Πρώτη ημέρα της νέας κανονικότητας -της νέας εποχής, επί της ουσίας- και για τα βιβλιοπωλεία που άνοιξαν τη Δευτέρα 4 Μαΐου. Μεγάλα βιβλιοπωλεία του κέντρου, αλλά και μικρότερα σε συνοικίες της Αττικής, υποδέχτηκαν ξανά τους πελάτες τους -οι οποίοι τηρώντας τις οδηγίες φορούσαν μάσκα και κρατούσαν τις αποστάσεις- έχοντας κάνει ήδη στις απαραίτητες προσαρμογές για τη λειτουργία των καταστημάτων μετά την καραντίνα.
Η HuffPost κατέγραψε τις εικόνες της πρώτης ημέρας, την ανταπόκριση (και συμμόρφωση) του κοινού, τη χαρά, αλλά και την αγωνία των βιβλιοπωλείων.
«Στο άνοιγμα (10 π.μ.) περίμεναν περίπου 10 - 12 άτομα για να μπουν και είχε μια σχετική κίνηση μέχρι τις 12 το μεσημέρι. Ο κόσμος που έμπαινε σε ποσοστό 90% έκανε αγορές και πολλοί από αυτούς αγόραζαν περισσότερα από δύο βιβλία», όπως είπε το μεσημέρι της Δευτέρας στη HuffPost ο κ. Γιάννης Γιαννακόπουλος, υποδιευθυντής του βιβλιοπωλείου Ιανός στην οδό Σταδίου.
«Οι πελάτες έχουν μαζί τους μάσκες και οι μόνες υποδείξεις που γίνονται από πλευράς μας είναι να τηρούν τις σωστές αποστάσεις όταν περιμένουν στο ταμείο. Έχουμε βάλει σήμανση στο δάπεδο, αλλά χρειάζεται χρόνος για να το συνηθίσουν.
Αυτά για τη σημερινή μέρα, η οποία είναι αρκετά χαλαρή και φαντάζομαι θα χρειαστεί λίγος καιρός για να μπορέσει ο κόσμος να αρχίσει να κατεβαίνει στο κέντρο με τα νέα δεδομένα».
Υπενθυμίζεται ότι το βιβλιοπωλείο Ιανός της Σταδίου έχει επιφάνεια 1.200 τ.μ. (ισόγειο και υπόγειο). Προς το παρόν, το Cafe του Ιανού, στο οποίο διοργανώνονται πολιτιστικές εκδηλώσεις και αποτελεί σημείο συνάντησης για τους Αθηναίους, δεν λειτουργεί.
Πρώτη ημέρα (επανα)λειτουργίας και για το μεγάλο βιβλιοπωλείο των εκδόσεων Πατάκη, επί της οδού Ακαδημίας -η συνολική επιφάνεια του οποίου είναι 640 τ.μ.
Σύμφωνα με την υπεύθυνη καταστήματος, κ. Μαριάντζελα Πετρούλια, η οποία και βρισκόταν στην είσοδο του βιβλιοπωλείου για τον έλεγχο της ροής του κοινού «πριν ανοίξουμε, στις 10 το πρωί, περίμεναν έξω από το βιβλιοπωλείο 2-3 άτομα, ενώ μεταξύ 10 και 12 υποδεχτήκαμε περισσότερα από 30 άτομα».
Όπως είπε στη HuffPost «έχουμε βάλει πλέξιγκλας στα ταμεία, υπάρχουν απολυμαντικά σε κάθε σταθμό εργασίας -εννοείται και στα ταμεία- σύσταση για χρήση μάσκας, ενώ σε λίγο θα βάλουμε και σήμανση στο δάπεδο. Δεν περιμέναμε τόσο κόσμο σήμερα, είναι η αλήθεια. Οι πρώτες αγορές αφορούσαν κυρίως βιβλία σχολικά -εκπαιδευτικά, ως επί το πλείστον για την Γ Λυκείου κι αυτό φανερώνει την αγωνία των γονιών για την επιστροφή των παιδιών στα σχολεία και τις πανελλαδικές- όπως και παιδικά βιβλία. Συνεχίζει η τάση που διαμορφώθηκε τις εβδομάδες του lockdown (όπου το μεγάλο ποσοστό στις ηλεκτρονικές παραγγελίες ήταν βιβλία δραστηριοτήτων και βιβλία για μικρά παιδιά). Αν και ζούμε πρωτόγνωρες καταστάσεις, η αίσθηση της κοινότητας που δίνουν τα βιβλιοπωλεία επανέρχεται διστακτικά. Και χαρήκαμε ιδιαίτερα που ξαναείδαμε αγαπημένους μας πελάτες και συχνούς θαμώνες του βιβλιοπωλείου, που δεν δίστασαν να μας εκφράσουν ότι περίμεναν πως και πως να ανοίξουμε ξανά το βιβλιοπωλείο μας».
