Τα παιδία παίζει: Ο σημαντικός ρόλος του γιο-γιο στην κοινωνία της αρχαίας Ελλάδας

Παιδιά απεικονίζονται σε αγγεία να παίζουν μ΄αυτά, για διασκέδαση, αλλά μοιάζει πιθανό να είχαν και έναν τελετουργικό σκοπό.
Wooden yo-yo toy
Wooden yo-yo toy
Iuliia Bondar via Getty Images

Στη σημερινή σύγχρονη εποχή των tablet, των smartphone και των video games, εξακολουθούν να υπάρχουν μερικά κλασικά παιχνίδια που παραμένουν αγαπημένα. Τα επιτραπέζια παιχνίδια, τα κουκλόσπιτα, οι ίδιες οι κούκλες και τα αυτοκινητάκια είναι ορισμένα με τα οποία έχουν μεγαλώσει εκατομμύρια παιδιά σε όλο τον κόσμο. Το γιο-γιο, αν και απαιτεί λίγη περισσότερη επιδεξιότητα είναι επίσης εμβληματικό. Σύμφωνα με την Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάνικα, η παλαιότερη γνωστή ιστορική αναφορά του παιχνιδιού είναι από τον 5ο αιώνα π.Χ. στην Αρχαία Ελλάδα για γιο-γιο κατασκευασμένα από υλικά όπως ξύλο, μέταλλο ή βαμμένη τερακότα. Πιστεύεται, ωστόσο, ότι το γιο-γιο προήλθε από την Κίνα πολύ νωρίτερα.

Ακόμα κι αν οι αρχαίοι ημών πρόγονοι δεν κατασκεύασαν το πρώτο γιο-γιο στον κόσμο, σίγουρα απέδιδαν μεγάλη κοινωνική σημασία στη συσκευή αυτή. Για τους Αρχαίους Έλληνες, φαίνεται ότι το γιο-γιο ήταν κάτι πολύ περισσότερο από ένα απλό παιχνίδι. Παιδιά απεικονίζονται σε αγγεία να παίζουν μ′ αυτά, για διασκέδαση, αλλά μοιάζει πιθανό να είχαν και έναν τελετουργικό σκοπό στο πέρασμά τους προς την ενηλικίωση.

Αγόρι που παίζει με γιο-γιο από τερακότα, Αττική κύλικα, γ. 440 π.Χ., Antikensammlung Βερολίνο (F 2549)
Αγόρι που παίζει με γιο-γιο από τερακότα, Αττική κύλικα, γ. 440 π.Χ., Antikensammlung Βερολίνο (F 2549)
Wikimedia Commons

Το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών αναφέρει ότι η συλλογή του φιλοξενεί «δεκάδες αντικείμενα, κουδουνίστρες, σβούρες, σφεντόνες, μπάλες και μαριονέτες που ελάχιστα διαφέρουν από τα σύγχρονα παιχνίδια».

To Greek Reporter, αναφέρει ότι στην αρχαία ελληνική κοινωνία το παιχνίδι χρησιμοποιόταν ως προσφορά στους θεούς. Μερικοί πιστεύουν επίσης ότι έπαιζε ρόλο σε τελετουργίες ενηλικίωσης των αγοριών.

Αυτά τα αρχαία παιχνίδια ήταν συχνά διακοσμημένα με εικόνες Ελλήνων θεών. Καθώς τα παιδιά ενηλικιώνονταν στην αρχαιότητα, αποτελούσε παράδοση να τοποθετούν τα γιο-γιο τους στον οικογενειακό βωμό ώστε να αποτίσουν φόρο τιμής σε ιεροτελεστίες.

Πρέπει να τονιστεί ωστόσο, ότι αντικείμενα από το μακρινό παρελθόν μπορούν εύκολα να παρερμηνευθούν. Αυτό που μοιάζει να είναι ένα γιο-γιο πιθανόν, αντί αυτού να ήταν ένας τροχός ιυγξ: ένα διαφορετικό είδος αντικειμένου παρόμοιου σχεδιασμού, το οποίο όμως χρησιμοποιούσαν οι ενήλικες ως στέργημα.

Επίσης δεν είναι ακόμα ξεκάθαρο εάν κάποιοι δίσκοι από τερακότα (είδος πήλινων με βάση τον άργιλο αστίλβωτων ή στιλβωμένων κεραμικών) χρησιμοποιούνταν ως προσφορές σε συγκεκριμένους θεούς όταν ένα παιδί ενηλικιωνόταν και άλλοι δίσκοι φτιαγμένα από άλλα υλικά όπως ξύλο ή μέταλλο, χρησιμοποιούνταν για παιχνίδι.

Σε κάθε περίπτωση, οι αρχαίοι Έλληνες ήταν γνωστό ότι έπαιζαν με γιο-γιο. Είτε αυτά είχαν κάποιο τελετουργικό σκοπό είτε όχι, αποτελούσαν σίγουρα ένα σημαντικό στοιχείο της ανατροφής των παιδιών.

Πηγή: Grunge

Δημοφιλή