Είναι αδύνατον για όποιον επιδιώκει να ενημερωθεί για τον ανασχεδιασμό των πανεπιστημιακών και τεχνολογικών ιδρυμάτων να έχει μια έγκυρη πληροφόρηση. Η όλη ενημέρωση γίνεται μέσα από διαδόσεις. Φημολογείται λοιπόν ότι η λεγόμενη «Επιτροπή Γαβρόγλου»—έχει συγκροτηθεί μια τέτοια επιτροπή ανά περιφέρεια—έχει αναλάβει να επεξεργαστεί σχέδια συγχωνεύσεων και ανασχεδιασμού ακαδημαϊκών τμημάτων.
Είναι γνωστό το πλαίσιο των εξαγγελιών της κυβέρνησης για ίδρυση Νομικής Σχολής στο Πανεπιστήμιο Πατρών και Γεωπονικής Σχολής στην Αιτωλοακαρνανία (στο Αγρίνιο ή Μεσολόγγι). Αντίστοιχες εξαγγελίες έχουν γίνει παντού στην Ελλάδα για ιδρύσεις σχολών, τμημάτων, «πανεπιστημιοποιήσεις» τεχνολογικών ιδρυμάτων κτλ. Θυμίζει την παλιά αποτυχημένη μέθοδο κυβερνήσεων του παρελθόντος που κατάφεραν να γεμίσουν τη χώρα με διάσπαρτα ακαδημαϊκά τμήματα, ανύπαρκτου περιεχομένου σπουδών και χαμηλής επιστημονικής βάσης, με αμφίβολα τα όποια τοπικά οφέλη.
Ασφαλώς η προχειρότητα και ο εκβιασμός δε συνιστούν ιδανική μέθοδο λήψης αποφάσεων, εν προκειμένω για το θεμελιώδη τομέα της Ανώτατης Εκπαίδευσης όπου προέχει η σταθερότητα του γενικότερου πλαισίου λειτουργίας, η εμπεριστατωμένη αξιολόγηση και ο συναινετικός σχεδιασμός του πώς θα πρέπει να αναπτυχθεί το εκπαιδευτικό ερευνητικό δυναμικό στην κρίσιμη περίοδο της ασθενικής ανάπτυξης που βιώνουμε μετά τη 10ετή κρίση.
Το χειρότερο αποτέλεσμα της όλης συζήτησης, όπως έχει διαμορφωθεί, είναι όμως ότι δεν έχει ακουστεί τίποτα για ενδυνάμωση των Τμημάτων στον τομέα του επιστημονικού τους έργου και στην αναβάθμιση των προσφερόμενων σπουδών. Η όλη προσπάθεια έχει περιοριστεί σε μετονονομασία τμημάτων ΑΕΙ επί το προεκλογικότερο.
Στην περιφέρεια δυτικής Ελλάδας ο τελευταίος γύρος προτάσεων που έχει διαρρεύσει θέλει:
α) την ίδρυση Νομικής Σχολής στην Πάτρα.
β) συγχώνευση Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου με το ΑΤΕΙ Δυτικής Ελλάδας, δια της απορρόφησης τμημάτων του ΑΤΕΙ από το Ανοικτό Πανεπιστήμιο στην Πάτρα.
γ) την ίδρυση μιας κατ’ όνομα Γεωπονικής Σχολής (ή και Επιστημών Θάλασσας!) στην Αιτωλοακαρνανία δια της κατάργησης του εκεί τμήματος Διαχείρισης Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων και μετονομασίας του σε Αγροτικών Πόρων, παράλληλα με απορρόφηση τμημάτων του ΑΤΕΙ Δυτικής Ελλάδας στο Μεσολόγγι.
Αποτελεί μέγιστη κοροϊδία να εξαγγέλλεται ίδρυση Γεωπονικής τάχα Σχολής, μόνο με υπάρχοντα τμήματα και ούτε με τα στοιχειώδη αντικείμενα σπουδών στη Γεωπονία, τη Δασοπονία, την Αγροτική Οικονομία, τη Βιολογία Φυτών και Ζώων, τη Φυτοπαθολογία, την Κτηνιατρική, τη διαχείριση φυσικών και υδατικών πόρων. Όλα αυτά τα απαραίτητα λείπουν. Λείπει ακόμα και το master plan για το τι θα κάνει η νέα Σχολή όταν δημιουργηθεί, εκτός αν η πρόθεση είναι να παραμείνει για χρόνια ετικέτα χωρίς ουσία. Παράλληλα εξαγγέλθηκε η ίδρυση Γεωπονίας και για τους αντίστοιχους ιθαγενείς στην Άρτα, σε απόσταση λιγότερη από 100 χλμ από το Αγρίνιο. Την ίδια στιγμή το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο παραμένει πλησίον του Κέντρου των Αθηνών όταν ο πιο μεγάλος εύφορος, γαλάζιος και παραγωγικός αγροτικός και κτηνοτροφικός νομός στερείται των βασικών εκπαιδευτικών και ερευνητικών δυνατοτήτων.
