Οι Ηνωμένες Πολιτείες αγοράζουν εκατομμύρια σειρές δύο αντιιικών φαρμάκων που θεραπεύουν την COVID-19 — γνωστά ως «χάπια COVID» — τα οποία πρόκειται να είναι εύκολα και δωρεάν προσβάσιμα. Είναι ένα σαφές σημάδι σιγουριάς ότι τα νέα φάρμακα θα μπορούσαν να αλλάξουν την τροχιά της πανδημίας και ίσως ακόμη και να βοηθήσουν στο τέλος της.
Πόσο πιθανό είναι όμως αυτό, αλήθεια; Και πώς λειτουργούν τα χάπια; Εδώ είναι τι πρέπει να γνωρίζουμε.
Αυτή τη στιγμή αναπτύσσονται δύο διαφορετικά χάπια — ένα από την Pfizer και ένα από τη Merck
Αν και η κυβέρνηση Μπάιντεν σπεύδει να εξασφαλίσει δόσεις των δύο φαρμάκων, κανένα δεν έχει στην πραγματικότητα εγκριθεί.
Η Merck, η οποία συνεργάζεται με την Ridgeback Biotherapeutics για την ανάπτυξη του χαπιού της, ζήτησε από τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων να χορηγήσει άδεια χρήσης έκτακτης ανάγκης για το αντιιικό χάπι μολνουπιραβίρης τον περασμένο μήνα. Και η Pfizer υπέβαλε αίτηση για άδεια χρήσης έκτακτης ανάγκης του χαπιού της, Paxlovid, αυτήν την εβδομάδα. Και τα δύο χάπια απευθύνονται σε άτομα που διατρέχουν υψηλό κίνδυνο σοβαρής ασθένειας από την COVID, λόγω παραγόντων όπως η ηλικία, οι υποκείμενες καταστάσεις υγείας ή η κατάσταση εμβολιασμού. Αλλά η επιλεξιμότητα τελικά θα εξαρτάται από τον Οργανισμό, εάν και εφόσον εγκρίνει τη χρήση τους.
Μια επιτροπή του Οργανισμού Τροφίμων και Φαρμάκων έχει προγραμματίσει να συζητήσει την αίτηση της Merck στις 30 Νοεμβρίου. Εάν η επιτροπή συστήσει την έγκριση του φαρμάκου και ο Οργανισμός συμφωνήσει, το φάρμακο θα μπορούσε να είναι διαθέσιμο μέσα σε λίγες εβδομάδες — πιθανότατα κάποια στιγμή τον Δεκέμβριο, (περίοδο) που κάποιοι φοβούνται ότι μπορούμε να πάμε σε ένα ακόμα κύμα του κορονοϊού. Ο Οργανισμός δεν έχει ακόμη υποδείξει εάν σχεδιάζει να συγκαλέσει παρόμοια επιτροπή για να εξετάσει το χάπι Pfizer
Ο σκοπός και των δυο χαπιών είναι να εμποδίσουν την σοβαρή ασθένεια και τον θάνατο
Τα χάπια για την COVID δεν μπορούν να εμποδίσουν τους ανθρώπους να μολυνθούν, αλλά μπορούν να βοηθήσουν τους ανθρώπους που έχουν προσβληθεί από τον ιό να μην αρρωστήσουν σοβαρά ή να πεθάνουν.
Σύμφωνα με στοιχεία που δόθηκαν στη δημοσιότητα από τις εταιρείες, το χάπι της Merck για την COVID μειώνει στο μισό τον κίνδυνο νοσηλείας ή θανάτου, ενώ το χάπι της Pfizer κατά 89%.
Και τα δύο θα ήταν συνταγογραφούμενα φάρμακα που θα στοκάρονται σε ένα φαρμακείο και θα λαμβάνονταν στο σπίτι, σε αντίθεση με τα φάρμακα έγχυσης όπως η ρεμδεσιβίρη που χορηγούνται στο νοσοκομείο σε άτομα που είναι ήδη πραγματικά άρρωστα.
Το χρονοδιάγραμμα είναι το κλειδί.
Τα χάπια για τον COVID εξαρτώνται πραγματικά από έγκαιρες, αξιόπιστες δοκιμές
Επειδή τα χάπια για την COVID πρέπει να χορηγούνται νωρίς στον κύκλο της ασθένειας ενός ατόμου, η αποτελεσματικότητά τους εξαρτάται πραγματικά από την γρήγορη, ακριβή εξέταση. Αυτό σημαίνει ότι κάποιος που εμφανίζει συμπτώματα θα πρέπει να κάνει μια εξέταση PCR με γρήγορα αποτελέσματα και μετά να ξεκινήσει θεραπεία το συντομότερο δυνατό.