Σε επαναλειτουργία βρίσκεται και το κόνσεπτ βιβλιοπωλείο «Free Thinking Zone», στην οδό Σκουφά 64, στην Αθήνα.
Η HuffPost επικοινώνησε με την ιδιοκτήτρια κα Αρετή Γεωργιλή, η οποία μας μίλησε για την επόμενη ημέρα του βιβλιοπωλείου.
«Δεν περιμέναμε ουρές πελατών, ο κόσμος είναι επιφυλακτικός, θα δυσκολεύεται να συναθροίζεται πια. Διότι θα προτιμήσει τις ηλεκτρονικές πωλήσεις. Δηλαδή, αυτό τουλάχιστον το προσεχές διάστημα των δύο-τριών μηνών, μέχρι να δούμε ακριβώς τι θα συμβεί», δήλωσε.
«Είχαμε πελάτες οι οποίοι ήρθαν να μας δουν, να μας ευχηθούν καλές δουλειές, αλλά όχι πολλούς. Ο κόσμος θα είναι πολύ επιφυλακτικός, αυτή είναι η εκτίμησή μου. Πιστεύω ότι η αγορά του βιβλίου έχει μεγαλώσει, περισσότερος κόσμος μπήκε στο βιβλίο, αλλά θα κρατήσουν αυτούς τους πελάτες τα ηλεκτρονικά καταστήματα που κατάφεραν αυτό το διάστημα και έκαναν ηλεκτρονικές πωλήσεις», εξήγησε η κα Γεωργιλή. «Εμείς οι μικροί θα δυσκολευτούμε λίγο παραπάνω, εγώ λίγο περισσότερο. Γιατί το Free Thinking Zone είναι ένα μαγαζί το οποίο δουλεύει με βάση τον ακτιβισμό: κάνουμε ακτιβισμό για ατομικά δικαιώματα και ελευθερίες και η ιδέα μας βασίζεται ακριβώς αντίστροφο της κοινωνικής αποστασιοποίησης. Εμείς θέλουμε να έρχεται κόσμος, να γνωρίζονται οι επισκέπτες μεταξύ τους, να εντάσσονται σε μια από τις ομάδες εθελοντών μας και με βάση αυτών να κάνουμε τις δράσεις μας (παρουσιάσεις, διαμαρτυρίες). Τώρα, δεν θα μπορούμε να κάνουμε τέτοιες εκδηλώσεις πια. Η πώληση των βιβλίων ήταν η πηγή των εσόδων μας για να μπορούμε να κάνουμε τις δράσεις. Χάνεται ένα μέρος της λειτουργίας μας, όπως στα περισσότερα μικρά βιβλιοπωλεία πλέον που είχαν αλλάξει τον τρόπο λειτουργίας τους και προσπαθούσαν να γίνονται community-based (με βάση την κοινότητα), δηλαδή να είναι μικροί πυρήνες πολιτισμού στην περιοχή, με δράσεις για την γειτονιά, την διοργάνωση μιας λέσχης βιβλίου, για παράδειγμα. Θα μου πείτε ότι πάντα υπάρχει ο ηλεκτρονικός τρόπος, αλλά τίποτα δεν μπορεί να υποκαταστήσει την ανθρώπινη επαφή», συμπλήρωσε.