Προωθείται με τα σχέδια αυτά το κλείσιμο του μοναδικού στη χώρα και στη Δυτική Ελλάδα και επιτυχημένου Τμήματος Διαχείρισης Περιβάλλοντος & Φυσικών Πόρων του Πανεπιστημίου Πατρών στο Αγρίνιο. Δε χρειάζεται να επιχειρηματολογεί κανείς για τους λόγους που χρειάζεται Τμήμα Διαχείρισης Περιβάλλοντος, την εποχή της επιδεινούμενης Κλιματικής αλλαγής και των τόσων προβλημάτων διαχείρισης περιβάλλοντος. Ό,τι κερδίζει η περιοχή και το πανεπιστήμιο με την ίδρυση τμήματος Νομικής το χάνει με την απώλεια τμήματος Περιβάλλοντος. Την ίδια στιγμή καμία εξοικονόμηση τμημάτων δε συμβαίνει αφού διασπείρονται υποβαθμισμένα τμήματα περιβάλλοντος σε Ψαχνά Ευβοίας, Πανεπιστημιακό τμήμα Περιβάλλοντος στη Ζάκυνθο κ.ά.
Για τη συγχώνευση ΑΤΕΙ Δυτικής Ελλάδας και Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου έχει προκληθεί θύελλα αντιδράσεων αφού οι δύο ακαδημαϊκοί φορείς επιτελούν εντελώς διακριτό ρόλο, στην τεχνολογική και στην ανοικτή εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Μόνο ως απόπειρα υπονόμευσης μπορεί να εκληφθεί η συγχώνευση.
Αποτελεί επίσης οξύμωρο η σχεδιαζόμενη Νομική Σχολή στην Πάτρα να αποτελείται από ένα μόνο μεμονωμένο Τμήμα Νομικής, εν κενώ, χωρίς φιλοσοφία δικαίου, εγκληματολογία, κοινωνιολογία, πολιτικές σπουδές, ψυχολογία, κοινωνική ανθρωπολογία. Εν τέλει διερωτάται κανείς πιο είναι το master plan για την Νομική; Να παράγει ελλιπώς καταρτισμένους δικηγόρους;
Επομένως κανένα νέο τμήμα δε δημιουργείται, παρά μόνο συγχωνεύονται ή μετονομάζονται τμήματα με ό,τι σημαίνει αυτό. Δηλαδή, διατάραξη των σπουδών των φοιτητών τους και του ερευνητικού έργου, άσκοπες μετακινήσεις διδασκόντων και υποβάθμιση των τμημάτων λόγω της αναμπουμπούλας που δημιουργείται.
Η πρόχειρη και άστοχη διαδικασία συγχώνευσης ΑΕΙ, ελλείψει καλύτερης περιγραφής αυτού που συμβαίνει με τις μετονομασίες τμημάτων και δήθεν ιδρύσεις σχολών, υπονομεύει το ακαδημαϊκό δυναμικό της Δυτικής Ελλάδας. Την ίδια στιγμή σε άλλες περιφέρειες όπως η Κρήτη, ιδρύονται ερευνητικά ινστιτούτα και τμήματα, ενισχύοντας τον ήδη ισχυρότερο πόλο έρευνας, αριστείας καινοτομίας που έχει υποσκελίσει την περιφέρεια δυτικής Ελλάδας σε εγχώριες και ξένες χρηματοδοτήσεις.
Τα φαινόμενα αυτά δείχνουν την έλλειψη ικανότητας σχεδιασμού και αξιολόγησης της κατάστασης σε περιφερειακό επίπεδο, παράλληλα με την περιφρόνηση και την απόπειρα εξαπάτησης των τοπικών κοινωνιών σε κεντρικό επίπεδο.
Γιατί δεν προβαίνουν σε ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις στην ανώτατη παιδεία και στη λειτουργία των ΑΕΙ, βάσει μελέτης και διαβούλευσης;
Για ποιο λόγο και με ποια διαδικασία προκρίθηκε η ίδρυση Νομικής στην Πάτρα, έναντι των τόσων άλλων αναγκών των ακαδημαϊκών ιδρυμάτων της περιοχής; Ποια διαβούλευση έγινε και σε ποιο επίπεδο;
Τι θα γίνει με τα ουσιώδη θέματα της διασύνδεσης της Πανεπιστημιούπολης της Πάτρας και του Αγρινίου, της συγκοινωνιακής πρόσβασης και σύνδεσης σε Πάτρα, ΑΤΕΙ Πατρών και Πανεπιστήμιο;
Τι απέγινε με τη σύνδεση της έρευνας με τον παραγωγικό ιστό και τη στρατηγική της RIS3, μέσω κινήτρων και χρηματοδότησης για ερευνητικά έργα με τοπικό αποτέλεσμα; Ποια είναι τα μέχρι τώρα αποτελέσματα;
Πότε θα υλοποιηθούν τα Ερευνητικά Ινστιτούτα Δυτικής Ελλάδας;
Πότε θα δημιουργηθεί Ινστιτούτο Ελιάς Δενδροκομίας και Αμπέλου όπως τα αντίστοιχα στην Κρήτη και τη Μεσσηνία;
Για όλα αυτά χρειάζονται σοβαρές μελέτες, συντονισμένες προσπάθειες ανασυγκρότησης και συμμετοχική λήψη αποφάσεων με βάση διαβούλευση σε όλα τα επίπεδα. Η μόνη αναγκαία μεταρρύθμιση των πανεπιστημίων και ΑΤΕΙ είναι προς όφελος της κοινωνίας, με ανασχεδιασμό, αυτονομία στη χάραξη πολιτικής από τα ίδια τα ιδρύματα και υπηρεσίες προς την περιφέρεια.