Μπορεί ο ελληνικός τουρισμός να κινείται σε υψηλά επίπεδα και να είναι έτοιμος να καταγράψει νέο ρεκόρ αφίξεων και εσόδων το 2023, εντούτοις υπάρχουν ζητήματα που θα μπορούσαν να βελτιώσουν την εικόνα του, τα ποιοτικά του στοιχεία, την επισκεψιμότητα και βέβαια τα έσοδα.
Οι ηγεσίες του Υπουργείου Τουρισμού, των τελευταίων κυβερνήσεων, είναι αλήθεια ότι κινήθηκαν με ταχύτερους ρυθμούς τους οποίους, θα μπορούσα να πω, κατέδειξαν οι ιδιώτες, που διαθέτουν μάνατζμεντ πιο άμεσο και αποτελεσματικό.
Δείτε πώς λειτουργεί ο Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών, που ενώ ανήκει κατά 55% στο ελληνικό δημόσιο, έχει ιδιωτικό μάνατζεμεντ, που το φέρνει συνεχώς στην κορυφή των ευρωπαϊκών και παγκόσμιων βραβεύσεων. Ετσι θα πρέπει να λειτουργήσει και ο ευρύτερος δημόσιος τομέας.
Ο ΕΟΤ απέδειξε ότι μπορεί να τα καταφέρει και να σκεφτεί με σύγχρονο τρόπο και να αξιοποιήσει νέες μεθόδους. Η αλλαγή στην εικόνα του και στη λειτουργία του είναι αρκετά θεαματική, και με τη σύμπραξη με τον ιδιωτικό τομέα.
Είναι αλήθεια ότι για δύο χρόνια, στην τελευταία τετραετία, ο τουρισμός κλυδωνίστηκε, όπως και η παγκόσμια κοινωνία, με τον κορονοϊό. Ωστόσο, επιταχύνθηκαν ενέργειες και η Ελλάδα έδειξε πολύ καλά αντανακλαστικά, διαχειριζόμενη την πανδημία και επιστρέφοντας ταχύτατα σε επίπεδα 2019, τη χρονιά ρεκόρ του ελληνικού τουρισμού σε αφίξεις και έσοδα, διότι το 2022 καταγράφηκε μόνο ρεκόρ εσόδων.
Πάντως, υπήρξαν τομείς που η ηγεσία του Υπουργείου Τουρισμού έπρεπε να κινηθεί πιο γρήγορα, με αποτέλεσμα, ενώ θα μπορούσε να δώσει λύσεις σε υπαρκτά ζητήματα, να αφήσει… ανοικτή παρακαταθήκη στην επόμενη ηγεσία.
Επιχειρώ να σκιαγραφήσω τα ανοικτά ζητήματα που αν λυθούν θα βελτιώσουν αισθητά τον ελληνικό τουρισμό.
- Πρέπει, επιτέλους, το Υπουργείο Τουρισμού να «απαιτήσει» από τον νέο πρωθυπουργό να έχει δικό του, αυτόνομο κονδύλι που να διαχειρίζεται και όχι να πρέπει να πέσουν υπογραφές από το Υπουργείο Οικονομικών και να χρειάζεται να υπάρχουν συνεχώς Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις. Το Ταμείο Ανάκαμψης προβλέπει μεγάλα ποσά για πολλές επενδύσεις. Βέβαια, αυτονομία δε σημαίνει ασυδοσία, διότι όλα θα υπόκεινται κάτω από έναν γενικό σχεδιασμό, σύμφωνα με το σχέδιο «Ελλάδα – Τουρισμός 2030».
- Η βραχυχρόνια μίσθωση με τα χιλιάδες καταλύματα σε όλη την Ελλάδα, μπορεί να αυξάνει το εισόδημα πολλών (εταιρειών και ιδιωτών), συμβάλλοντας και στην εθνική οικονομία, όμως δεν έχει περιχαρακωθεί σε ένα πλαίσιο που να ελέγχεται πλήρως, αφενός, και αφετέρου να μη δημιουργεί αθέμιτο ανταγωνισμό με τα ξενοδοχεία. Το πρόβλημα είναι έντονο στα μεγάλα αστικά κέντρα και σε ορισμένα νησιά. Επίσης, η βραχυχρόνια μίσθωση εκτόξευσε τις τιμές των ενοικίων, με αποτέλεσμα φοιτητές, εκπαιδευτικοί, νοσοκομειακοί και άλλες ειδικότητες, να μη βρίσκουν φθηνές κατοικίες. Χρειάζονται άμεσες λύσεις και όχι λόγια, ούτε να κρύβουμε καταστάσεις «κάτω από το χαλί».
