Ο τυφοειδής πυρετός μπορεί να είναι σπάνιος στις ανεπτυγμένες χώρες, αλλά αυτή η αρχαία απειλή, που πιστεύεται ότι υπάρχει εδώ και χιλιετίες, εξακολουθεί να αποτελεί μεγάλο κίνδυνο στον σύγχρονο κόσμο μας.
Σύμφωνα με νέα έρευνα, το βακτήριο, Salmonella enterica serovar Typhi (S. Typhi), που προκαλεί τον τυφοειδή πυρετό αναπτύσσει εκτεταμένη αντοχή στα φάρμακα και αντικαθιστά γρήγορα τα στελέχη που δεν είναι ανθεκτικά.
Εδώ και τρεις δεκαετίες όμως γίνεται ολοένα και πιο ανθεκτικός σε αυτά και μία νέα έρευνα αποκαλύπτει πως τα στελέχη που είναι ανθεκτικά αντικαθιστούν με γρήγορους ρυθμούς τα στελέχη που δεν είναι ανθεκτικά.
Αναλύοντας την αλληλουχία των γονιδιωμάτων 3.489 στελεχών S. Typhi σε ασθενείς που κόλλησαν τυφοειδή πυρετό από το 2014 έως το 2019 σε Νεπάλ, Μπαγκλαντές, Πακιστάν και Ινδία, εντοπίστηκε η άνοδος ενός εξαιρετικά ανθεκτικού στελέχους που ονομάστηκε XDR Typhi.
Το συγκεκριμένο στέλεχος δεν είναι απλά απρόσβλητο στα παραδοσιακά αντιβιοτικά, αλλά γίνεται όλο και πιο ανθεκτικό στα νεότερα και πιο ανεπτυγμένα αντιβιοτικά τρίτης γενιάς. Σαν να μην έφτανε αυτό, το νέο στέλεχος εξαπλώνεται με ταχύ ρυθμό σε παγκόσμια κλίμακα.
Ακόμη χειρότερα, αυτά τα στελέχη εξαπλώνονται παγκοσμίως με γρήγορο ρυθμό.
Ενώ τα περισσότερα κρούσματα XDR Typhi προέρχονται από τη νότια Ασία, οι ερευνητές έχουν εντοπίσει σχεδόν 200 περιπτώσεις διεθνούς εξάπλωσης από το 1990.
Τα περισσότερα στελέχη έχουν εξαχθεί στη Νοτιοανατολική Ασία, καθώς και στην Ανατολική και Νότια Αφρική, αλλά τύφος υπερμικροβίους έχουν επίσης βρεθεί στο Ηνωμένο Βασίλειο, τις Ηνωμένες Πολιτείες και τον Καναδά.
«Η ταχύτητα με την οποία εμφανίστηκαν και εξαπλώθηκαν τα εξαιρετικά ανθεκτικά στελέχη S. Typhi τα τελευταία χρόνια είναι μια πραγματική αιτία ανησυχίας και υπογραμμίζει την ανάγκη επείγουσας επέκτασης των μέτρων πρόληψης, ιδιαίτερα σε χώρες που διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο», λέει ο ειδικός λοιμωξιολόγος Τζέισον Άντριους από το Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ.
Οι επιστήμονες προειδοποιούν για τον ανθεκτικό στα φάρμακα τύφο εδώ και χρόνια, αλλά η νέα έρευνα είναι η μεγαλύτερη ανάλυση γονιδιώματος στο βακτήριο μέχρι σήμερα.
Το 2016, το πρώτο στέλεχος τύφου XDR εντοπίστηκε στο Πακιστάν. Μέχρι το 2019, είχε γίνει ο κυρίαρχος γονότυπος στο Πακιστάν.
Ιστορικά, τα περισσότερα στελέχη τύφου XDR έχουν καταπολεμηθεί με αντιμικροβιακά τρίτης γενιάς, όπως κινολόνες, κεφαλοσπορίνες και μακρολίδες.
Αλλά στις αρχές της δεκαετίας του 2000, οι μεταλλάξεις που προσδίδουν αντοχή στις κινολόνες αντιπροσώπευαν περισσότερο από το 85 τοις εκατό όλων των περιπτώσεων στο Μπαγκλαντές, την Ινδία, το Πακιστάν, το Νεπάλ και τη Σιγκαπούρη. Ταυτόχρονα, κυριαρχούσε και η αντίσταση στην κεφαλοσπορίνη.