«Οπότε τα μικρά βιβλιοπωλεία που λειτουργούσαν με αυτό το κόνσεπτ προκειμένου να ανταγωνιστούν τα μεγάλα βιβλιοπωλεία και τα ηλεκτρονικά μαγαζιά, τώρα τα φέρνουν βαρέως. Εχουμε το πρόβλημα του ανταγωνισμού του ηλεκτρονικού καταστήματος ούτως ή άλλως ή της ηλεκτρονικής αλυσίδας, τώρα έρχεται να προστεθεί και το γεγονός ότι δεν μπορεί να μαζέψουμε τον κόσμο. Για παράδειγμα, ένα μαγαζί μικρό δεν είναι περισσότερο από 100 τετραγωνικά. Οποιος έχει περισσότερα από 100 τετραγωνικά, είναι πολύ τυχερός. Εγώ ας πούμε που έχω 100-110 τετραγωνικά, θα μπορώ να μαζεύω 10, 12, 14 ανθρώπους. Αν βάλετε ότι δυο είμαστε εμείς (ιδιοκτήτες) και ένας ή δυο οι εκπρόσωποι του συγγραφέα αν μιλάμε για μια παρουσίαση, ποιος θα κάνει εκδήλωση με εννέα και δέκα άτομα πια; Που σημαίνει ότι αναγκαστικά, θα κατευθυνθεί ο κόσμος και οι εκδότες σε πιο μεγάλα μαγαζιά που έχουν περισσότερη άνεση. Ακόμα κι αν δεν είναι βιβλιοπωλεία. Εμείς λοιπόν επειδή το βλέπουμε να υπάρχει και μέχρι το τέλος του χρόνου, ακόμα και να αρθούν τα μέτρα πλήρως, ο κόσμος πάντα θα έχει την επιφυλακτικότητα του συγχρωτισμού, μέχρι το τέλος του χρόνου, μέχρι να βρεθεί εμβόλιο. Βλέπω να μας πηγαίνει έτσι όλη η χρονιά. Σε αυτή την περίπτωση, όποιος αντέξει, αντέξει. Οποιος έχει ρευστότητα, άντεξε, όποιος δεν έχει, δεν άντεξε και δυστυχώς θα αναγκαστεί να κλείσει», είπε. «Αυτό το βλέπω για πολλές μικρές/μεσαίες επιχειρήσεις, όχι μόνο για τα βιβλιοπωλεία. Οι προσπάθειες της κυβέρνησης να βοηθήσει με ρευστότητα και με άλλα μέτρα είναι προς την σωστή κατεύθυνση και πραγματικά βοηθούν, αλλά ας υποθέσουμε ότι έχω 200 ευρώ πάγια για τους δυο μήνες που δεν δούλεψα, η κυβέρνηση δεν θα μου δώσει πάνω από το 20%. Το υπόλοιπο πρέπει να το εκταμιεύσω από την τσέπη μου. Εκτός από τα χρήματα που έβγαλα από την τσέπη μου για να ζήσω τους δυο μήνες που δεν δούλευα, θα πρέπει επιπλέον να επενδύσω και κάτι παραπάνω ενδεχομένως αν θέλω να φτιάξω ένα ηλεκτρονικό κατάστημα, μήπως και ξανασυμβεί αυτό ή για να επενδύσω σε άλλα πράγματα για να διαφοροποιηθώ».
«Πέραν αυτών που δυσκολευόμουν να βγάλω ούτως ή άλλως λόγω της οικονομικής κρίσης, τώρα προστέθηκε και η υγειονομική κρίση και σε εκείνη προστέθηκε και ένα επιπλέον έξοδο που πρέπει να κάνω για να διαφοροποιηθώ, αν είμαι μικρός ή μεσαίος από τους μεγαλύτερους, το οποίο δεν το έχω, θα πρέπει να το βρω. Και δεν μιλάω σε προσωπικό επίπεδο, μιλάω σαν ένα μικρό, οποιοδήποτε μαγαζί. Είναι δύσκολο», εξήγησε η κα Γεωργιλή.
«Επειδή όλοι εμείς που λειτουργούμε με πιο σύγχρονο τρόπο και πιο πολύ ως ζωντανή κοινότητα, είχαμε το κοινό μας, οπότε μας στήριξε αυτό το διάστημα και εμάς, ενώ όλοι οι συνάδερφοί μου, περίπου μου λένε το ίδιο. Οτι είχαν αρκετές παραγγελίες, εμένα οι πωλήσεις μου έφτασαν στο 40-60% σε μηνιαία βάση, μόνο από τα κοινωνικά δίκτυα, χωρίς ηλεκτρονικό κατάστημα. Γεγονός που σημαίνει ότι ο κόσμος έμεινε αλλά αυτό δεν είναι αρκετό, το άλλο 50% είναι οι εκδηλώσεις, οι οποίες δεν γίνονται. Χωρίς εκδηλώσεις δεν μπορούμε να ζήσουμε με το μισό μας εισόδημα. Πρέπει να βρούμε άλλους τρόπους να διαφοροποιηθούμε, είναι λίγο δύσκολο. Η εξίσωση δεν βγαίνει», είπε.
