Όταν η φίλη της θεραπεύτριας Λιζάντρα Λέιγκερτγουντ ζήτησε να της δανειστεί ένα μεγάλο χρηματικό ποσό, είχε αμέσως στο μυαλό της μια απάντηση: όχι. Αντίθετα, είπε ναι. Αυτό πλήγωσε τόσο την ίδια όσο και τη σχέση.
«Τελικά, επειδή δεν είχα σαφή όρια, (αυτό) προκάλεσε ένταση στη φιλία (μας)», είπε η Λέιγκερτγουντ που εργάζεται στο New Frame Counseling & Psychotherapy. «Όχι μόνο δεν έλαβα πίσω το δάνειο, αλλά και αγανακτούσα. Αυτό δεν οφειλόταν μόνο στο ότι η φίλος μου δεν ήταν πολύ καλή φίλη – μέρος του προβλήματος οφειλόταν στο ότι δεν επικοινωνούσα ή δεν διεκδικούσα τα όριά μου».
Αυτή είναι μια από τις πολλές συμπεριφορές που μπορεί να μας κάνουν να είμαστε θυμωμένοι (ή ακόμα και να μισούμε) τον εαυτό μας. Ακολουθούν ορισμένες άλλες ”αθόρυβες” ενέργειες που μας εμποδίζουν να αισθανόμαστε αγάπη για τον εαυτό μας, καθώς και βήματα που πρέπει να κάνουμε στη συνέχεια.
Αυτο - σαμποτάζ
Η άμεση ασέβεια των προσωπικών μας ορίων είναι μόνο ένας τρόπος με τον οποίο αυτοσαμποταριζόμαστε.
«Για παράδειγμα, μπορεί να ξεπεράσουμε έναν πρώην και να αρχίσουμε να νιώθουμε καλά με τον εαυτό μας, αλλά στη συνέχεια να καταλήξουμε να κοιμόμαστε μαζί του, αφήνοντάς μας για άλλη μια φορά να παραπαίουμε με τον πόνο του αρχικού χωρισμού», λέει η Χάνα Μπέκετ - Πρατ, ψυχοθεραπεύτρια με την Συμβουλευτική WellSpace. «Ή, μπορεί να είμαστε κοντά σε μια προαγωγή στη δουλειά, αλλά να βγούμε έξω το βράδυ πριν από μια μεγάλη παρουσίαση και να αποτύχουμε να εντυπωσιάσουμε όταν χρειάζεται. Μια πολύ κοινή μορφή αυτο-σαμποτάζ είναι η αναβλητικότητα».
Εάν είχαμε αυτές τις εμπειρίες στο παρελθόν, ξέρουμε πόσο εύκολο είναι να ενδώσουμε σε αυτούς τους πειρασμούς και να πιστεύουμε ότι θα είναι εντάξει. Στη συνέχεια, όμως, όταν τα αποτελέσματα είναι άσχημα, νιώθουμε (λογικά) αναστατωμένοι.
Η λύση: Ας σκεφτούμε ποιες είναι οι σκέψεις και τα συναισθήματα που κρύβονται πίσω από τις συμπεριφορές που σαμποτάρουν τον εαυτό μας.
«Συχνά, κρυφές συμπεριφορές υπαινίσσονται πολύ βαθύτερες αρνητικές βασικές πεποιθήσεις, όπως «δεν είμαι αρκετός» ή «δεν θα πετύχω ποτέ στη ζωή», λέει η Μπέκετ Πρατ. «Αν και αυτά δεν είναι ωραία, είναι οικεία και παραμένουμε μ′ αυτές έτσι επιβεβαιώνοντές τες ασυνείδητα με κρυφές συμπεριφορές».
Προτείνει να διατηρούμε ανοιχτό μυαλό και να «πειραματιζόμαστε» με νέες συμπεριφορές, «αντί να επικρίνουμε και να θέτουμε κανόνες για τον εαυτό μας, ενάντια στους οποίους πιθανότατα θα επαναστατήσουμε, οδηγώντας μας σε αυτο-σαμποτάζ». Αυτές οι νέες συμπεριφορές είναι συνήθως πιο χρήσιμες μακροπρόθεσμα.
Ψέματα από παράλειψη ή κατ′ «εντολή»
Μπορεί να λέμε ψέματα σε άλλους είτε ευθέως (κατ′ «εντολή») είτε αφήνοντας έξω κρίσιμες πληροφορίες (με παράλειψη). Αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνει το να λέμε ψέματα για το πού πάμε ή τι κάνουμε, ή να εμπλακούμε κρυφά σε μια ανθυγιεινή συνήθεια.