- Οργανισμοί Διαχείρισης και Προώθησης Προορισμού. Το πλαίσιο για τους DMO το έβγαλε το Υπουργείο, καθυστερημένα και όχι, πάντως, με τον ιδανικό τρόπο. Αν δεν λειτουργήσει σωστά, θα δημιουργήσει ένα χάος οργανισμών σε μεγάλες και μικρές περιοχές που αντί να κινούνται σε οργανωμένο σχεδιασμό, ίσως να λειτουργούν κατά το δοκούν. Επίσης, ακόμα δεν έχουν καθοριστεί επακριβώς και τα χρηματοδοτικά εργαλεία για τη σύσταση και τη λειτουργία των DMO.
- Ιατρικός Τουρισμός ή Τουρισμός Υγείας. Η Ελλάδα, η χώρα του Ιπποκράτη, βλέπει τα… εκατομμύρια δολάρια (και ευρώ) να περνούν δεξιά και αριστερά και απλά παρακολουθεί την πορεία. Δεν έχουμε ούτε ένα νόμο που να καθορίζει προδιαγραφές, που να μπορεί το Υπουργείο Τουρισμού και οι ιδιώτες να αξιοποιήσουν τις δυνατότητες της χώρας μας και να αυξήσουμε αυτού του είδους τους ασθενείς επισκέπτες ή και αυτούς που θέλουν ευεξία, ώστε να αποκομίσουμε περισσότερα οφέλη.
- Αγροτουρισμός. Ούτε και σε αυτή τη μορφή του θεματικού τουρισμού υπάρχει ένα σωστό κανονιστικό πλαίσιο, τη στιγμή που η χώρα μας διαθέτει πάρα πολλές συναφείς επιχειρήσεις. Αν το μέλλον του ελληνικού τουρισμού είναι ένα, αυτό θα επέλθει μέσα από τις θεματικές μορφές τουρισμού που προσφέρουν διαφορετικότητα και «εμπειρία», μια λέξη που η Ελλάδα μπορεί να αποδώσει σωστά την ερμηνεία της.
- Τουρισμός 365 μέρες. Δεν είναι εύκολη υπόθεση. Το συζητάμε μια δεκαετία τώρα. Στην Ελλάδα που το 85% των τουριστικών εσόδων προέρχεται από τις 5 εκ των 13 περιφερειών της χώρας, χρειάζεται υπομονή όχι για να αλλάξεις το μοντέλο «ήλιος – θάλασσα», που δεν πρέπει να το κάνεις, αλλά να το βελτιώσεις, να το εμπλουτίσεις. Χρειάζεται να πείσεις τους επενδυτές, να τους εμπνεύσεις ότι υπάρχει και η άλλη Ελλάδα, η ηπειρωτική, που αξίζει να επενδύσουν. Γι αυτό χρειάζεται, σε συνεργασία με το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, να προχωρήσει η αξιοποίηση των υπόλοιπων 22 αεροδρομίων της χώρας, ίσως με ένα μοντέλο τύπου Fraport Greece, που διαχειρίζεται τα 14 περιφερειακά αεροδρόμια. Θα δούμε εντυπωσιακά αποτελέσματα και θα το θυμηθείτε που το επισημαίνω. Με νέους αυτοκινητοδρόμους, και ολοκληρωμένο σιδηροδρομικό δίκτυο, σε λίγα χρόνια, έχουμε τις λοιπές υποδομές, ενώ η ιδιωτικοποίηση μεγάλων λιμένων, εκτινάσσει την κρουαζιέρα.
- Τουρισμός και για τους Ελληνες. Ναι, τα Εύβοια και Σάμος pass, λειτούργησαν και ταξίδεψε κόσμος. Και τα χρήματα που δόθηκαν για το πρόγραμμα «Τουρισμός για όλους» ήταν περισσότερα. Όμως, αν θέλουμε να ταξιδέψουν περισσότερο και πιο οικονομικά οι Ελληνες και όχι μόνο Ιούλιο – Αύγουστο, χρειάζεται συντονισμός των Υπουργείων Τουρισμού και Απασχόλησης, ώστε να καθορίζονται άδειες των εργαζομένων σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα εγκαίρως, όχι την τελευταία στιγμή, προκειμένου να λειτουργήσει ως κίνητρο ταξιδιού και σε off season περιόδους.
- Αμεση αξιοποίηση των μαρινών δικαιοδοσίας του Υπουργείου Τουρισμού, προς όφελος του θαλάσσιου τουρισμού, με πολλαπλά προσδοκώμενα οφέλη.
Θέματα προς επίλυση υπάρχουν αρκετά και διαχρονικά και είμαστε εδώ για να τα επισημαίνουμε.