ΟΟΣΑ και ΔΝΤ αναβαθμίζουν τις προοπτικές ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας ενώ τα διεθνή δημοσιεύματα δεν αντιμετωπίζουν πια την Ελλάδα ως μια χώρα στο χείλος της χρεοκοπίας.
Σε συνέχεια του ρεπορτάζ της HuffPost Greece για την παγκόσμια οικονομία, συζητήσαμε με ειδικούς και για τις προοπτικές της ελληνικής, ζητώντας τους να μας αναλύσουν τι χρειάζεται ακόμη να γίνει ώστε να δούμε τους μισθούς μας να αυξάνονται και να μάθουμε ποιοι κλάδοι θα ″πρωταγωνιστήσουν″ τη νέα χρονιά και πιθανόν να δώσουν ώθηση στην παραγωγή.
-Πώς η Ελλάδα θα «κλειδώσει» έναν θετικό ρυθμό ανάπτυξης;
«Η πορεία της ελληνικής οικονομίας μεσοπρόθεσμα θα εξαρτηθεί από παράγοντες όπως η ανάπτυξη στη ευρωζώνη και διεθνώς αλλά και από εγχώριους. Μέχρι σήμερα χάσαμε τις ευκαιρίες που προσέφερε η ευνοϊκή διεθνής συγκυρία με τα αρνητικά επιτόκια. Τώρα φαίνεται ότι σταδιακά οι κεντρικές τράπεζες θα αλλάξουν πολιτική και δεν είναι ξεκάθαρο πως αυτό θα επηρεάσει την παγκόσμια ανάπτυξη. Σε ό,τι αφορά τους εγχώριους παράγοντες η δημοσιονομική πολιτική θα παραμείνει περιοριστική στο βαθμό που ο στόχος για το πρωτογενές πλεόνασμα θα παραμείνει μέχρι το 2022 στο 3,5%.
Οι συνθήκες ρευστότητας στην οικονομία θα εξαρτηθούν σε σημαντικό βαθμό από την δυνατότητα των τραπεζών να πετύχουν την μείωση των κόκκινων δανείων με βάση τα χρονοδιαγράμματα που έχουν τεθεί. Οι στόχοι είναι πολύ φιλόδοξοι και αν δεν επιτευχθούν οι τράπεζες δεν θα συνεισφέρουν στην ανάπτυξη. Τέλος, κρίσιμος παράγοντας είναι η δυνατότητα να προσελκύσει επενδύσεις.
Μέχρι σήμερα βλέπουμε μια αρνητική στάση από την κυβερνητική πλευρά απέναντι σε πολλές επενδυτικές πρωτοβουλίες γεγονός που εξηγεί γιατί το στοίχημα των επενδύσεων θα κρίνει σχεδόν αποκλειστικά σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα πως θα κινηθεί η οικονομία. Με δεδομένο ότι η πολιτική σταθερότητα και η συνέχιση του προγράμματος των μεταρρυθμίσεων είναι κρίσιμοι παράγοντες εκτιμώ ότι αναγκαία προϋπόθεση για μια μετάβαση σε σταθερή ανάπτυξη είναι η εθνική συνεννόηση σε εθνικό σχέδιο μεταρρυθμίσεων που αφορούν την οικονομία τους θεσμούς και το Σύνταγμα. Μόνο έτσι η Ελλάδα θα βγει οριστικά από την κρίση».
- Φίλιππος Σαχινίδης, πρώην υπουργός Οικονομικών
-Τι να περιμένουμε το 2018;
«Το 2018, η αδιαμφισβήτητη εξέλιξη θα είναι αφ’ ενός το τέλος του μνημονίου που υπέγραψε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ τον Αύγουστο του 2015 και περαιτέρω το τέλος της μνημονιακής επιτήρησης όπως ξεκίνησε τον Μάιο του 2010, με την υπογραφή από τον Γιώργο Παπανδρέου του πρώτου μνημονίου. Αφ’ ετέρου το 2018 θα σηματοδοτήσει και το τέλος των αυταπατών που έχουν καλλιεργηθεί για την μεταμνημονιακή εποχή καθώς θα αποδειχθεί ότι δε θα διαφέρει σε τίποτε ουσιώδες από την μνημονιακή. Ο κανονισμός της ΕΕ υπ. αρ. 472/2013, που ψηφίσθηκε στις 21 Μαΐου 2013 και προβλέπει επιτήρηση μέχρι να αποπληρωθεί το 75% των δανείων, η υποχρέωση που ανέλαβε η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ για πρωτογενή πλεονάσματα ύψους 3,5% μέχρι το 2022 και 2% μέχρι το 2060 και όσες επιπλέον υποχρεώσεις αναληφθούν στο πλαίσιο της τρίτης και τέταρτης αξιολόγησης εγγυώνται ότι η ανεργία θα συνεχίσει να κινείται σε διψήφια ποσοστά και η εργασιακή ανασφάλεια να βασιλεύει».
- Λεωνίδας Βατικιώτης, οικονομολόγος και δημοσιογράφος
-Πώς θα προσελκύσουμε ξένα κεφάλαια;
«Είναι γεγονός ότι στο θέμα των επενδύσεων είμαστε κολλημένοι στα χαμηλότερα επίπεδα της τελευταίας εικοσαετίας. Ο ακαθάριστος σχηματισμός παγίου κεφαλαίου μέσω του οποίου αποτυπώνονται οι επενδύσεις από τα 50 δισ. ευρώ του 2008 έχει κατέλθει στα 20 δισ. το 2015 και το 2016, στο χαμηλότερο δηλαδή επίπεδο από το 1995.