«Συχνά (αυτό) μπορεί να μας οδηγήσει στο να αισθανόμαστε ντροπή και ενοχή και να μισούμε τον εαυτό μας που τα λέμε ή να αισθανόμαστε τους τρόπους που νιώθουμε ότι οδηγούν σε αυτές τις συμπεριφορές», λέει η Κασσάνδρα Φάλον, θεραπεύτρια και διευθύντρια περιφερειακής κλινικής στο Thriveworks στο Κολοράντο Σπρινγκς.
Η λύση: Αν έχουμε κουραστεί από αυτό η Φάλον προτείνει να αναζητήσουμε βοήθεια.
«Όταν πιάνουμε τον εαυτό μας (να το κάνει), η λήψη βοήθειας είναι ένα εξαιρετικό πρώτο βήμα, είτε από τους γύρω μας, είτε να εξερευνήσουμε τον εαυτό μας είτε να αναζητήσουμε έναν προσωπικό προπονητή, μέντορα ή επαγγελματία ψυχικής υγείας», λέει. «Μερικοί από εμάς μπορεί ακόμη και να αναζητήσουμε (περισσότερο) χρόνο με τους καλύτερους φίλους μας για να μας βοηθήσουν να καταλάβουμε τι προκαλεί τη συμπεριφορά μας, τους φόβους [και] τους στρεσογόνους παράγοντες. Το να νιώθουμε απέχθεια ή μίσος για τον εαυτό μας μπορεί να σημαίνει ότι πρέπει [να] εξερευνήσουμε τους ανθρώπους που έχουμε στη ζωή μας [και] τους τρόπους με τους οποίους ζούμε τη ζωή μας».
Αρνητική συζήτηση με τον εαυτό μας
Με όλες τις συζητήσεις για τις δίαιτες και την αυτοβοήθεια (που μπορεί να κάνουμε), η αρνητική αυτο - ομιλία μπορεί να προκύψει πριν την προσέξουμε. Μπορεί να πούμε σκληρά πράγματα στον εαυτό σας για την ευφυΐα, την εμφάνιση ή τα ταλέντα μας. Μπορεί να αισθανόμαστε συνεχή, επείγουσα ανάγκη να «βελτιώσουμε» τον εαυτό μας.
«Λέμε πράγματα στον εαυτό μας που δεν θα ονειρευόμασταν να πούμε δυνατά σε (ένα) άλλο άτομο», λέει η Λέιγκερτγουντ. «Η αρνητική αυτοσυζήτηση μπορεί να είναι απίστευτα ύπουλη και μπορεί να κρύβεται κάτω από τις καθημερινές μας σκέψεις. Οι άνθρωποι γενικά δεν θέλουν να πιστεύουν ότι μισούν τον εαυτό τους, αλλά το να φέρονται άσχημα στον εαυτό τους δεν είναι πράξη αγάπης για τον εαυτό τους».
Η λύση: Η Λέιγκερτγουντ συνιστά να κρατάμε σημειώσεις, ή ένα ημερολόγιο διάθεσης για να μας βοηθήσει να παραμένουμε ενήμεροι για αυτήν την αρνητική συνομιλία. Μόλις αναγνωρίσουμε τις σκέψεις μας, ας τις αμφισβητήσουμε ώστε να έχουμε μια πιο ισορροπημένη άποψη.
«Όταν ασκούμε ενεργά την συμπόνια για τον εαυτό μας μέσω πρακτικών αυτο-φροντίδας και ευγένειας, (αυτό) μπορεί να μας βοηθήσει να μετατοπίσουμε την αρνητική σας αυτο-ομιλία σε πιο και καταπραϋντικές δηλώσεις», λέει.
Συμπεριφορές ή επιλογές που δεν ευθυγραμμίζονται με αυτό που είμαστε
Εχουμε κάνει ποτέ κάτι και μετά να σκεφτούμε: «Αυτός δεν είμαι εγώ»; Αυτή είναι μια ασυμβίβαστη συμπεριφορά.
«Η ασυμφωνία αναφέρεται όταν οι συμπεριφορές μας είναι κάπως διαφορετικές από τις εσωτερικές μας εμπειρίες. δεν αντικατοπτρίζουν τις αληθινές σκέψεις και τα συναισθήματά μας», λέει η Μπέκετ Πρατ.
Ένα παράδειγμα που παραθέτει είναι όταν διατηρούμε μια μυστική σχέση παρόλο που ξέρουμε ότι είναι μη βιώσιμη και επιβλαβής. «Τέτοιες συμπεριφορές μας απομακρύνουν από τον πραγματικό μας εαυτό και τελικά μας αφήνουν να νιώθουμε χαμένοι, μόνοι, απογοητευμένοι και ανεκπλήρωτοι», προσθέτει.
