Είναι η δεύτερη φτωχότερη χώρα της Νοτίου Αμερικής. Όμως μια πρόσφατη ανακάλυψη μπορεί να τη κάνει την πιο πλούσια χώρα του κόσμου. Αν εκμεταλλευτεί σωστά την ευκαιρία.
Ο λόγος για την Γουιάνα, όπου πρόσφατα ανακαλύφθηκε στη χώρα τεράστια κοιτάσματα πετρελαίου.
Μέχρι σήμερα η Γουιάνα ήταν μια από τις πιο άγνωστες χώρες της περιοχής. Υποανάπτυκτη, με μικρό πληθυσμό (περίπου 750.000) και με περιορισμένες οικονομικές προοπτικές. Υπήρξε αποικία, αρχικά των Ολλανδών και από το 1814 των Βρετανών. Η Βρετανική αυτοκρατορία, ένωσε τα τρία προηγούμενα διοικητικά κέντρα σε ένα, σχηματίζοντας την αποικία με το όνομα «Βρετανική Γουιάνα» και πρωτεύουσα της την Τζόρτζταουν. Η Βρετανία κράτησε τη χώρα υπό τον έλεγχό της μέχρι και το 1969, όταν η Γουιάνα κέρδισε την ανεξαρτησία της και ονομάστηκε «Συνεργατική Δημοκρατία της Γουιάνας».
Μετά από δύο χρόνια εξερεύνησης των ακτών της Γουιάνας, οι δύο πετρελαϊκοί κολοσσοί Exxon και Ηess Co, ανακοίνωσαν το 2017 την ανακάλυψη ενός εκ των «μεγαλύτερων κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου που έχει βρεθεί τις τελευταίες δεκαετίες».
«Πολλοί δεν καταλαβαίνουν για το μέγεθος που μιλάμε», έχει δηλώσει σύμφωνα με το BBC, ο τότε Αμερικανός πρέσβης στη Γουιάνα Πέρι Χόλογουεϊ. «Ελάτε το 2020, το ΑΕΠ θα αυξηθεί κατά 300% και θα φτάσει το 1.000%. Είναι γιγαντιαία αύξηση. Θα γίνεται η πιο πλούσια χώρα στο ημισφαίριο και πιθανότατα η πλουσιότερη χώρα στον κόσμο».
Μπορεί να ακούγεται υπερβολικό, αλλά με πληθυσμό περίπου 750.000 και αν υπολογίσουμε το κατά κεφαλήν εισόδημα, ο πλούτος της Γουιάνας θα εκτοξευθεί. Η Exxon είπε ότι έχει ανακαλύψει πετρέλαιο πάνω από 5,5 δισ. βαρέλια.
Η κατάρα του πετρελαίου
Θα μπορέσει όμως να ξεπεράσει την κατάρα του πετρελαίου και να επωφεληθούν οι κάτοικοι από αυτόν τον πλούτο; Η ιστορία θα το δείξει.
Η ανακάλυψη μεγάλης ποσότητας πετρελαίου σε άλλα αναπτυσσόμενα κράτη έχει αυξήσει τη διαφθορά, οδηγώντας στη σπατάλη και κλοπή του νέου πετρελαϊκού πλούτου. Φαινόμενο που έχει γίνει γνωστό ως η κατάρα του πετρελαίου.
«Η διαφθορά είναι χωρίς όρια», παραδέχεται ο επικεφαλής της τοπικής οργάνωσης της Transparency International, Τρόι Τόμας. Και δηλώνει πολύ ανήσυχος για την κατάρα του πετρελαίου. Κάποιοι έχουν ερμηνεύσει την πολιτική κρίση που ξέσπασε πρόσφατα ως πρώτο σημάδι αυτής της κατάρας.
Όταν τον Δεκέμβριο η κυβέρνηση έχασε την εμπιστοσύνη της βουλής, αντί να πάει σε εκλογές, παρέπεμψε την ψήφο εμπιστοσύνης στα δικαστήρια.
Αυτό προκάλεσε διαδηλώσεις, με τον κόσμο να λέει ότι η κυβέρνηση θέλει να μείνει στην εξουσία για να ελέγχει τα έσοδα από το πετρέλαιο.
Για τον Βίνσεντ Άνταμς, τον νέο επικεφαλής της αρχής για την προστασία του περιβάλλοντος, υπάρχει κλειδί για την αποφυγή της παγίδας. Η εκπαίδευση.
Ο ίδιος ηγείται μιας προσπάθειας για να αναβαθμιστεί το τμήμα Μηχανικών στο Πανεπιστήμιο της Γουιάνας, του μεγαλύτερου πανεπιστημίου της χώρας. Αλλά η προετοιμασία των νέων για την κερδοφόρα νέα βιομηχανία δεν είναι απλή υπόθεση.
«Δυστυχώς για εμάς, δεν έχουμε εργαστήρια για ένα πρόγραμμα μηχανικής πετρελαίου», λέει η Έλενα Τριμ, κοσμήτορας της σχολής.
Υπάρχει επίσης πρόβλημα στην προσέλκυση ακαδημαϊκών με τη σχετική γνώση. «Οι μισθοί μας δεν είναι ιδιαίτερα υψηλοί», λέει. «Έτσι, ενώ υπάρχουν άνθρωποι που κάνουν αίτηση στο Πανεπιστήμιο της Γουιάνας, αλλά όταν τους λέμε το επίπεδο των μισθών μας, δεν δέχονται τη θέση». Παρ ’όλα αυτά, ακόμη και σε αυτό το πρώιμο στάδιο, η πετρελαϊκή βιομηχανία της Γουιάνας έχει ήδη πάρει απόφοιτους του πανεπιστημίου, από άλλες ειδικότητες μηχανικής. Δύο χρόνια πριν, καλύφθηκαν 10 θέσεις εργασίας από απόφοιτους. Πέρυσι, άλλες 20 θέσεις.
Ο σκεπτικισμός
Στη Σοφία, μια από τις φτωχότερες γειτονιές της Τζόρτζταουν, οι κάτοικοι δεν είναι αισιόδοξιοο ότι ο πλούτος θα φτάσει σε αυτούς. υπάρχει λιγότερη αισιοδοξία. «Ακούμε τι συνέβη στη Γουινέα, τη Νιγηρία. Οπότε οι άνθρωποι είναι πολύ, πολύ ανήσυχοι», λέει ο Κόλιν Μαρκς, που έχει φτιάξει το κέντρο νεότητας. «Σε μια κοινότητα ανθρώπων όπως αυτή, οι άνθρωποι απλά θέλουν να ξέρουν ότι αν υπάρχουν χρήματα από το πετρέλαιο, θέλουμε ένα μερίδιο από αυτό. Θέλουμε να επωφεληθούμε κι εμείς».