Όταν σκέφτεται κανείς για προϊστορικά «τέρατα», το μυαλό αναπόφευκτα πάει στους δεινόσαυρους – ωστόσο θηριώδη όντα υπήρξαν και πριν από αυτούς, και μεταξύ αυτών είναι τα αποκαλούμενα γοργονόψια, που, σύμφωνα με νέα έρευνα, «μονομαχούσαν» δαγκώνοντας το ένα το άλλο στο πρόσωπο.
Όπως αναφέρεται σε σχετικό δημοσίευμα του Live Science, οι αναμετρήσεις ανάμεσα σε αυτά τα πλάσματα, που ήταν τα κυρίαρχα σαρκοφάγα της Πέρμιας Περιόδου (299 – 251 εκατομμύρια χρόνια πριν) οφείλονταν πιθανότατα στον ανταγωνισμό μεταξύ τους για «προνόμια», μεταξύ των οποίων η «κοινωνική» κυριαρχία, η εύρεση συντρόφων για ζευγάρωμα ή η κυριαρχία σε περιοχές. Παρόλα αυτά, σύμφωνα με την έρευνα, που βασίστηκε στην ανάλυση ενός ίχνους δαγκώματος σε κρανίου που βρέθηκε κοντά στο Κέιπ Τάουν της Νότιας Αφρικής, δεν προορίζονταν να είναι θανατηφόρες.
Το δάγκωμα στο ρύγχος του πλάσματος έχει ακόμα ένα δόντι σφηνωμένο πάνω του, κάτι που το καθιστά το πρώτο αρχαίο τραύμα τέτοιου τύπου που βρίσκεται σε ένα γοργονόψιο- όντα που πήραν το όνομά του από τις Γοργόνες (μεταξύ των οποίων η Γοργώ ή Μέδουσα της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας). «Αν έχουμε δίκιο όταν λέμε ότι αυτό το δάγκωμα είναι αποτέλεσμα τελετουργικών δαγκωμάτων μεταξύ δύο γοργονόψιων του ίδιου είδους, τότε αυτή είναι η πρώτη απόδειξη κοινωνικής συμπεριφοράς με δαγκώματα σε ένα μη θηλαστικό των συναψίδων», του είδους που οδήγησε στην εμφάνιση των θηλαστικών, είπε ο Ζιλιέν Μπενουά, παλαιοντολόγος στο Ινστιτούτο Εξελικτικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Witwatersrand στο Γιοχάνεσμπουργκ.
Ο Νοτιοαφρικανός παλαιοντολόγος Λίουβε Ντερκ Μπούνστρα είχε ανακαλύψει το κρανίο του γοργονόψιου και την κάτω σιαγόνα του στο Καρού της Νότιας Αφρικής το 1940, μα παραμένει άγνωστη η ακριβής του κατηγορία (πιθανώς Arctognathus). Παρά τη μακρά ιστορία του κρανίου, οι ερευνητές δεν είχαν αντιληφθεί το δάγκωμα μέχρι φέτος. Όπως διαπίστωσαν, το κρανίο είχε θεραπευτεί μετά το δάγκωμα, οπότε το γοργονόψιο δεν πέθανε μετά τον τραυματισμό του, και πιθανότατα έζησε για άλλες δύο με εννιά εβδομάδες, οπότε δεν θεωρείται ότι πέθανε λόγω αυτού του τραύματος.
Τα γοργονόψια ήταν διαφόρων μεγεθών, από μικρά σαν γάτες μέχρι μεγάλα σαν ιπποπόταμοι, και έφτασαν στο σημείο να κυριαρχούν στα οικοσυστήματα της ύστερης Πέρμιας. Ωστόσο το συγκεκριμένο δείγμα δεν προέρχεται από την ύστερη Πέρμια μα από τη μέση Πέρμια, πριν τα γοργονόψια γίνουν κυρίαρχοι θηρευτές, σημείωσε ο Μπενουά. Εκείνη την περίοδο στον πλανήτη μας υπήρχαν και άλλα γιγαντιαία όντα, οπότε το συγκεκριμένο πλάσμα ήταν ένα σχετικά μεγάλο σαρκοφάγο σε έναν κόσμο κολοσσιαίων θηρίων. Το ερώτημα που τίθεται οπότε, όπως λέει ο Μπενουά, είναι απλό: Ποιος θα τολμούσε να επιτεθεί σε ένα γοργονόψιο;
Θα ήταν πιθανό το πλάσμα να δέχτηκε επίθεση από κάποιο μεγαλύτερο (anteosaurs), ωστόσο σε αυτή την περίπτωση τα δόντια θα ήταν μεγαλύτερα, και το κρανίο του θα μπορούσε να συντριβεί. Αυτό οδηγεί στο συμπέρασμα πως του επιτέθηκε ένα άλλο γοργονόψιο, όχι για με σκοπό να το σκοτώσει, μα στο πλαίσιο μιας «τελετουργικής μονομαχίας» με σκοπό την κυριαρχία. Σημειώνεται πως τέτοιου είδους αναμετρήσεις λαμβάνουν χώρα και σήμερα μεταξύ ερπετών και θηλαστικών – και, αντίθετα με τα δαγκώματα θηρευτών, που έχουν σκοπό τον φόνο, τα μη θανατηφόρα δαγκώματα στο ρύγχος αποτελούν κοινό αποτέλεσμα αυτών των ειδών τελετουργικών αναμετρήσεων. «Σε εμάς αυτό υποδεικνύει πως αυτός που το δάγκωσε ήταν ένα άλλο γοργονόψιο του ίδιου είδους, που συνάδει με το μέγεθος του δοντιού» προσθέτει ο επιστήμονας.