“Το της πόλεως όλης ήθος, ομοιούται τοις άρχουσιν” (Ισοκράτης).
Θα πρέπει να αισθάνεται πολύ ευτυχής ο Ισοκράτης όταν, κατά συχνά διαστήματα τώρα τελευταία στη χώρα μας, δικαιώνεται πλήρως με την παραπάνω θέση του. Τέτοια δικαίωση δεν μπορούσε να φανταστεί ούτε στα πιο τρελά του όνειρα. Δεν γνωρίζω τι είχε κατά νου ο ρήτορας όταν διατύπωνε την άποψη πως το ήθος ολόκληρης της πόλης μοιάζει ή αντανακλάται στο ήθος εκείνων που την κυβερνούν, δηλαδή των αρχόντων της.
Δεν γνωρίζω αν η παραπάνω θέση ήταν προϊόν προσωπικής εμπειρίας ή μία γενική κριτική πολιτικού περιεχομένου για τον άρχοντα της πόλεως στην οποία ζούσε (Αθήνα).
Δεν γνωρίζω αν η διαχρονική αυτή θέση φωτογράφιζε κάποιον Αθηναίο πολιτικό ή αν συνιστά μία διαπιστωμένη κατάσταση που ισχύει διαχρονικά ανεξάρτητα από τόπο και πρόσωπα.
Δεν γνωρίζω, επίσης, αν η θέση αυτή ήταν προϊόν μιας αρνητικής εμπειρίας από τη συμπεριφορά κάποιου φαύλου Αθηναίου πολιτικού ή το αντίθετο. Δηλαδή, ο Ισοκράτης έφθασε σε αυτήν τη διαπίστωση παραγωγικά (από το Γενικό στο Ειδικό) ή επαγωγικά (από το ειδικό-μερικό στο γενικό) για να θυμηθούμε και λίγο τη συλλογιστική πορεία λογικής μας.
Την αναλογική (από το μερικό στο μερικό) συλλογιστική πορεία την αποκλείω γιατί είναι αδύναμη νοηματικά και πάσχει ως προς την πειθώ της.
Ίσως η θέση του Ισοκράτη να έχει παρεξηγηθεί κατά πολύ στις μέρες μας, όταν τη χρησιμοποιούμε κατεξοχήν όταν θέλουμε να καυτηριάσουμε κάποια συμπεριφορά του πλήθους-λαού (πόλεως) μας ή του πολιτικού προσώπου (άρχουσιν).
Ποιος μας διαβεβαιώνει πως η θέση αυτή του Ισοκράτη δεν συνιστά έναν ύμνο του ήθους των Πολιτικών και της Πόλεως(Αθήνας) της εποχής του και όχι μία έμμεση μομφή για την έκπτωση του πολιτικού ήθους Πολιτικών και Λαού των συμπατριωτών του κατά τον αιώνα που έζησε στη δημοκρατική Αθήνα του 5ου αιώνα π.χ;
Θα πούνε κάποιοι πως όλα τα παραπάνω συνιστούν αχρείαστες βυζαντινολογίες, αφού το ζητούμενο είναι η ισχύς της θέσης αυτής και στην εποχή μας.
Θα δεχτώ το δίκαιο των ενστάσεων με την υπόμνηση πως στις μέρες μας τη θέση του Ισοκράτη τη θυμόμαστε κάθε φορά που κάποια συμπεριφορά (αρνητική) ενός δημόσιου προσώπου προκαλεί και δημιουργεί εύλογα ερωτήματα αν σε αυτήν αντανακλάται και το δημόσιο ήθος.
Και τότε είναι που διερωτάται ο καθένας. Είμαστε κι εμείς ως άτομα, κοινωνία, λαός τέτοιοι στην συμπεριφορά μας και στην βαθύτερη ψυχοδομή μας που να προβληματιζόμαστε αν κι εμείς ευθυνόμαστε εν μέρει με την εκδηλούμενη συμπεριφορά-ήθος των αρχόντων μας; Κι αυτό γιατί κανένας μας δεν γεννιέται και δεν διαμορφώνεται στο κενό.
Και μην ξεχνάμε πως τους “άρχοντες” εμείς τους εκλέγουμε με κριτήρια που πολλές φορές ασυνείδητα αντανακλούν το αισθητικό και αξιολογικό μας σύστημα. Άρα, κάθε Ήθος-συμπεριφορά των αρχόντων μας, ενέχει ως ένα βαθμό και στοιχεία του δικού μας ήθους.
Άρα; Πολλά “άρα” θα συναντήσουμε στη συλλογιστική μας πορεία, αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς με τον εαυτό μας. Και είναι υποκριτικό να γινόμαστε σφοδροί κατήγοροι μιας αρνητικής συμπεριφοράς ενός πολιτικού προσώπου που εμείς εκλέξαμε και επανεκλέξαμε (τα ονόματα περιττεύουν).
