Από τα πρόβατα του πατέρα του στο γραφικό Κεραστάρι Αρκαδίας και το 2ο γυμνάσιο Τρίπολης βρέθηκε εργάτης τα δύο πρώτα χρόνια στην Αυστραλία. Πολύ καλός μαθητής και λάτρης των θετικών επιστημών σύντομα έλαβε υποτροφία για το Πανεπιστήμιο του Σίδνεϊ. Έκτοτε η πορεία του νεαρού Αρκά και με τη σημαντική βοήθεια του Αυστραλιανού Κράτους όπως δηλώνει ο ίδιος υπήρξε εντυπωσιακή. Ο Δρ. Τάσος Τζιούμης έγινε Φυσικός - Ραδιοαστρονόμος και Μηχανολόγος, ενώ διορίστηκε ως υπεύθυνος του Ραδιοαστρονομικού Συστήματος της Αυστραλίας.
Στην ακόλουθη συνομιλία ο διεθνώς καταξιωμένος Έλληνας ραδιοαστρονόμος αναφέρεται στο νέο θρυλικό τεχνολογικό εγχείρημα του οποίου ηγείται της κατασκευής...
Ποια ήταν τα κίνητρα για εσάς ώστε να ασχοληθείτε με τον τομέα της Ραδιοαστρονομίας;
Δεν είχα αρχικά στο μυαλό μου να γίνω Ραδιοαστρονόμος. Δεν μπορώ να το ισχυριστώ. Μου άρεσε η Αστροφυσική, γενικά οι θετικές επιστήμες από την εποχή των σχολικών μου χρόνων. Επίσης, με σαγήνευαν τα αστέρια όμως δεν μου είχε μπει ακόμη η ιδέα να προχωρήσω προς αυτή την κατεύθυνση. Όταν μετανάστευσα στην Αυστραλία σε ηλικία 18 ετών σπούδασα Φυσικομαθηματικός και Μηχανολόγος Ηλεκτρολόγος. Για πρώτη φορά ήρθα σε επαφή με ένα ραδιοτηλεσκόπιο στο σχετικό τμήμα του Πανεπιστημίου που δούλευα αρχικά ως Μηχανικός. Με μαγνήτισαν οι διαπλανητικές του προοπτικές και αυτό αποτέλεσε την αιτία και την αφορμή ώστε να κάνω το Μεταπτυχιακό μου στην Αστρονομία και την Ραδιοαστρονομία. Δεν είμαι όμως θεωρητικός Φυσικός. Εμείς επεξεργαζόμαστε την “εικόνα” και την παραδίδουμε στους αρμόδιους συναδέλφους μας για να την αναλύσουν.
Τι σας συναρπάζει περισσότερο; Η ενασχόληση σας με την διαδικασία κατασκευής του μηχανολογικού κομματιού ενός Ραδιοτηλεσκοπίου ή οι πληροφορίες που μας έρχονται μέσω των ραδιοκυμάτων που μας φέρνει από το βαθύ διάστημα;
Και τα δύο. Έχω δουλέψει σε Αστεροσκοπείο της Αγγλίας κάνοντας τα πάντα ακόμη και παρατηρήσεις. Νομίζω ότι ο συνδυασμός αυτών με γεμίζει γιατί κατανοώ απολύτως την όλη διαδικασία και τη φύση της λειτουργίας ενός Ραδιοτηλεσκοπίου. Ξαναγύρισα στην Αυστραλία κάνοντας για την Κυβέρνηση ακριβώς το ίδιο, κατασκευάζαμε δηλαδή καινούργια Ραδιοτηλεσκόπια ενώ βοηθούσα τους συνεργαζόμενους Καθηγητές Πανεπιστημίων στις παρατηρήσεις.
Την τελευταία δεκαετία έχω αναλάβει ως διευθυντής των μηχανικών της CSIRO, του οργανισμού που κατασκευάζει τα τεράστια ραδιοτηλεσκόπια για την παρακολούθηση και εξερεύνηση του διαστήματος. Τα συγκεκριμένα Τηλεσκόπια είναι πολύ υψηλού κόστους και δεν υπάρχουν όμοια τους. Τα σχεδιάζουμε και τα κατασκευάζουμε εμείς εξαρχής απολειστικά σε όλο τον κόσμο. Δεν μπορεί να τα φτιάξει κανείς άλλος Οργανισμός.
