Όλοι γνωρίζουμε ότι το άγχος μπορεί να έχει καταστροφικές επιδράσεις στη ζωή μας. Τα μηνύματα που ακούμε από παντού έχουν ανακηρύξει το στρες σε μια από τις σημαντικότερες απειλές του νέου τρόπου ζωής.
Τι θα γινόταν όμως αν μαθαίναμε ότι όλα όσα ξέραμε μέχρι τώρα δεν ήταν ακριβώς όπως τα πιστεύαμε;
Σε επηρεάζει το τι πιστεύεις για το στρες, όχι το στρες το ίδιο
Ο καθηγητής ψυχολογίας Jeremy Jamieson του πανεπιστημίου του Rochester θέλησε να διαπιστώσει αν τα πιστεύω μας για το άγχος μας επηρεάζουν στο πώς αποδίδουμε υπό πίεση. Έκανε, λοιπόν, το εξής πείραμα.
Κάλεσε τους υποψήφιους διδακτορικούς φοιτητές σε μια προπαρασκευαστική εξέταση για τις τελικές εξετάσεις εισαγωγής στα διδακτορικά προγράμματα. Πριν την εξέταση πήρε δείγματα από το σάλιο τους ώστε να εξετάσει τα επίπεδα στρες που είχαν πριν την εξέταση.
Κατόπιν, σε μια ομάδα με τους μισούς φοιτητές, έδωσε ένα μήνυμα το οποίο ήλπιζε ότι θα ηρεμούσε το άγχος τους πριν τις εξετάσεις. Τους είπε:
Οι άνθρωποι νομίζουν ότι το να νιώθεις άγχος πριν κάνεις ένα τεστ θα τους κάνει να μην παν καλά. Σύγχρονες έρευνες όμως έχουν δείξει ότι το στρες δεν μειώνει την απόδοση, αλλά μπορεί και να την ενισχύσει. Οι άνθρωποι οι οποίοι αγχώνονται κατά τη διάρκεια ενός τεστ μπορεί να έχουν ακόμα καλύτερα αποτελέσματα. Αυτό σημαίνει ότι δεν πρέπει να ανησυχείτε αν νιώθετε άγχος την ώρα του τεστ σήμερα. Αν νιώσετε ότι είστε στρεσαρισμένοι απλά υπενθυμίστε στον εαυτό σας ότι το άγχος σας, σας βοηθάει να τα πάτε καλά.
Οι φοιτητές είχαν επιλεγεί τυχαία για την κάθε ομάδα και τα αποτελέσματα έδειξαν ότι όσοι άκουσαν αυτά τα λόγια σκόραραν υψηλότερα στις προπαρασκευαστικές αυτές εξετάσεις.
Προκειμένου να αποκλείσει το ενδεχόμενο ο Jamieson να είχε ηρεμήσει τους φοιτητές ο λόγος του, εξέτασε το σάλιο τους για ορμόνες του στρες και μετά τις εξετάσεις. Αν τα λόγια του είχαν ηρεμήσει τους φοιτητές θα έπρεπε τα επίπεδα των ορμονών να είναι χαμηλότερα από τα αντίστοιχα πριν την εξέταση. Αν τα λόγια του είχαν βοηθήσει τους φοιτητές να εκμεταλλευτούν την έντασή τους θα έπρεπε να είναι υψηλότερα.
Αποτελέσματα
Η απάντηση ήταν στο φτύσιμο... Η ομάδα στην οποία έγινε η παρέμβαση είχε υψηλότερα επίπεδα άλφα αμυλάσης, ένα μέτρο της ενεργοποίησης του συμπαθητικού νευρικού συστήματος.
Το μήνυμα δεν ηρέμησε τους φοιτητές. Αντίθετα ήταν περισσότερο, όχι λιγότερο αγχωμένοι. Το πιο ενδιαφέρον ήταν όμως η σχέση ανάμεσα στο στρες και τα σκορ των εξετάσεων. Μια πιο ισχυρή αντίδραση στο στρες συνδέονταν με υψηλότερα σκορ στις εξετάσεις αλλά μόνο για όσους είχαν γίνει δέκτες της παρέμβασης.
Για όσους δεν είχαν ακούσει το μήνυμα δεν υπήρχε συσχέτιση ανάμεσα στο επίπεδο ορμονών του στρες και της απόδοσής τους.
Η παρέμβαση που έγινε άλλαξε το νόημα της σωματικής τους κατάστασης με τέτοιο τρόπο ώστε επηρέασε και την απόδοσή τους. Επιλέγοντας να δουν το στρες τους σαν βοηθητικό, το έκανε το στρες όντως βοηθητικό.
Το πραγματικό τεστ
Μετά από τρεις μήνες οι φοιτητές έκαναν την επίσημη εξέταση για το GRE (Graduate Record Examination). Άραγε τι θα γινόταν τώρα που η πίεση θα ήταν ακόμα πιο έντονη;
Οι μαθητές οι οποίοι συμμετείχαν στην παρέμβαση είχαν μια πολύ διαφορετική εμπειρία εξετάσεων. Δεν ήταν λιγότερο αγχωμένοι αλλά ανησυχούσαν λιγότερο για το άγχος τους. Ένιωθαν πιο σίγουροι για τον εαυτό τους. Το πιο σημαντικό ήταν όμως ότι τα πήγαν σημαντικά καλύτερα από τους άλλους για άλλη μια φορά και η διαφορά στα σκορ τους ήταν ακόμα μεγαλύτερη από την προηγούμενη φορά.
Συμπέρασμα
Είναι πραγματικά καταπληκτικό το ότι λίγες προτάσεις που ειπώθηκαν μήνες πριν τις επίσημες εξετάσεις είχαν τέτοια σημαντική επιρροή, ίσως ακόμα και στις καριέρες των ανρθώπων αυτών.
Οι νέες έρευνες δείχνουν ότι το πώς αντιμετωπίζουμε το στρες είναι αυτό το οποίο προκαλεί τα αρνητικά αποτελέσματα επάνω μας και όχι το στρες το ίδιο.
Αλλάζοντας άποψη για το στρες, αλλάζει και η ζωή μας όλη!
Διαβάστε περισσότερα στο Ψυχολογικό Blog