Άρα… Την αρνητική αυτή συμπεριφορά – ήθος του πολιτικού προσώπου ίσως κι εμείς να την επωάσαμε ως ένα βαθμό ή τουλάχιστον την τροφοδοτήσαμε με την ανοχή μας ή την αδιαφορία μας ή να την διευκολύναμε να εκδηλωθεί αφού δεν λειτουργούν πλέον τα κοινωνικά και ηθικά αντισώματα.
Κατακεραυνώνουμε τον πολιτικό ή το κόμμα που διόρισε τον σταθμάρχη του μοιραίου δυστυχήματος στα Τέμπη, όταν πριν λίγες ημέρες εμείς οι ίδιοι πιέζαμε ή και εκλιπαρούσαμε τον βουλευτή της περιοχής μας να παρακάμψει τις νόμιμες αξιoλογικές διαδικασίες για να διοριστεί το “βλαστάρι” μας σε μία θέση υψηλών προσόντων και φυσικά αμοιβών.
Εμείς οι ίδιοι χειροκροτούσαμε τον “πονηρό πολιτευτή” (λέει και ο Σαββόπουλος), όταν μάς υποσχόταν “γεφύρια” στο χωριό που δεν έχει ποτάμι, γιατί ελπίζαμε πως κάπου θα τον χρειαστούμε για να βολευτούμε κι εμείς, όπως και τόσοι άλλοι; Γιατί, δηλαδή, εμείς μια ζωή παράταιρα θα βαδίζουμε ή εμείς θα “σώσουμε το Ρωμαίικο”;
Όλες οι παραπάνω σκέψεις δεν θα είχαν νόημα και θα ήταν ανεπίκαιρες ή το καλύτερο χρήσιμες για φιλολογικό συμπόσιο αν τις τελευταίες ημέρες η συμπεριφορά και το ήθος δύο μελών του ελληνικού κοινοβουλίου δεν τις καθιστούσαν επίκαιρες και άκρως αναγκαίες. Κι αυτό γιατί κινούνται στα όρια ενός απάνθρωπου και βάρβαρου σεξισμού κι ενός επικίνδυνου θρησκευτικού φονταμενταλισμού.
Φυσικά το ανησυχητικό και άκρως λυπηρό είναι ότι δεν αφορούν συμπεριφορές του χύδην όχλου αλλά των ″πατέρων του έθνους”. Κι αυτό γιατί οι βουλευτές μας πέραν του νομοθετικού τους έργου λειτουργούν και ως πρότυπα ορθροφροσύνης (βουλευτής < βουλεύομαι = σκέπτομαι) αλλά και ως πρότυπα ηθικής, ανθρωπιάς, ενσυναίσθησης, ανεκτικότητας και συμπερίληψης...
Οι σεξιστικές προτροπές του κ.Κυριαζίδη του τύπου ″κάνε και κανένα παδί” δεν συνιστούν μόνον μία χυδαία αντίληψη για το ρόλο των γυναικών, αλλά και μία γλωσσική χυδαιότητα. Και μην πει κανείς πως αυτό είναι το λιγότερο. Γιατί η αισθητική των Λέξεων διαμορφώνει την αισθητική της Σκέψης μας κι αυτή με τη σειρά της σε βάθος χρόνου πλάθει και συνδέει τους βασικούς αρμούς του χαρακτήρα μας, του Ήθους μας.
Ο Ηράκλειτος το είχε επισημάνει από παλιά; ″Ήθος ανθρώπω δαίμων εστί” ( ο δαίμονας για τον άνθρωπο είναι ο χαρακτήρας του). Τώρα, αν αυτός ο δαίμονας = Μοίρα είναι ο καλός μας φύλακας - άγγελος ή το αντίθετο θα χρειαστούμε και τη συνδρομή κι άλλων επιστημών για να αποφανθούμε με βεβαιότητα.
Φυσικά δεν χρειάζονται περισσότερα σχόλια για το Ήθος και τα λόγια-προτροπή του κ.Κυριαζίδη γιατί καταδικάστηκαν από όλους εντός κι εκτός κοινοβουλίου. Εξάλλου το συγγνώμη του, έστω και καθυστερημένα έσωσε(!) την κατάσταση, αν σώζεται βέβαια μια τέτοια απρέπεια.
Η άλλη συμπεριφορά του κ. Ιωάννη Παπαδόπουλου εκδηλώθηκε εκτός κοινοβουλίου και έλαβε τη .οργή ενός sui generis αισθητικού και θρησκευτικού ακτιβισμού. Εισέβαλε ως ταύρος εν υαλοπωλείω και αποκαθήλωσε τα εκθέματα που κατά την αξιολόγησή του προβάλλουν τη θρησκεία μας.
