια του καρπουζιού και τις διασταυρώσεις με αποτέλεσμα τη παραγωγή του ζουμερού και γλυκού φρούτου που γνωρίζουμε σήμερα.
Η έρευνα έδειξε ότι τα καρπούζια κατάγονται από περιοχές της δυτικής Αφρικής και πραγματοποιήθηκαν στην πορεία από τους αρχαίους αγρότες σειρά διασταυρώσεων ώστε να μπορεί το φρούτο να καλλιεργείται σε περιοχές της βόρειας Αφρικής όπως την Αίγυπτο όπου επικρατούν ερημικές συνθήκες. Άρα δημιουργήθηκαν ποικιλίες ανθεκτικές στη ξηρασία αλλά και σε ασθένειες και στη διαδικασία αυτή το καρπούζι έχασε κάποια από τα χαρακτηριστικά του και απέκτησε κάποια άλλα, αναφέρει το Futurity.
Οι επιστήμονες δημιούργησαν αλληλουχίες γονιδιώματος από τους σπόρους από τη Λιβύη, το Σουδάν και από άλλες συλλογές βοτάνων. Στη συνέχεια ανέλυσαν αυτά τα δεδομένα μαζί με τα γονιδιώματα από σημαντικές συλλογές βλαστοπλασμάτων.
Ανακάλυψαν ότι οι παλαιότεροι σπόροι προέρχονταν από ένα φυτό γνωστό ως πεπόνι egusi, ένα συγγενικό καρπούζι που επί του παρόντος περιορίζεται στη δυτική Αφρική.
Η νέα μελέτη εκτός από ιστορική έχει και επιστημονική αξία αφού δεδομένης της κλιματικής αλλαγής η αποκωδικοποίηση της εξέλιξης που είχε το καρπούζι από το πιο εύκρατο στο πιο ξηρό κλίμα μπορεί να βοηθήσει στην ανάπτυξη μεθόδων ανάπτυξης νέων πιο ανθεκτικών στις νέες συνθήκες ποικιλιών.