Η τεχνολογία είναι χρήσιμη, σε κάθε περίπτωση. Μπορεί να μη σβήνει – προς το παρόν- πυρκαγιές, αλλά μπορεί να τις προλάβει, είτε να μην προκληθούν, είτε στο ξεκίνημά τους.
Στο Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, η Γενική Γραμματεία Τηλεπικοινωνιών & Ταχυδρομείων σε συνεργασία με τo “Ελληνικό Κτηματολόγιο” συμβάλλουν με δορυφορικά γεωχωρικά δεδομένα και τεχνολογίες αιχμής στην παρακολούθηση της εξέλιξης των δασικών πυρκαγιών, αλλά και την αποτίμηση των καταστρεπτικών αποτελεσμάτων τους, όπως αυτή που πρόσφατα έπληξε την Αττική στην Πεντέλη στις 11 και 12 Αυγούστου.
Συγκεκριμένα, κατά τη διάρκεια και την εξέλιξη της πυρκαγιάς ενεργοποιήθηκε ο μηχανισμός προγραμματισμού δορυφορικών λήψεων (tasking) από το Ελληνικό Κέντρο Διαστήματος (ΕΛΚΕΔ) με καθημερινές λήψεις δεδομένων από διαφορετικά δορυφορικά συστήματα, ενώ στις 13 Αυγούστου πραγματοποιήθηκε η συλλογή πολύ υψηλής ανάλυσης πολυφασματικών δεδομένων για την χαρτογράφηση και αποτίμηση των ζημιών σε συνεργασία με το Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας
Η πλατφόρμα για τις δηλώσεις των Ακαθάριστων Οικοπέδων, η οποία υλοποιήθηκε σε συνεργασία με τα συναρμόδια Υπουργεία Κλιματικής Κρίσης & Πολιτικής Προστασίας και Εσωτερικών, αξιοποιώντας χρήσιμα δεδομένα από το Κτηματολόγιο, είναι μια καίριας σημασίας πρωτοβουλία που αναδεικνύει την αξία του καθαρισμού των οικοπέδων. Στη συγκεκριμένη περίπτωση λειτούργησε και ως ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο για τη συλλογή δεδομένων για το αστικό και περιαστικό κομμάτι της πυρκαγιάς.
Η ανάλυση των πολύτιμων δεδομένων συμβάλλει στη χάραξη αποτελεσματικότερων πολιτικών πολιτικής προστασίας για άλση, ρέματα, αστικές και περιαστικές περιοχές.
Πιο συγκεκριμένα πραγματοποιήθηκε ανάλυση των δεδομένων και αντιπαραβολή με τις 83.000 δηλώσεις καθαρισμού οικοπέδων στις πυρόπληκτες περιοχές των Δήμων Βριλησσίων, Διονύσου, Μαραθώνα, Μεγαρέων, Παλλήνης, Πεντέλης, Ραφήνας – Πικερμίου, Χαλανδρίου και Ωρωπού.
Από τα βασικά συμπεράσματα που προέκυψαν από την ανάλυση αυτή είναι ότι στις περιοχές που είχαμε πολυάριθμες και χωρικά πυκνές δηλώσεις καθαρισμού, η φωτιά στις περισσότερες περιπτώσεις δεν προχώρησε στο εσωτερικό τους, ενώ εκεί που δεν είχαμε δηλώσεις η φωτιά εξαπλώθηκε πιο μαζικά.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο οικισμός της «Διώνης» στο Δήμο Ραφήνας – Πικερμίου (slide 2). Στη συγκεκριμένη περιοχή είχαμε μαζικούς καθαρισμούς οικοπέδων, είχαν γίνει 300 δηλώσεις καθαρισμού και ενώ η πυρκαγιά διέσχισε μέρος του οικισμού, δεν υπήρξαν σημαντικές ζημιές σε κατοικίες.
Παράλληλα, σε συνεργασία με τη Γενική Διεύθυνση Αποκατάστασης Επιπτώσεων Φυσικών Καταστροφών του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας που συντονίζει τα κλιμάκια που πραγματοποιούν ελέγχους και αυτοψίες σε κτιριακές υποδομές στις πυρόπληκτες περιοχές, πραγματοποιήθηκε ανάλυση και σύγκριση των δορυφορικών δεδομένων με αυτά από τις αυτοψίες και τις δηλώσεις καθαρισμών οικοπέδων. Συγκεκριμένα, σε περιοχές που δεν είχαν γίνει δηλώσεις καθαρισμού οικοπέδων υπήρχαν αρκετές περιπτώσεις που καταγράφηκαν στις αυτοψίες καμένες κατοικίες ακατάλληλες και προσωρινά ακατάλληλες προς χρήση. Συγκεκριμένα από τις 146 κατοικίες που χαρακτηρίστηκαν μέχρι σήμερα ακατάλληλες προς χρήση και κατεδαφιστέες («κόκκινες») και προσωρινά ακατάλληλες προς χρήση («κίτρινες»), το 80% δεν είχε δήλωση καθαρισμού των οικοπέδων τους, ενώ στο 20% των περιπτώσεων που αυτό είχε συμβεί, οι ζημιές ήταν ως επί το πλείστον πιο περιορισμένες.
Στόχος του συστήματος καταγραφής των καθαρισμένων οικοπέδων του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης σε συνεργασία με το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και το Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης & Πολιτικής Προστασίας, είναι να ενισχυθεί περαιτέρω, να συνδεθεί σταδιακά με τα συστήματα διαχείρισης δορυφορικών δεδομένων και να συμβάλλει σημαντικά στην προετοιμασία πανελλαδικά των ιδιοκτησιών για την αντιπυρική περίοδο, τον έλεγχο των καθαρισμών και την απομάκρυνσης της φυτικής ύλης από τα οικόπεδα.