Αν λοιπόν ενεργούμε με αυτούς τους τρόπους, (αυτό) μας κάνει να νιώθουμε τόσο άσχημα, γιατί ασχολούμαστε με αυτούς; «Ο φόβος βρίσκεται κάτω από τις περισσότερες ύπουλες συμπεριφορές, είτε είναι φόβος αποτυχίας είτε ακόμα και φόβος να πετύχουμε να ζήσουμε και να είμαστε όπως πραγματικά θέλουμε», συνεχίζει η Μπέκετ - Πρατ.
Επιπλέον, μερικές φορές αισθανόμαστε πίεση να ενεργήσουμε με έναν ) συγκεκριμένο τρόπο λόγω διακοπών ή (της γενικότερης) ποπ κουλτούρας (της ζωής). «Αντί να σκεφτόμαστε τι σημαίνει υγεία για εμάς και τον καλύτερο τρόπο για να την πετύχουμε με τον τρέχοντα τρόπο ζωής μας, απλώς ασχολούμαστε με την τελευταία τάση της διατροφής και μετά κατηγορούμε και ντροπιάζουμε τον εαυτό μας μερικές εβδομάδες αργότερα, όταν δεν μπορούμε να εξακολουθήσουμε να την υιοθετούμε», λέει.
Η εμπειρία της Λέιγκερτγουντ να λέει «ναι» όταν εννοούσε «όχι» είναι ένα άλλο παράδειγμα. Εξηγεί γιατί μπορεί να πέσουμε σε αυτή την παγίδα, λέγοντας: «Νομίζουμε ότι λέγοντας ”ναι” όταν εννοούμε ”όχι” (πώς) είμαστε ευγενικοί, αλλά στην πραγματικότητα είμαστε ιδιαίτερα αγενείς με τον εαυτό μας. Όταν συμπεριφερόμαστε άσχημα στον εαυτό μας, (αυτό) μπορεί να ανοίξει την πόρτα σε άλλους να κάνουν το ίδιο».
Η λύση: Όταν παρατηρήσουμε ότι έχουμε εμπλακεί σε αυτό το είδος συμπεριφοράς, να είμαστε συμπονετικοί με τον εαυτό μας – κάτι που είναι πιο εύκολο να το λέμε παρά να το κάνουμε, το ξέρω! – κι ας προσπαθήσουμε να τα πάμε καλύτερα την επόμενη φορά.
«Αν η ασυμφωνία μας φαίνεται ως ευχάριστη στον κόσμο, ας πειραματιστούμε ε βάζοντας πρώτα τις δικές μας ανάγκες», προτείνει η Μπέκετ - Πρατ. «Όταν ένας φίλος ρωτάει πού θα θέλαμε να φάμε, ας επιλέξουμε κάπου αντί να πούμε ότι δεν μας πειράζει».
Μετά, ας εστιάσουμε στο πώς μας έκανε να νιώσουμε το αποτέλεσμα και αν αυτό είναι ένα συναίσθημα που θέλουμε να το βιώσουμε ξανά. Αυτό μπορεί να μας ενθαρρύνει να κάνουμε υγιείς αλλαγές...
Η Λέιγκερτγουντ συνιστά να ακούμε το σώμα και τα συναισθήματά μας. Όταν αισθανόμαστε θυμωμένοι ή αγανακτισμένοι, να ξέρουμε ότι η συμπεριφορά μας πρέπει να αλλάξει.
«Ας δώσουμε λίγο χρόνο στον εαυτό μας να σκεφτεί προτού δώσουμε μια απάντηση. Ακόμα κι αν αυτό σημαίνει να λέμε στους ανθρώπους ότι θα τους απαντήσουμε αργότερα, μόλις είχατε την ευκαιρία να σκεφτούμε», λέει. «Αυτό μπορεί να μας δώσει τον χώρο που χρειαζόμαστε για να αναλογιστούμε για το εάν το ”ναι” μας είναι ειλικρινές».
Η εξάσκηση της αυτοαγάπης με αυτούς τους τρόπους μπορεί να είναι δύσκολη και μπορεί να τα μπερδέψουμε. Εντάξει! Απλώς να θυμόμαστε ότι είναι σημαντικό να ασκούμαστε στην αυτοσυμπόνια όσο καλύτερα μπορούμε...
Η Μπέκετ - Πρατ μας υπενθυμίζει ότι η αγάπη για τον εαυτό μας δεν είναι απλώς ένα καθημερινό ”χάπι”. «Η πραγματική αγάπη του εαυτού απαιτεί συνεπή και σκόπιμη δέσμευση για συμφωνία και αυτογνωσία για μεγάλο χρονικό διάστημα. Είναι ο αντίποδας της κρυφής συμπεριφοράς».