Ταξίδι στο άγριο νησί των ναυαγίων και των πνευμάτων

Οι πειρατές, οι πειραγμένες πυξίδες και μια φοβερή ανακάλυψη για το ποιος έφτασε πρώτος στη Ν. Αμερική.
Wikimedia Commons

Σύμφωνα με το μύθο, τα πνεύματα των νεκρών ταξίδευαν σε αυτό το απομακρυσμένο νησί της Χιλής, τη Μόκα, γράφει το BBC.

Είναι ένα μικρό νησί που βρίσκεται δυτικά των ακτών της Επαρχίας Αραύκο στον Ειρηνικό Ωκεανό. Το νησί είναι περίπου 48 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Οι σκουρόχρωμες πλαγιές του είναι ορατές από την ενδοχώρα, όμως δεν είναι καθόλου εύκολα προσβάσιμο. Κανένα επιβατικό πλοίο δεν φτάνει εκεί. Ο μόνος τρόπος για να φτάσει κανείς στο νησί είναι με αεροπλάνο.

Η σημερινή ηρεμία που θα δει όποιος καταφέρει να φτάσει σήμερα στη Μόκα, δεν έχει καμία σχέση με όσα συνέβαιναν στο παρελθόν της, που ήταν γεμάτο πειρατές, ναυάγια και πνεύματα.

Παγωμένο στον χρόνο

Το νησί αυτή τη στιγμή έχει περίπου 800 κατοίκους.

Εκτός από μερικά μαγαζιά, με βασικά είδη διατροφής και διαβίωσης, υπάρχουν ελάχιστες ανέσεις. Για να πάει κανείς στο πλησιέστερο νοσοκομείο, το Λύκειο ή σε σούπερ μάρκετ, πρέπει να χρησιμοποιήσει αεροπλάνο. Εκτός από την τηλεόραση και την ηλεκτρική ενέργεια, η ζωή δεν έχει αλλάξει πολύ εδώ και τέσσερις αιώνες. Ακόμη οι περισσότεροι κάτοικοι ζουν από την καλλιέργεια της γης.

DEA PICTURE LIBRARY via Getty Images

Οι αυτόχθονες κατοίκους του νησιού ονομάζονταν Mapuche και όσα είναι γνωστά για αυτούς, προέρχονται από τις μαρτυρίες των πρώτων ναυτικών και εξερευνητών. Οι πρώτοι που έφτασαν στο νησί ήταν οι Ισπανοί, το 1544 και άφησαν πίσω τους πολλοίς νεκρούς από τον γηγενή πληθυσμό.

Όμως η πιο αιματηρή άφιξη στο νησί ήταν εκείνη του 1578, όταν ο διαβόητος Άγγλος θαλασσοπόρος, Σερ Φράνσις Ντρέικ έφτασε στο νησί κατά τη διάρκεια του περίφημου περίπλου της Γης.

Ενώ στην αρχή οι κάτοικοι ήταν πολύ φιλόξενοι, άγνωστο γιατί άρχισαν να επιτίθενται στους άντρες του Ντρέικ. Τελικά κατάφεραν να διαφύγουν από το νησί, αλλά ο μύθος λέει ότι το πρόσωπο του Ντρέκ έμεινε σημαδεμένο για πάντα μετά από εκείνες τις μάχες με τους Mapuche.

Ο παράδεισος των ναυτικών

Μαρτυρίες δείχνουν ότι από τον 17ο αιώνα, οι σχέσεις μεταξύ των ναυτικών και των Mapuche είχαν βελτιωθεί. Άρχισαν να βλέπουν ευκαιρίες στις επισκέψεις των ξένων και η Μόκα σύντομα έγινε καταφύγιο για ξένα πλοία που διέσχιζαν τον Ειρηνικό. Αντάλλαζαν τα προϊόντα τους (ζώα, καλαμπόκι, πατάτες) με το ασήμι των ναυτικών, που στη συνέχεια χρησιμοποιούσαν για αγοροπωλησίες με τους συμπατριώτες τους στην ενδοχώρα της Χιλής.

Οι ναυτικοί από την πλευρά τους θα μπορούσαν να συνεχίζουν το ταξίδι τους ξεκουρασμένοι, ταϊσμένοι και γεμάτοι σημαντικές προμήθειες.

Η αλλαγή

Βέβαια,αυτή η συναλλαγή δεν άρεσε στους Ισπανούς, που είχαν κατακτήσει τη Χιλή από το 1540 έως το 1818. Για τους Ισπανούς αυτοί οι επισκέπτες δεν ήταν τίποτα άλλο από πειρατές. Έτσι, σε μια απόβαση το 1685, οι Ισπανοί κατέστρεψαν τις καλλιέργειες και τα σπίτια των κατοίκων. Όσοι επέζησαν, εκδιώχθηκαν από το νησί.

Οι Mapuche δεν μπόρεσαν ποτέ ξανά να επιστρέψουν στο νησί τους, το οποίο έγινε ξανά άγριο, αφού η φύση κατασπάραξε ότι είχαν φτιάξει οι Mapuche.