Δίκην Σερίφη της καλλιτεχνικής δημιουργίας και της Ορθοδοξίας προσπάθησε να διαμαρτυρηθεί και να τιμωρήσει τα άσεμνα και προσβλητικά για τη θρησκεία μας εκθέματα της εθνικής πινακοθήκης. Φυσικά δεν σκέφτηκε καθόλου πως μπορεί να κάνει λάθος στην αξιολόγηση των ”προσβλητικών” εκθεμάτων. Έτσι ενεργούν πάντοτε οι φανατικοί. Τα γνωρίζουν όλα και είναι εντεταλμένοι άνωθεν για να επιβάλλουν το σωστό..
Τελικά ο Μεσαίωνας με τον index δεν είναι εποχή, αλλά νοοτροπία!
Και φυσικά ο διαπρύσιος θεματοφύλακας της αισθητικής και της θρησκείας μας δεν θα γνώριζε ούτε τη “θεωρία περί των ορίων της Τέχνης”, ούτε φυσικά για την “τέχνη των Ορίων” στην ανθρώπινη συμπεριφορά. Δυστυχώς αυτά είναι τα συνοδά φαινόμενα του θρησκευτικού δογματισμού και κάθε φονταμενταλισμού
Οι ταλιμπάν των θρησκειών είναι πάντοτε και παντού ίδιοι.
Σημειωτέον πως ο κ. Παπαδόπουλος θα μπορούσε να γνωρίζει πως από την εποχή του Ξενοφάνη του Κολοφώνιου το θέμα της γνώσης για την ουσία και την μορφή του θείου έχει λυθεί, στο βαθμό που μόνον εικασίες μπορούμε να κάνουμε. Η γνώση είναι δύσκολη έως απαγορευτική. Γι αυτό ο Ξενοφάνης κατηγορούσε τον Όμηρο και τον Ησίοδο γιατί παρουσίαζαν τους Θεούς με ανθρώπινη μορφή (ανθρωπομορφισμός) και ανθρώπινα πάθη.
Χαρακτηριστική δε, είναι η θέση του:
“Οι Αιθίοπες λένε ότι οι θεοί τους είναι μαύροι με κοντή μύτη. Οι Θράκες πως οι δικοί τους είναι γαλανομάτηδες και κοκκινοτρίχιδες. Αν τα άλογα και τα βόδια είχαν χέρια και μπορούσαν να ζωγραφίσουν οι θεοί τους θα έμοιαζαν πολύ με άλογα και βόδια”
Η συμπεριφορά του κ. Παπαδόπουλου, με τις αναγκαίες προσομοιώσεις, μάς βοηθά να καταλάβουμε το κλίμα που βίωσε και τελικά θανατώθηκε η πρώτη γυναίκα μαθηματικός της αρχαιότητας η Υπατία.
Το κλίμα και τη συμπεριφορά των φανατικών της θρησκείας περιγράφει και ο Καβάφης στο ποίημα ″Ιωνικόν”. Και τότε οι άτεχνοι και οι θρησκόληπτοι κατέστρεψαν οτιδήποτε παρέπεμπε στην ειδωλολατρία και στο ελληνικό πνεύμα.
«Γιατί τα σπάσαμεν τ΄ αγάλματά των / γιατί τους διώξαμεν απ΄ τους ναούς των,/διόλου δεν πέθαναν γι αυτό οι θεοί!.»
Ίδια επιχειρήματα, ίδια νοοτροπία, ίδια συμπεριφορά. Οι άνθρωποι μόνο αλλάζουν στη μορφή, που στο όνομα της ματαιοδοξίας τους και της ανυπαρξίας τους σε άλλο δημιουργικό τομέα αναζητούν τα πέντε λεπτά δημοσιότητας.
Να, λοιπόν, γιατί πρέπει συχνά να μνημονεύουμε και να διδασκόμαστε τη διαπίστωση του Ισοκράτη για την ομοιότητα του Ήθους της Πόλης με το Ήθος των αρχόντων της.
Την απόλυτη δικαίωση της θέσης του ρήτορα την διαπιστώνουμε και στο πλήθος των αναρτήσεων στο διαδίκτυο όπου εκθειάζεται η ενέργεια του κ. Παπαδόπουλου.
Αλήθεια έχουμε του ηγέτες που μας αξίζουν;!
Φαίνεται πως η Ελλάδα μας έχει να κάνει πολλά βήματα ακόμη στο δρόμο προς τον ορθολογισμό, αφού για τη χώρα μας ο διαφωτισμός ″άργησε μία μέρα”.
Ελληνική Δημοκρατία: Επανεκκίνηση τώρα!