Επιστήμονες του ΜΙΤ βρήκαν τρόπο να «πειράζουν» τα όνειρα συνδυάζοντας μια εφαρμογή με μια συσκευή παρακολούθησης ύπνου ονόματι Dormio: Στο πλαίσιο νέας τους έρευνας, οι ερευνητές ήταν σε θέση να εισάγουν συγκεκριμένα θέματα στα όνειρα ενός ατόμου- με κάποια περίεργα αποτελέσματα.
Για τα επιτύχουν τον στόχο τους οι ερευνητές στο Fluid Interfaces του MIT Media Lab- μια ομάδα που αναπτύσσει wearable συστήματα και interfaces για ενίσχυση των γνωστικών δεξιοτήτων- χρησιμοποίησαν μια τεχνική ονόματι TDI (targeted dream incubation).
Προηγούμενες έρευνες είχαν δείξει πως κατά τη διάρκεια μιας σπάνιας κατάστασης ονειρέματος, των αποκαλούμενων συνειδητών ονείρων (lucid dreaming), όπου το άτομο που κοιμάται γνωρίζει ότι βλέπει όνειρο, οι ονειρευτές μπορούν να χρησιμοποιήσουν αυτή τη γνώση για να διαμορφώσουν εσκεμμένα πτυχές των ονείρων τους. Το TDI αξιοποιεί ένα πρώιμο στάδιο του ύπνου, γνωστό ως υπναγωγία, για να επιτύχουν παρόμοιο αποτέλεσμα (αν και δεν πρόκειται ακριβώς για «έλεγχο» ονείρων), όπως είπαν ερευνητές στο Live Science.
Κατά την υπναγωγία το TDI χορηγεί «στοχευμένες πληροφορίες» στον κοιμώμενο, «επιτρέποντας απευθείας ενσωμάτωση αυτών των πληροφοριών στο περιεχόμενο του ονείρου» έγραψαν οι επιστήμονες στη νέα μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο Consciousness and Cognition. Οι ίδιοι πραγματοποίησαν πειράματα ονείρων σε 25 συμμετέχοντες, κατά τη διάρκεια μικρών ύπνων τους την ημέρα.
Οι συμμετέχοντες κατέγραψαν πρώτα σε ηχητικά οδηγίες σε μια εφαρμογή, όπως «θυμήσου να σκεφτείς ένα δέντρο» και «θυμήσου να παρατηρείς τις σκέψεις σου» και μετά ετοιμάστηκαν για ύπνο. Ένα sleep tracker παρακολουθούσε τον χτύπο της καρδιάς, τις ηλεκτρικές μεταβολές στο δέρμα, την κάμψη των δαχτύλων κ.α. για να διαπιστωθεί πότε το άτομο εισερχόταν σε υπναγωγία, και ως εκ τούτου γινόταν δεκτικό σε επιρροές από εξωτερικά ερεθίσματα, όωπς είπε ο Άνταμ Χάαρ Χόροβιτς, διδακτορικός στο Fluid Interfaces Group του MIT Media Lab και επικεφαλής συντάκτης της έρευνας.
Το sleep tracker (Dormio) επικοινωνούσε με την εφαρμογή, που «δίνει τα ηχητικά στις σωστές στιγμές, και καταγράφει ηχητικά αναφορών ονείρων» όταν ο συμμετέχων είναι ξύπνιος, είπε ο Χόροβιτς στο Live Science. Όταν ο συμμετέχων αποκοιμιόταν και εισερχόταν σε υπναγωγία, το Dormio συντονιζόταν με την εφαρμογή για να τον αφυπνίζει με τις ηχογραφημένες οδηγίες. Ο κύκλος αυτός επαναλαμβανόταν αρκετές φορές, με τον συμμετέχοντα να κρατάει ένα σύντομο «ημερολόγιο ονείρων» στην εφαρμογή όταν ήταν ξύπνιος. «Με απλά λόγια οι άνθρωποι μας λένε πότε οι οδηγίες εμφανίζονται στο όνειρό τους» είπε ο Χόροβιτς. «Συχνά μεταμορφώνονταν- για παράδειγμα μια οδηγία για “δέντρο” γινόταν ένα αυτοκίνητο σε σχήμα δέντρου- αλλά η άμεση ενσωμάτωση αναγνωρίζεται εύκολα».
Οι επιστήμονες διαίπστωσαν πως το 67% των αναφορών ονείρων των συμμετεχόντων περιείχαν όνειρα με δέντρο. «Ακολουθούσα τις ρίζες με κάποιον και οι ρίζες με μετέφεραν σε διαφορετικές τοποθεσίες» θυμόταν ένας συμμετέχων. Ένας άλλος ανέφερε «ένα δέντρο από την παιδική μου ηλικία, από την αυλή μου. Ποτέ δεν ζήτησε τίποτα». Το ίδιο άτομο, σε μεταγενέστερες αφυπνίσεις, περιέγραψε «δέντρα να χωρίζονται σε άπειρα κομμάτια» και «έναν σαμάνο, που καθόταν κάτω από το δέντρο μαζί μου, να μου λέει να πάω στη Νότια Αμερική».
«Οι αναφορές ονείρων γίνονταν όλο και πιο περίεργες και με μεγαλύτερη εμβύθιση σε κάθε αφύπνιση», αλλά δεν δημιουργήθηκε κάποιο κοινά αποδεκτό σύστημα για τη βαθμολόγηση του πόσο περίεργα ήταν τα όνειρα, όπως ανέφεραν οι συντελεστές της έρευνας.
Κατά τον Χόροβιτς, η πιο άμεση εφαρμογή του στοχευμένου ονειρέματος θα ήταν το «δημιουργικό brainstorming». Ωστόσο, καθώς πολλοί από τους μηχανισμούς που ελέγχουν τον ύπνο και τα όνειρα δεν είναι κατανοητοί, είναι πολύ νωρίς ακόμα για να πει κανείς με ακρίβεια πώς ο επηρεασμός του περιεχομένου των ονείρων ή η επίτευξη μιας κατάστασης αντίληψης κατά τη διάρκεια των ονείρων θα μπορούσαν να ωφελήσουν άμεσα κάποιον με άλλους τρόπους.