Σήμερα, έχει απομείνει μόνο ένα από του στόματος αντιβιοτικό: η μακρολίδη, η αζιθρομυκίνη. Και αυτό το φάρμακο μπορεί να μην λειτουργεί για πολύ περισσότερο.
Η νέα μελέτη διαπίστωσε ότι οι μεταλλάξεις που προσδίδουν αντίσταση στην αζιθρομυκίνη εξαπλώνονται τώρα, «απειλώντας την αποτελεσματικότητα όλων των από του στόματος αντιμικροβιακών για τη θεραπεία του τύφου». Αν και αυτές οι μεταλλάξεις δεν έχουν υιοθετηθεί ακόμη από το XDR S Typhi, αν έχουν υιοθετηθεί, είμαστε σε σοβαρό πρόβλημα.
Εάν δεν αντιμετωπιστεί, έως και το 20% των περιπτώσεων τύφου μπορεί να είναι θανατηφόρα και σήμερα, υπάρχουν 11 εκατομμύρια περιπτώσεις τύφου ετησίως.
Μελλοντικές επιδημίες μπορούν να αποφευχθούν σε κάποιο βαθμό με συζευγμένα εμβόλια για τον τύφο, αλλά εάν η πρόσβαση σε αυτά τα εμβόλια δεν επεκταθεί παγκοσμίως, ο κόσμος θα μπορούσε σύντομα να αντιμετωπίσει μια άλλη κρίση υγείας στα χέρια του.
«Η πρόσφατη εμφάνιση του XDR και του ανθεκτικού στην αζιθρομυκίνη S Typhi δημιουργεί μεγαλύτερη επείγουσα ανάγκη για ταχέως επεκτεινόμενα μέτρα πρόληψης, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης συζευγμένων εμβολίων τύφου σε ενδημικές χώρες του τύφου», γράφουν οι συγγραφείς.
«Τέτοια μέτρα χρειάζονται σε χώρες όπου ο επιπολασμός της μικροβιακής αντοχής μεταξύ των απομονώσεων S Typhi είναι επί του παρόντος υψηλός, αλλά δεδομένης της τάσης για διεθνή εξάπλωση, δεν πρέπει να περιορίζονται σε τέτοιες ρυθμίσεις».
Η Νότια Ασία μπορεί να είναι ο κύριος κόμβος για τον τυφοειδή πυρετό, αντιπροσωπεύοντας το 70% όλων των περιπτώσεων, αλλά αν ο COVID-19 μας έχει διδάξει κάτι, είναι ότι οι παραλλαγές ασθενειών στον σύγχρονο, παγκοσμιοποιημένο κόσμο μας μεταδίδονται εύκολα.
Για να αποφευχθεί αυτό, οι ειδικοί στον τομέα της υγείας υποστηρίζουν ότι τα έθνη πρέπει να επεκτείνουν την πρόσβαση σε εμβόλια για τον τύφο και να επενδύσουν σε νέα έρευνα για τα αντιβιοτικά. Μια πρόσφατη μελέτη στην Ινδία, για παράδειγμα, εκτιμά ότι εάν τα παιδιά εμβολιαστούν κατά του τύφου σε αστικές περιοχές, θα μπορούσε να αποτρέψει έως και το 36% των περιπτώσεων τύφου και των θανάτων.
Το Πακιστάν ηγείται επί του παρόντος σε αυτό το μέτωπο. Είναι το πρώτο κράτος στον κόσμο που προσφέρει εμβόλιο ρουτίνας για τον τύφο. Πέρυσι, σε εκατομμύρια παιδιά χορηγήθηκε το εμβόλιο και οι ειδικοί στον τομέα της υγείας υποστηρίζουν ότι περισσότερα έθνη πρέπει να ακολουθήσουν το παράδειγμά τους.
Η αντίσταση στα αντιβιοτικά είναι μια από τις κύριες αιτίες θανάτου παγκοσμίως, που στοιχίζει τη ζωή περισσότερων ανθρώπων από το HIV/AIDS ή την ελονοσία. Όπου είναι διαθέσιμα, τα εμβόλια είναι μερικά από τα καλύτερα εργαλεία που έχουμε για να αποτρέψουμε μελλοντική καταστροφή.
Δεν έχουμε χρόνο για χάσιμο.
Η μελέτη δημοσιεύτηκε στο The Lancet Microbe.
Πηγή: Sciencealert.com