Σοβαρές αρρυθμίες στην διά θαλάσσης διακίνηση πετρελαίου προκαλούν οι νέες απαιτήσεις των τουρκικών αρχών για τα έγγραφα που πρέπει να διαθέτουν δεξαμενόπλοια που στο πλαίσιο του δρομολογίου τους διέρχονται των Στενών του Βοσπόρου και των Δαρδανελίων.
H Άγκυρα φαίνεται να υποστηρίζει πως αυτές οι νέες απαιτήσεις έρχονται ως συνέπεια της επιβολής του πλαφόν της ΕΕ και χωρών της G7 -και τους συνακόλουθους περιορισμούς σε θέματα ασφάλισης-αλλά η αγορά κάνει λόγο για αιφνιδιασμό και ένα πιθανό πολιτικό παιχνίδι που ευνοεί την Ρωσία, τα πλοία της οποίας δεν αντιμετωπίζουν προβλήματα αφού διαθέτουν τα ”απαραίτητα” έγγραφα.
Το πρωί της Τρίτης υπήρχαν πληροφορίες πως ο αριθμός των δεξαμενοπλοίων που ήταν ”καθηλωμένα” μπορεί πλέον να έφταναν και τα 30 αντι 19 την Δευτέρα, όπως ανέφεραν στους Financial Times ναυλομεσίτες και έμποροι πετρελαίου, με το πρώτο να έχει φτάσει στην θαλάσσια περιοχή στις 29 Νοεμβρίου.
Αιτία η αιφνιδιαστική, όπως λέγεται, απαίτηση των τουρκικών αρχών από την 1η Δεκεμβρίου -δηλαδή πριν την ημερομηνία έναρξης εφαρμογής των τελευταίων κυρώσεων στο ρωσικό πετρέλαιο-για την προσκόμιση πρόσθετων ασφαλιστικών εγγυήσεων που τα πλοία όμως δυτικών χωρών δεν διαθέτουν, αφού δεν γνώριζαν πως όφειλαν.
Τα P&I Clubs (Protection & Indemnity Clubs) δεν τις εκδίδουν υποστηρίζοντας πως η απαίτηση αυτών δεν είναι σύννομη και δεν συνάδει με τις μέχρι τώρα πρακτικές των τουρκικών αρχών.
Η δε Διεθνής Ένωση των P&I Clubs, που εκπροσωπεί 13 αλληλασφαλιστικές εταιρείες που παρέχουν κάλυψη αστικής ευθύνης στο 90% περίπου της παγκόσμιας ναυτιλίας, δήλωσε τη Δευτέρα ότι οι απαιτήσεις της Άγκυρας ξεπερνούν κατά πολύ τις γενικές πληροφορίες που συνήθως απαιτούνται.
Δεν ήταν δυνατό για τους παρόχους P&I να εγγυηθούν την κάλυψη ακόμη και σε περίπτωση παραβίασης των κυρώσεων, ανέφερε ο όμιλος σε δήλωση ενός από τα μέλη του.
Στο μεταξύ P&I Clubs και τουρκικές αρχές βρίσκονται σε συνεχείς διαπραγματεύσεις με τις πρώτες να επιμένουν πως προσφέρουν κάλυψη εάν και εφόσον τα μέλη τους βρεθούν αντιμέτωπα με αξιώσεις και σε κάθε περίπτωση κατόπιν διαπίστωσης πως έχουν υποχρέωση συμμόρφωσης σε συγκεκριμένους νόμους και κανονισμούς.
Σύμφωνα με τις κυρώσεις της ΕΕ που τέθηκαν σε ισχύ τη Δευτέρα, τα δεξαμενόπλοια με ρωσικό αργό πετρέλαιο απαγορεύεται να έχουν πρόσβαση σε δυτικές ασφαλιστικές εταιρείες εάν το πετρέλαιο τους πωληθεί άνω της ανώτατης τιμής που καθορίστηκε στα 60 δολάρια το βαρέλι.
Τι φοβούνται οι ασφαλιστές και ποιο το παιχνίδι της Τουρκίας
Όπως αναφέρει βέβαια το Lloyd’s List Maritime Intelligence οι ασφαλιστές ανησυχούν πως εάν εκδώσουν τα έγγραφα που ζητά η Άγκυρα μπορεί στην συνέχεια να βρεθούν εκτεθειμένοι σε πιθανές παραβιάσεις των κυρώσεων της ΕΕ.
Το «έμφραγμα» δε στα Στενά-που συνδέουν τα ρωσικά (και όχι μόνο) λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας με την διεθνή αγορά- μπορεί να προκαλέσει δυνητικά προβλήματα και σε άλλες κατηγορίες πλοίων (μεταφοράς χύδην ή ξηρού φορτίου, εμπορευματοκιβωτίων κλπ) υπό την μορφή καθυστερήσεων.
Σε κάθε περίπτωση, αυτό που φαίνεται είναι πως αφενός υπήρξε ένας αιφνιδιασμός από τις τουρκικές αρχές λόγω των νέων απαιτήσεων τους και αφετέρου δεν υπήρχε επαρκής συντονισμός μεταξύ των εμπλεκομένων φορέων για το ποιες μπορεί να είναι απαιτήσεις και οι συνέπειες δυνάμει της εφαρμογής των νέων κυρώσεων της ΕΕ για ναυτιλιακές εταιρίες, φορτίο, P&I Clubs και λιμενικές αρχές.
Το θέμα βέβαια φαίνεται πως δεν έχει μόνο οικονομικές αλλά και πιο καθαρά πολιτικές αποχρώσεις αφού υπάρχουν επίσης αναφορές πως τα ρωσικά πλοία που διέρχονται των Στενών δεν έχουν αντίστοιχα προβλήματα παρά το γεγονός ότι οι νέες απαιτήσεις των τουρκικών αρχών τέθηκαν σε εφαρμογή από την 1η Δεκεμβρίου.
Τα ρωσικά πλοία είναι ασφαλισμένα στα ρωσικά clubs και φαίνεται πως είχαν καταφέρει να εξασφαλίσουν τις απαραίτητες ασφαλιστικές βεβαιώσεις εμπρόθεσμα και δεν αιφνιδιάστηκαν.
Δεξαμενόπλοια που μετέφεραν διυλισμένα προϊόντα όπως βενζίνη και ντίζελ αντί για αργό πετρέλαιο περνούσαν επίσης επιτυχώς από τον έλεγχο των τουρκικών αρχών καθώς οι κυρώσεις της ΕΕ σε αυτά τα καύσιμα δεν τίθενται σε ισχύ πριν από τον Φεβρουάριο.
Στο μεταξύ, η Ρωσία φέρεται να έχει επίσης συνθέσει έναν ”σκιώδη στόλο” που αριθμεί περί τα 100 δεξαμενόπλοια σε μια προσπάθεια να παρακάμψει τους δυτικούς περιορισμούς στις εξαγωγές πετρελαίου της.