Πώς ήταν η πρώτη ημέρα λειτουργίας για «Το Λεξικοπωλείο» στο κέντρο της Αθήνας;
«Η πρώτη μέρα ήταν με μάσκες, προστατευτικά γάντια και αντισηπτικά τζελ σε όλες τις εισόδους και το ταμείο. Παρόλα αυτά ο κόσμος περίμενε τη σειρά του για να εισέλθει στο κατάστημα, να έχει τις απαραίτητες αποστάσεις. Υπήρχε κίνηση, ήρθαν και μητέρες με παιδιά να ανανεώσουν το στοκ των παιδικών βιβλίων, φίλοι του Λεξικοπωλείου πέρασαν να μας χαιρετήσουν και να αγοράσουν κάποιο βιβλίο, παρόλο που το e-shop μας λειτουργεί όλο αυτό τον καιρό κανονικά. Από όσο μαθαίνω γενικά, γιατί δεν είμαι όλες τις ώρες στο βιβλιοπωλείο, ήταν μια πολύ ενδιαφέρουσα επάνοδος», είπε στην HuffPost Greece ο κ. Διαμαντής Διαμαντίδης, υπεύθυνος εκδηλώσεων στο βιβλιοπωλείο «Το Λεξικοπωλείο».
«Οι εκδηλώσεις έχουν ανασταλεί μέχρι νεωτέρας, όχι μόνο για τα βιβλιοπωλεία αλλά όλους τους χώρους τέχνης. Αυτό όμως δεν μας εμποδίζει να σχεδιάζουμε το πρόγραμμά μας μελλοντικά. Ηδη κάποιες εκδηλώσεις του Μαρτίου και Μαϊου αναβλήθηκαν, υπήρχαν κάποιες για τον Ιούνιο και Ιούλιο. Θέλουμε με τους εκάστοτε συντελεστές να τις πραγματοποιήσουμε, απλά δεν γνωρίζουμε ακόμα τον χρόνο. Κανείς δεν γνωρίζει πότε θα επανέλθουμε σε κάτι σαν μια ρουτίνα», εξήγησε.
«Οι δυσκολίες αφορούν περισσότερο τον τρόπο που θα φέρουμε την κοινότητα των ανθρώπων που είναι φοβισμένη, δεν έχει ίσως σε εκτίμηση τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και όλους τους τρόπους επικοινωνίας που τα τελευταία χρόνια είναι πιο διαδεδομένοι. Νομίζω ότι πολύς κόσμος εξοικειώθηκε μέσα σε αυτό το διάστημα, γεγονός που μας βοήθησε να τους φέρουμε τους αναγνώστες ακόμα πιο κοντά μεταξύ τους. Επειδή αυτό το κομμάτι το δουλεύουμε αρκετό καιρό, μπορέσαμε να το δουλέψουμε ακόμα καλύτερα τώρα. Ηταν μια πρόκληση για εμάς, η δυσκολία είχε να κάνει περισσότερο με το πως μπορούσαμε να βοηθήσουμε ο καθένας από την καραντίνα: να βρούμε έναν τρόπο λειτουργίας από απόσταση», είπε ο κ. Διαμαντίδης.
Το «Book And Art» στην Μυτιλήνη άνοιξε σήμερα και οι επισκέπτες ανυπομονούσαν να το επισκεπτούν.
«Ξεκινήσαμε τη μέρα μας με όρεξη και διάθεση σαν να ήταν η πρώτη μέρα λειτουργίας μας. Ο κόσμος φαίνεται ότι ανυπομονούσε να έρθει έστω να μας δει πάλι από κοντά και να διαλέξει το βιβλίο του ο ίδιος. Το ξεφύλλισμα δεν αντικαθίσταται με κανένα κλικ. Κάποιοι όμως ήταν και αρκετά φοβισμένοι, παρόλα τα μέτρα προστασίας που χρησιμοποιούμε. Νομίζω ότι θα μας μείνει το σύνδρομο της μάσκας και του αντισηπτικού...», είπε στην HuffPost Greece η κα Βάλια Μπαρμπατιώτη, ιδιοκτήτρια του βιβλιοπωλείου «Book and Art» στην Μυτιλήνη.
