Η αναζήτηση εξωγήινης ζωής – και, ακόμα περισσότερο, εξωγήινων πολιτισμών- είναι ένα από τα «Δισκοπότηρα» της σύγχρονης επιστήμης, πάνω στο οποίο εργάζονταν και εργάζονται ερευνητές ανά τον κόσμο- χωρίς αποτέλεσμα, από όσο μπορούμε να γνωρίζουμε. Ωστόσο, ίσως να άξιζε να εξετάσουμε και το...αντίστροφο: Θα μπορούσαν άραγε εξωγήινοι πολιτισμοί να έχουν «παγιδεύσει» τον πλανήτη μας, παρακολουθώντας τον ανθρώπινο πολιτισμό κρυφά;
Το σενάριο αυτό βρίσκεται στο επίκεντρο δημοσιεύματος του Live Science: Ας υποθέσουμε πως πολλά (ίσως εκατοντάδες εκατομμύρια) χρόνια πριν, κάποιος προηγμένος πολιτισμένος εντοπίζει ίχνη ζωής στον πλανήτη μας. Τα σήματά του μένουν αναπάντητα- οπότε τι θα μπορούσε να επιλέξει να κάνει; Μία από τις επιλογές του θα ήταν η πλέον διακριτική: Η εγκατάσταση κάποιου ρομποτικού σκάφους/ εγκατάστασης σε κάποιον μικρό αστεροειδή που δεν θα τραβούσε την προσοχή κοντά στον πλανήτη, για να διατηρούν εικόνα των πραγμάτων.
Εάν κάτι τέτοιο έχει συμβεί όντως στην ιστορία του πλανήτη μας, ίσως να έχει αφήσει αρχαιολογικό ίχνος- και αυτό βρίσκεται στο επίκεντρο μιας πρότασης για έρευνες σε διαστημικά αντικείμενα που βρίσκονται σχετικά κοντά στη Γη για τον εντοπισμό προηγμένων τεχνολογιών εξωγήινης προέλευσης.
Τα εν λόγω αντικείμενα (co-orbitals) είναι διαστημικά αντικείμενα που κινούνται γύρω από τον Ήλιο περίπου στην ίδια απόσταση που το κάνει η Γη. «Βασικά περιστρέφονται γύρω από τον Ήλιο στον ίδιο ρυθμό με τη Γη, και είναι πολύ κοντά» είπε ο Τζέιμς Μπένφορντ, φυσικός και ανεξάρτητος ερευνητές του SETI (Search for Extraterrestrial Intelligence) που είχε την ιδέα ότι εξωγήινοι ίσως να έχουν «παγιδεύσει» τη Γη μέσω αυτών των αντικειμένων- κάτι που θα παρείχε έναν τρόπο εντοπισμού αρχαίας εξωγήινης δραστηριότητας, η οποία πιθανώς να χρονολογείται πριν την εμφάνιση του ανθρώπου στον πλανήτη μας.
Σίγουρα πρόκειται για ένα ιδιαίτερα «τολμηρό» σενάριο, και ακόμα και ερευνητές του SETI που βλέπουν θετικά την ιδέα παραδέχονται ότι είναι μάλλον φιλόδοξο: «Πόσο πιθανό είναι ένα εξωγήινο σκάφος να βρίσκεται σε ένα από αυτά τα co-orbitals, προφανώς πολύ απίθανο» είπε ο Πολ Ντέιβις, φυσικός και αστροβιολόγος του Πανεπιστημίου της Πολιτείας της Αριζόνα, ο οποίος δεν συμμετείχε στο επιστημονικό άρθρο του Μπένφορντ- που δημοσιεύτηκε στις 20 Σεπτεμβρίου στο The Astronomical Journal. «Αλλά κοστίζει πολύ λίγο να ρίξουμε μια ματιά, έτσι δεν είναι; Ακόμα και αν δεν βρούμε τον ET, μπορεί να βρούμε κάτι ενδιαφέρον».