Μια διάσημη φάλαινα

Ακόμα και εκείνοι που δεν έχουν διαβάσει κλασικό έργο του 1851, Μόμπι Ντικ του Χέρμαν Μέλβιλ, γνωρίζουν κάποια πράγματα για το βιβλίο. Αυτό που δεν γνωρίζουν είναι από που εμπνεύστηκε. Το 1839, σε ένα άρθρο που δημοσιεύθηκε σε ένα από τα περιοδικά της εποχής, το Knickerbocker, έγραφε ότι μια γιγαντιαία φάλαινα περιτριγύριζε στις ακτές του νησιού Μόκα. Το όνομά της: Μοκά Ντικ.

DEA / BIBLIOTECA AMBROSIANA via Getty Images

Το άρθρο, που γράφτηκε από τον αμερικανικό εξερευνητή Jeremiah N Reynolds, περιέγραψε πώς η τεράστια φάλαινα επέζησε από τις δεκάδες συναντήσεις με φαλαινοθηρικά. Όλοι άρχισαν να αναρωτιούνται για τη μυθική φάλαινα με τα δεκάδες καμάκια στο σώμα της, κατάλοιπα από τις μάχες της με φαλαινοθήρες τις δεκαετίες του 1830 και 1840.

Από την απομόνωση στη ζωή

Εκτός από την περιστασιακή επίσκεψη των κυνηγών φαλαινών, η Μόκα παρέμενε ένα εγκαταλειμμένο νησί από την εποχή που το έκαψαν οι Ισπανοί το 1685 μέχρι τα μέσα του 19ου αιώνα. Το 1857 ο Χιλιανός επιχειρηματίας Juan Alemparte, πήρε στην κατοχή του το νησί και του έδωσε ξανά ζωή. Έστειλε αγρότες και τους έδωσε τα εδάφη του νησιού για εκμετάλλευση.

Τις τελευταίες δεκαετίες η Μόκα έχει δει να αναπτύσσεται μια μικρή, αλλά ακμάζουσα εναλλακτική τουριστική βιομηχανία, με παρατήρηση πουλιών και διάφορες πεζοπορίες.

«Εδώ δεν χρησιμοποιούμαι ρολόγια. Το άγχος της πόλης δεν υπάρχει εδώ», λέει ο Χέρναν Νέιρα, ο ιδιοκτήτης ενός από τα δύο και μοναδικά ξενοδοχεία του νησιού.

Τα απομεινάρια των ναυαγίων

Τα καταλύματα του Νέιρα είναι διακοσμημένα με ότι είναι διακοσμημένα πολλά σπίτια του νησιού: Τα απομεινάρια των ναυαγίων.

Από απλά αντικείμενα των πλοίων μέχρι και κυνήγι θησαυρών, τα ναυάγια έκαναν αυτό το νησί ακόμη πιο μοναδικό. Πολλοί ακόμα ψάχνουν το ναυάγιο της Rosetta, ενός πλοίο που σύμφωνα με τον θρύλο, ναυάγησε στα νερά της Μόκα, μεταφέροντας μεγάλες ποσότητες χρυσού στην Ευρώπη.

Γιατί όμως τόσα ναυάγια; Υπάρχει μια μαγνητική απόκλιση στο νησί που απορυθμίζει τις πυξίδες με αποτέλεσμα να πέφτουν κατευθείαν πάνω στο νησί.

wikimedia commons

Μια φοβερή ανακάλυψη

Και ενώ οι ντόπιοι ακόμη ελπίζουν να ανασύρουν τους χαμένους στη θάλασσα θησαυρούς των ναυαγίων, οι επιστήμονες βρήκαν κάτι πολύ πιο πολύτιμο στη Μόκα. Το 2007, οι ερευνητές μελέτησαν ξανά ένα σύνολο ανθρώπινων κρανίων που είχαν βρεθεί στη Μόκα και είχαν ξεχάσει εδώ και δεκαετίες στο αρχείο ενός μουσείου. Ορισμένα από τα οστά φαίνεται πως ανήκουν σε Πολυνήσιους και χρονολογούνται από το 350 έως το 1290, στηρίζοντας τη θεωρία ότι οι αρχαίοι Πολυνήσιοι κατάφεραν να ταξιδέψουν περίπου 7.500 χιλιόμετρα στον Ειρηνικό Ωκεανό και να φτάσουν στη Νότια Αμερική πολύ πριν από τους Ευρωπαίους.

Εκτός από τα κρανία, άλλες ενδείξεις υποδεικνύουν μια πολιτιστική σύνδεση μεταξύ των δύο μακρινών λαών. Ομοιότητες στα εργαλεία, κάποιες λέξεις και έθιμα μεταξύ των λαών του Ειρηνικού και των γηγενών πληθυσμών της Νότιας Αμερικής έχουν παρατηρηθεί από πολλούς ανθρωπολόγους. Σε αυτά προστέθηκε και μια σημαντική ανακάλυψη το 2007, όταν βρέθηκα οστά κοτόπουλου στις χιλιανές ακτές τα οποία προέρχονταν από την Πολυνησία.

Πηγή: BBC