Η επιχείρηση δεν είναι απλώς μία έναρξη στη Δ.Ο.Υ. και μία καταχώριση στο οικείο μητρώο. Είναι ένας ζωντανός οργανισμός, ένα αναπόσπαστο κομμάτι της κοινωνίας, την οποία επηρεάζει, αλλά και επηρεάζεται από αυτήν, και γι′ αυτό έχει την υποχρέωση ενός σωστού και υπεύθυνου μέλους της. Θεωρώ ότι δεν μπορεί η επιχείρηση να δραστηριοποιείται με τη στρατηγική της αποκομμένη από το τι συμβαίνει στον κόσμο.
Δεν θα επεκταθώ σε ανάλυση του όρου «εταιρική κοινωνική ευθύνη» γιατί υπάρχει πλήθος άρθρων/μελετών που παρέχουν όλες τις σχετικές πληροφορίες.
Εν τούτοις θέλω να προβληματίσω: α) γιατί οφείλει μία εταιρεία να αποδεικνύει ευαισθησία, να ενδιαφέρεται και να σέβεται την κοινωνία και επομένως και όλους εμάς, και β) γιατί οφείλουμε κι εμείς με τη σειρά μας να αξιολογούμε τη συμπεριφορά της. Θέτω λοιπόν τα εξής ερωτήματα:
- Θα αγοράζατε καλλυντικά, καλής ποιότητας και ελκυστικής τιμής, τα οποία έχουν δοκιμαστεί σε ζώα;
- Θα επιλέγατε προϊόντα για την κατασκευή των οποίων είναι αναγκαίος ο βασανισμός ζώων;
- Θα επιλέγατε για τις αγορές σας ένα κατάστημα γνωρίζοντας ότι ο εργοδότης, ενώ ευημερεί οικονομικά, εκμεταλλεύεται τους εργαζομένους; Ή γνωρίζοντας ότι τους συμπεριφέρεται απαξιωτικά;
- Θα επιλέγατε προϊόντα κατασκευασμένα σε εργοστάσιο που η λειτουργία του επιβαρύνει το περιβάλλον;
- Θα αγοράζατε προϊόντα από επιχείρηση που κάνει φυλετικές διακρίσεις αναφορικά με τους εργαζομένους της;
- Θα αποφασίζατε να απευθυνθείτε σε κάποιον επαγγελματία (γιατρό, δικηγόρο, οικονομολόγο, αρχιτέκτονα κλπ) γνωρίζοντας ότι είναι άριστος επιστήμονας αλλά η κοινωνική του συμπεριφορά είναι κατακριτέα; πχ αν είναι υπέρ της βίας;
Σε όλα τα παραπάνω ερωτήματα θεωρώ ότι η απάντηση μπορεί να είναι είτε θετική είτε αρνητική. Δεν ξεκινώ με δεδομένο ότι η απάντηση είναι αρνητική. Μπορεί πχ να απαντήσει κάποιος «ουδόλως με απασχολεί αν γίνονται δοκιμές καλλυντικών σε ζώα, ειδικά εφ’ όσον οι τιμές είναι καλές» ή «αφού ο επιστήμονας έχει τις απαραίτητες γνώσεις, μού είναι αδιάφορο αν είναι υπέρ της βίας».
Αδιάφορο; Για να δούμε αν όντως είναι...
Ας συσχετίσουμε τα τεθέντα ερωτήματα με τις παρακάτω πληροφορίες για να βγάλουμε τα συμπεράσματά μας.
Υπάρχουν επιχειρήσεις, ναι κι όμως υπάρχουν, που πράττουν ως εξής:
1. Εφαρμόζουν, αναφορικά με τη λειτουργία τους, πρακτικές που επιβαρύνουν το περιβάλλον όσο γίνεται λιγότερο.
2. Δεν κάνουν δοκιμές σε ζώα, ούτε τα κακοποιούν.
3. Δεν υιοθετούν ανήθικες/παράνομες πρακτικές.
4. Προσφέρουν υποτροφίες.
5. Παρέχουν ρούχα/τρόφιμα σε ανθρώπους που τα έχουν ανάγκη.
6. Επιβραβεύουν τους εργαζομένους τους ή ακόμα και τα παιδιά των εργαζομένων τους.
7. Προσφέρουν υπηρεσίες χωρίς αντάλλαγμα για να βοηθήσουν ανθρώπους που είναι οικονομικά ασθενείς (pro bono).
8. Όταν χρειαστεί να μεταφέρουν τις εγκαταστάσεις τους σε πολύ μεγάλη απόσταση σε σχέση με τις προηγούμενες εγκαταστάσεις αναλαμβάνουν οι ίδιες το κόστος της μετακίνησης των εργαζομένων.
9. Επιβραβεύουν τους καταναλωτές των προϊόντων τους και έχουν χτίσει σχέση εμπιστοσύνης μαζί τους.
10. ΚΑΤΑΚΡΙΝΟΥΝ ΕΜΠΡΑΚΤΑ ανήθικες/παράνομες συμπεριφορές. π.χ. Μαθαίνουν ότι ένας προμηθευτής δρα παράνομα και αμέσως διακόπτουν τη συνεργασία μαζί του.
Εφ′ όσον υπάρχουν και αυτά τα παραδείγματα, ο καθένας μας έχει την ευχέρεια αλλά και την ευθύνη των επιλογών του.
Το αν είναι μια εταιρεία «υπεύθυνη» ή «ανεύθυνη» επηρεάζει την κοινωνία άμεσα, κι αν όχι βραχυπρόθεσμα, σίγουρα μακροπρόθεσμα. Σωστό επομένως είναι, κατά τη γνώμη μου βέβαια, να λειτουργούμε στις επιλογές μας με πυξίδα το γενικότερο καλό, στο οποίο φυσικά εμπεριέχεται και το δικό μας προσωπικό καλό, και να μην επιλέγουμε επιπόλαια και με κριτήριο την πρόσκαιρη ωφέλεια.
Σημείωση/Επιφύλαξη/Δέσμευση για επόμενο άρθρο: εννοείται ότι η υπεύθυνη συμπεριφορά εκ μέρους της επιχείρησης υπάρχει πιθανότητα να μην ταυτίζεται πάντα με την ανιδιοτέλεια.