Όπως σημειώνει ο Ντέιβις, όταν άρχισε η αναζήτηση εξωγήινης νοημοσύνης, τη δεκαετία του 1950, απλά «ακούγαμε», ωστόσο το μόνο που έχουμε βρει είναι η σιωπή. Οπότε, εδώ και καιρό, η έρευνα του SETI έχει στραφεί στην αναζήτηση «technosignatures»- ιχνών τεχνολογίας που δεν έχει φτιαχτεί από ανθρώπινα χέρια.
Τέτοιου είδους ίχνη θα μπορούσαν να είναι ρομποτικά σκάφη σε co-orbitals- για τα οποία λίγα είναι γνωστά, όπως τονίζει ο Μπένφορντ. Το πρώτο ανακαλύφθηκε το 1997, και τα περισσότερα από τα περίπου 15 που είναι κοντά στη Γη ανακαλύφθηκαν μετά το 2010. Κινούνται γύρω από τη Γη σε περίεργες πορείες, καθώς ταξιδεύουν γύρω από τον Ήλιο. Το πιο κοντινό, γνωστό ως «ο κοντινότερος σύντροφος της Γης» (Earth’s Closest Companion) είναι 38 φορές πιο μακριά από τη Γη από ό,τι η Σελήνη, και φαίνεται να βρίσκεται σε μια σταθερή πορεία σε σχέση με τη Γη που θα διαρκέσει για αιώνες. Σύμφωνα με τον Μπένφορντ, αν τα co-orbitals κινούνται μαζί με τη Γη για μεγάλα χρονικά διαστήματα, τότε ενδείκνυνται όντως για εξωγήινες συσκευές παρακολούθησης.
Το κοντινότερο στη Γη άστρο αυτή τη στιγμή (πέρα από τον Ήλιο, προφανώς) είναι το Άλφα του Κενταύρου, σε απόσταση 4,37 ετών φωτός. Ωστόσο, κάθε περίπου μισό εκατομμύριο χρόνια, ένα άστρο πλησιάζει σε απόσταση περίπου ενός έτους φωτός, σημείωσε ο Μπένφορντ- κάτι που σημαίνει ότι εκατοντάδες ή χιλιάδες άστρα (και οι πλανήτες τους) έχουν περάσει «κοντά» από τη Γη: Αρχαίοι εξωγήινοι ίσως να είχαν δει από βακτήρια μέχρι δεινοσαύρους- ωστόσο τα σκάφη τους ίσως να βρίσκονται ακόμα κοντά μας. «Στην ουσία μιλάω για εξωγήινη αρχαιολογία» πρόσθεσε.
Προφανώς και η Σελήνη θα μπορούσε να αποτελεί έναν καλό «υποψήφιο» για παρουσία τέτοιων συσκευών, ωστόσο υπάρχει το πρόβλημα του σκοταδιού (δύο εβδομάδες τη φορά), που θα μπορούσε να περιπλέξει ενδεχομένως τα πράγματα όσον αφορά στη συγκέντρωση ενέργειας. Παρόλα αυτά, τόσο ο Ντέιβις όσο και ο Μπένφορντ προτείνουν να εξεταστούν περισσότερο εικόνες από το Lunar Reconnaissance Orbiter, σε περίπτωση που υπάρχει «κάτι».
Ο Μπένφορντ προτείνει διερεύνηση των co-orbitals με τηλεσκόπια (οπτικά και ραδιοτηλεσκόπια) και ραντάρ. Επίσης, η αποστολή μικρών σκαφών σε αυτά δεν θα ήταν ιδιαίτερα δαπανηρή (ενδεικτικά, η Κίνα έχει ήδη ανακοινώσει σχέδια για αποστολή σκάφους στον «Earth’s Closest Companion). Τέτοιου είδους δραστηριότητες θα απέφεραν οφέλη από επιστημονικής άποψης ακόμα και αν δεν βρεθούν εξωγήινα τεχνουργήματα.