Στη γενέτειρα σας το Κεραστάρι Αρκαδίας διοργανώσατε αυτές τις ημέρες ένα δικής σας εμπνεύσεως Συνέδριο Ραδιοαστρονομίας με επιστήμονες από όλο τον πλανήτη. Ποιο είναι το αντικείμενο;
Το αντικείμενο μας είναι η επικείμενη κατασκευή του μεγαλύτερου Ραδιοτηλεσκοπίου του Κόσμου διαστάσεων ένα χιλιόμετρο επί ένα χιλιόμετρο δηλαδή ενός εκατομμυρίου τετραγωνικών μέτρων. Φυσικά θα αποτελείται από πολλά μικρά τμήματα τα οποία όταν θα τα συνδέσουμε ηλεκτρονικά αγγίζουν τις ανωτέρω τεράστιες διαστάσεις. Όσο μεγαλύτερο είναι ένα Ραδιοτηλεσκόπιο, τόσο μεγαλύτερη είναι η ευαισθησία ανίχνευσης. Όταν ολοκληρωθεί η κατασκευή του και τεθεί σε λειτουργία και πάνε όλα καλά, θα ανακαλύψουμε πράγματα που δεν φανταζόμασταν ότι υπάρχουν.
Πόσα χρήματα εκτιμάτε πως θα στοιχίσει αυτό το νέο “υπερτηλεσκόπιο” Δρ. Τζιούμη;
Κοιτάξτε, η κατασκευή αναμένεται να στοιχίσει πάνω από ένα δισεκατομμύριο ευρώ και θα συνεργαστούμε με δεκαοκτώ χώρες.
Μένετε μόνιμα στην Αυστραλία. Θα θέλατε να προσφέρετε τις πολύτιμες γνώσεις σας και στην Πατρίδα;
Θα ερχόμουν ακόμη και εθελοντικά, έχω φτάσει στην ηλικία των 70, δουλεύω full time αλλά η καριέρα μου φτάνει προς το τέλος της. Τους έχω πει πως μπορώ και θέλω να τους στηρίξω χωρίς να λάβω χρήματα για τις υπηρεσίες μου. Σε μια περίπτωση μου ζητήθηκε να αξιολογήσουμε ορισμένα παροπλισμένα δορυφορικά πιάτα του ΟΤΕ τα οποία τα συγκεντρώνουν σε ειδικό χώρο στις Θερμοπύλες.
Πράγματι, πήγα με μια νεαρή Ελληνίδα Αστρονόμο και έναν Μηχανολόγο για να διαπιστώσουμε αν μερικά μπορούν με τις κατάλληλες μετατροπές να χρησιμεύσουν στην Ραδιοαστρονομία. Ήδη δουλεύουν πάνω σε αυτά μια κοπέλα από το Πανεπιστήμιο της Πάτρας και ένας συνάδελφος από τη Θεσσαλία. Ωστόσο, η Ελλάδα δεν θα μπορούσε να υποστηρίξει οργανωμένα τον τομέα της Ραδιοαστρονομίας στην κατασκευή τηλεσκοπίων διότι όπως προαναφέραμε τα κόστη είναι πολύ υψηλά.
Κύριε Καθηγητά θα θέλατε να επιστρέψετε μόνιμα στην Ελλάδα;
Πάντα μου λείπει η χώρα μας, το χωριό μου και συγκινούμαι κάθε φορά που έρχομαι. Λείπουμε όμως πολλά χρόνια, η οικογένεια μου είναι εκεί και ομολογώ πως θα μας ήταν δύσκολο τώρα να προχωρήσουμε σε μια νέα κατάσταση, με διαφορετικές συνθήκες. Πάντα, όμως, θα τίθεμαι στη διάθεση της Ελλάδας να συμβάλλω εθελοντικά σε ό,τι μου ζητηθεί στον τομέα της Ραδιοαστρονομίας.