«Και τα δύο φάρμακα, όταν χορηγούνται σε άτομα με πρώιμες λοιμώξεις από COVID - άρα πριν ο ιός έχει την ευκαιρία να διαδοθεί ευρέως - φαίνεται να μειώνουν τις νοσηλείες», δήλωσε η Έρικα Τζόνσον, πρόεδρος του Συμβουλίου Λοιμωδών Νοσημάτων του Αμερικανικού Συμβουλίου Εσωτερικής Ιατρικής.
Στις μελέτες (που διεξήχθησαν), οι άνθρωποι έλαβαν τα χάπια εντός πέντε ημερών από την έναρξη των συμπτωμάτων τους, σημείωσε η Τζόνσον. Και οι άνθρωποι που τα πήραν μέσα σε τρεις ημέρες φάνηκαν να έχουν τα καλύτερα αποτελέσματα.
Τα αντιιικά φάρμακα δεν είναι καινούργια. Χρησιμοποιούνται για την καταπολέμηση πολλών διαφορετικών τύπων ιών, από την γρίπη έως τον HIV. Το πώς λειτουργούν εξαρτάται από τη συγκεκριμένη σύνθεσή τους, αλλά γενικά μπλοκάρουν τους υποδοχείς, ώστε οι ιοί να μην μπορούν να επιτεθούν στα υγιή κύτταρα και μειώνουν το συνολικό ιικό φορτίο ενός ατόμου.
Τα χάπια για τον COVID εξαρτώνται πραγματικά από έγκαιρες, αξιόπιστες δοκιμές
Επειδή τα χάπια για την COVID πρέπει να χορηγούνται νωρίς στον κύκλο της ασθένειας ενός ατόμου, η αποτελεσματικότητά τους εξαρτάται πραγματικά από την γρήγορη, ακριβή εξέταση. Αυτό σημαίνει ότι κάποιος που εμφανίζει συμπτώματα θα πρέπει να κάνει μια εξέταση PCR που να δείχνει γρήγορα το αποτέλεσμα και μετά να ξεκινήσει θεραπεία το συντομότερο δυνατό.
Η πραγματικότητα, ωστόσο, είναι ότι οι γρήγορες δοκιμές συνεχίζουν να αποτελούν πρόβλημα.
«Ακόμα μας λείπει (η καταγραφή) ενός μεγάλου αριθμού κρουσμάτων σε εθνικό επίπεδο και (έχουμε) ελλείποντα κρούσματα σε άτομα δυνητικά πιο υψηλού κινδύνου σε σύγκριση με άλλες χώρες όπου οι δοκιμές είναι πιο εύκολα διαθέσιμες», δήλωσε ο Τζέιμς Λάουερ, γιατρός μολυσματικών ασθενειών της Nebraska Medicine.
Ο Λάουερ επεσήμανε ότι στην Νεμπράσκα, για παράδειγμα, οι κάτοικοι πολλών κομητειών πρέπει να οδηγήσουν μερικές ώρες για να κάνουν ένα τεστ PCR, το οποίο είναι το καλύτερο (και) πρότυπο τεστ για την COVID, και στη συνέχεια πρέπει να περιμένουν τα αποτελέσματα.
«Απλώς δεν είμαστε σε θέση να διαγνώσουμε κρούσματα γρήγορα και αποτελεσματικά, κάτι που είναι προφανώς ένα κρίσιμο κομμάτι στην αλυσίδα της αποτελεσματικής χρήσης αυτών των φαρμάκων. Πρέπει να είμαστε σε θέση να διαγνώσουμε τις περιπτώσεις. Πρέπει να μπορούμε να δίνουμε τα φάρμακα στους ασθενείς νωρίς στην πορεία της ασθένειας», λέει ο ίδιος.
Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε περισσότερα άτομα να βασίζονται σε γρήγορες δοκιμές αντιγόνου προκειμένου να λάβουν συνταγή για χάπι για την COVID, καθώς αυτά τα αποτελέσματα παραδίδονται μέσα σε λίγες ώρες. Ωστόσο, οι γρήγορες δοκιμές αντιγόνου δεν είναι τόσο αξιόπιστες ή ευαίσθητες όσο οι δοκιμές PCR. Μια ανασκόπηση του Cochrane διαπίστωσε ότι εντόπισαν σωστά την COVID-19 στο 72% των ατόμων με συμπτώματα, αλλά μόνο στο 58% των ατόμων χωρίς συμπτώματα. Τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων και ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων έχουν επίσης προειδοποιήσει ότι οι γρήγορες δοκιμές αντιγόνου μπορεί να οδηγήσουν σε ψευδώς θετικά αποτελέσματα σε ρυθμίσεις χαμηλού επιπολασμού.
Τα φάρμακα ΔΕΝ αντικαθιστούν τα εμβόλια
Τα δύο χάπια για την COVID θα μπορούσαν να προσφέρουν μια άλλη γραμμή άμυνας έναντι των σοβαρών εκβάσεων από τον ιό. Αλλά το πιο σημαντικό είναι να εμβολιαστούμε (και να ενισχυθούμε).
Τα εμβόλια όχι μόνο εμποδίζουν τους ανθρώπους να αρρωστήσουν πραγματικά με τον ιό, αλλά βοηθούν επίσης στη μείωση του κινδύνου μετάδοσης —παρά την μεγάλη σύγχυση του κοινού σε αυτό το σημείο.
«Είναι μια πρόσθετη στρατηγική που πρέπει να βοηθήσουμε στην διαχείριση της μόλυνσης για άτομα που έχουν μολυνθεί, αλλά δεν αντικαθιστά την αξία του εμβολιασμού», λέει ο Τζόνσον για τα χάπια.
Επιπλέον, τα χάπια δεν αντικαθιστούν άλλες αποδεδειγμένες στρατηγικές δημόσιας υγείας, όπως η κάλυψη σε περιοχές υψηλής μετάδοσης, προσθέτει ο Τζόνσον.
Εν μέρει, αυτό οφείλεται στο ότι δεν είναι ακόμη καθόλου σαφές εάν τα χάπια για την COVID θα μπορούσαν να μειώσουν την πιθανότητα ένα άτομο να μεταδώσει τον ιό σε άλλους. Αυτό είναι κάτι που θα πρέπει να διερευνήσει η μελλοντική έρευνα.
Οι ειδικοί ελπίζουν ότι τα χάπια για την COVID μπορούν να βοηθήσουν την πανδημία συνολικά, αλλά είναι πολύ νωρίς για να πούμε αυτό
Είναι λογικό να ελπίζουμε ότι τα χάπια για την COVID θα μπορούσαν να βοηθήσουν να τεθεί υπό έλεγχο η πανδημία, αλλά αυτό μόνο ο χρόνος θα το δείξει. Πρώτον, πρέπει να περάσουν από τη διαδικασία εξουσιοδότησης. Και εάν είναι εξουσιοδοτηθούν, οι γιατροί και οι ερευνητές θα παρακολουθούν στενά την απόδοσή τους σε πραγματικό χρόνο.
«Ολα αυτά πρέπει να ληφθούν με σκεπτικισμό, γιατί κανένα από αυτά τα δεδομένα δεν έχει δημοσιευθεί σε βιβλιογραφία με κριτικές, επομένως βασιζόμαστε, μέχρι στιγμής, σε δελτία τύπου από τις ίδιες τις φαρμακευτικές εταιρείες», λέει ο Λάουερ. Φυσικά, οι ομοσπονδιακές ρυθμιστικές αρχές θα εξετάσουν πολύ προσεκτικά αυτά τα δεδομένα προτού εγκρίνουν τα φάρμακα.
Ο Λάουερ προσθέτει πώς πιστεύει ότι υπήρξε κάποια «υπεραισιόδοξη πληθωρικότητα» στις προσδοκίες ορισμένων ανθρώπων για το πώς αυτά τα χάπια θα μπορούσαν να αλλάξουν την πανδημία. Ωστόσο, τα φάρμακα θα μπορούσαν να βοηθήσουν τους ανθρώπους να μην αρρωστήσουν πραγματικά και μπορεί να είναι ιδιαίτερα χρήσιμα στο να μην κατακλύζονται τα νοσοκομεία και οι ΜΕΘ με νοσούντες από COVID.
«Αυτά είναι φάρμακα που μπορούμε να δώσουμε σε άτομα που δεν έχουν αρρωστήσει ακόμα τόσο πολύ», λέει ο Τζόνσον. «Και γι′ αυτό νομίζω ότι υπάρχει πολύς ενθουσιασμός για αυτά τα φάρμακα».