Το χειρότερο όμως είναι ότι οι αποσβέσεις έχουν ανέλθει στα 32 δισ. που σημαίνει αποεπένδυση της τάξης των 12 δισ. ευρώ. Αντιστοιχούν στο 11,7% του ΑΕΠ, ενώ αντίστοιχα ο δείκτης στην Πορτογαλία είναι 15,3%, στη Ρουμανία 22,7% και στη γειτονική Κύπρο στο 17,5% με μέσο όρο Ευρωπαϊκής Ένωσης να ξεπερνά το 20%. Πρέπει να επισημανθεί ότι οι ξένες άμεσες επενδύσεις που αποτελούν ένα μικρό κομμάτι των επενδύσεων αντιπροσωπεύουν ένα ποσοστό της τάξης 1,5-2% του ΑΕΠ. Την άνοδο των επενδύσεων παγίου κεφαλαίου το πρώτο τρίμηνο 2017 ακολούθησε η πτώση του τρίτου τριμήνου με μόλις 5,1 δισ. ευρώ».
«Με δεδομένη σήμερα την αναγκαιότητα καθαρών επενδύσεων για τα επόμενα 5 χρόνια ύψους 80 δισ. ευρώ σε σταθερές τιμές μετά από αποσβέσεις και διακλαδικές μετακινήσεις, η άρση των εμποδίων θα πρέπει να συνδυαστεί πρωτίστως με την άρση του κλίματος έντονου σκεπτικισμού όσον αφορά τις ιδιωτικές επενδύσεις, την ενίσχυση της εμπιστοσύνης και της αξιοπιστίας στις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας που θα σημαίνει την επιστροφή του χρηματοπιστωτικού συστήματος σε συνθήκες κανονικότητας και βεβαίως υιοθέτηση γενναίων μεταρρυθμιστικών πολιτικών, μακρόπνοων που θα φέρουν την πολυπόθητη ανάπτυξη, θα ισορροπήσουν στο εξωτερικό ισοζύγιο και θα ελαχιστοποιήσουν τις δαπάνες τόκων στην εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους».
- Αντώνης Ζαΐρης, Αντιπρόεδρος Συνδέσμου Επιχειρήσεων Λιανικής Πωλήσεως Ελλάδος (ΣΕΛΠΕ) και μέλος της Ένωσης Αμερικανών Οικονομολόγων
- Ποιοι οι κλάδοι που θα πρωταγωνιστήσουν στην οικονομία;
«Πρόκειται για κλάδους οι οποίοι παράγουν, μεταποιούν ή εμπορεύονται προϊόντα τα οποία είναι διεθνώς εμπορεύσιμα, αντέχουν δηλαδή σε συνθήκες παγκόσμιου ανταγωνισμού, συμμετέχουν στο διεθνή καταμερισμό εργασίας και παράσχουν προστιθέμενη αξία. Όσον αφορά το προφίλ των επιχειρήσεων που μπορούν να συνδράμουν στην οικονομία είναι κυρίως μεγάλες ελληνικές ή πολυεθνικές αλλά και μεσαίες επιχειρήσεις που σημειωτέον εμφάνισαν κατά 178% μεγαλύτερη φαινόμενη παραγωγικότητα σε σχέση με τις πολύ μικρές και 40% σε σχέση με μικρές. Πολλές δε από αυτές είχαν αύξηση των περιθωρίων κέρδους έως 35% και αύξηση των εξαγωγών τους κατά 40%. Οι επιδόσεις τους από την άλλη στον δείκτη καινοτομίας είναι στο 29,6% έναντι 30,6% μέσο όρο στην Ευρωπαϊκή Ένωση (European Innovation Scoreboard-EIS).
Μεταξύ των κλάδων που θα ξεχωρίσουν περιλαμβάνονται:
- τα αιολικά πάρκα και η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας που έχουν να ανταγωνιστούν τις αγορές της ΝΑ Ασίας
- η καθετοποίηση λειτουργίας των ΑΠΕ
- η χρήση βιομάζας
- η αξιοποίηση των έξυπνων δικτύων συνιστούν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα
- ο βιοαγροτοδιατροφικός τομέας με μεγάλα περιθώρια ανάπτυξης στον κλάδο των τροφίμων με τη χρήση υψηλής τεχνολογίας
- η ενίσχυση της αγροτικής παραγωγής με επενδύσεις μικροκλίμακας βασισμένες στην ποιότητα και προστιθέμενη αξία
- η περιβαλλοντική βιομηχανία συμπεριλαμβανομένων της διαχείρισης απορριμμάτων και της ανταποδοτικής ανακύκλωσης
- ο κλάδος επίσης της υγείας με στόχο να καταστεί η χώρα σε περιφερειακό κέντρο κλινικών ερευνών
- η πληροφορική και οι τηλεπικοινωνίες με νέα έξυπνα δίκτυα
- το εμπόριο που μέσω της κατανάλωσης από τουριστικό συνάλλαγμα επιδρά ευεργετικά στη βελτίωση του εμπορικού ισοζυγίου και κατ’ επέκταση του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών».
-Αντώνης Ζαΐρης