«Ολο αυτό ήταν μία μεγάλη ευκαιρία για να ενωθούμε παραπάνω από 60 μικρά και ανεξάρτητα βιβλιοπωλεία σε όλη τη χώρα και να φτιάξουμε μία κοινή σελίδα στο Facebook και στο Instagram όπου σαν σκοπό της έχει να υπενθυμίζει στον κόσμο τη σημασία του δικού τους βιβλιοπωλείου, του βιβλιοπωλείου της γειτονιάς. (@είμαστε το βιβλιοπωλείο σου). Είναι η πρώτη φορά που τα βιβλιοπωλεία ενωθήκαμε να κάνουμε μία αλυσίδα αγάπης προς τον αναγνώστη. να είμαστε ενωμένοι για να δείξουμε ότι έχει τη σημασία του το βιβλιοπωλείο. Δεν είμαστε ένα απλό κατάστημα λιανικής, είμαστε κυψέλες πολιτισμού και δεν το λέω κυριολεκτικά», εξήγησε η κα Μπαρμπατιώτη.
Καινούργια ημέρα για το βιβλιοχαρτοπωλείο «Φελούρης» στο Παλαιό Φάληρο.
«Είναι σαν να ξεκινάμε από την αρχή. Είμαι σαράντα χρόνια εδώ, αλλά σήμερα είναι μια καινούργια ημέρα. Πάμε στο άγνωστο, δεν έχουμε εικόνα. Πάμε σε αχαρτογράφητα νερά, οι υποχρεώσεις τρέχουν. Να δούμε τώρα πώς θα είναι τα πράγματα, η κίνηση. Θα δούμε πώς θα το αντιμετωπίσουμε», είπε στην HuffPost o κ. Αντώνης Φελούρης, ιδιοκτήτης του βιβλιοχαρτοπωλείου «Φελούρης» που βρίσκεται στο Παλαιό Φάληρο Αττικής.
«Στο άνοιγμα μαζεύτηκε κόσμος, 6-7 άτομα την πρώτη ώρα. Ανοίξαμε στις 10 το πρωί και θα κλείσουμε στις 8 το βράδυ. Είμαστε επιφυλακτικοί στην αρχή, θα δούμε πως θα πάει. Αγόρασαν (όσοι ήρθαν) κάποια βιβλία που περίμεναν όταν ανοίξουν τα βιβλιοπωλεία. Θα δούμε πώς θα ομαλοποιηθεί η αγορά, η παραγωγή των βιβλίων, οι διανομές. Περιμένουμε, είμαστε σε διάστημα προσαρμογής», δήλωσε ο κ. Βασίλης Δημόπουλος, συνιδιοκτήτης του βιβλιοπωλείου-cafe «Booktalks» στο Παλαιό Φάληρο.
Και συμπλήρωσε: «Οι μισοί μέχρι τώρα πελάτες φορούν μάσκες, αλλά είναι νωρίς. Δεν είναι και υποχρεωτική, υπάρχει ισχυρή σύσταση για το βιβλιοπωλείο, αλλά περιμένουμε να δούμε».
«Οσον αφορά τις οικονομικές δυσκολίες, ήταν τα πάγια έξοδα και ελάχιστα έσοδα. Ο,τι κάναμε από το ηλεκτρονικό εμπόριο. Πάγωσαν τα έξοδα, παρόλα αυτά μετατέθηκαν για λίγο αργότερα. Το καφέ δεν λειτουργεί ακόμα, περιμένουμε οδηγίες τον άλλο μήνα, 1η Ιουνίου, σύμφωνα με το σχέδιο μέχρι τώρα», εξήγησε ο κ. Δημόπουλος.
Πυρετώδεις είναι οι εργασίες και στο βιβλιοπωλείο «Περδίκης» στην Καλλιθέα, με τον ιδιοκτήτη να ελέγχει τους πελάτες για τη χρήση μασκών.«Κυριολεκτικά σήμερα δεν έχουμε χρόνο για τίποτα, είναι η πρώτη ημέρα και είναι δύσκολα τα πράγματα» είπε στη HuffPost, εν μέσω εξυπηρέτησης πελατών και άλλων εργασιών στο κατάστημα,μετά από τη μακρά περίοδο που ήταν κλειστό το κατάστημα.