Ξένα κέντρα μελέτης και διαμόρφωσης της εξωτερικής πολιτικής σε Ευρώπη και ΗΠΑ αντιλαμβάνονται το νέο-οθωμανισμό του Ερντογάν συγκρίνοντάς τον με το ναζισμό στη χιτλερική Γερμανία. Μια ρεαλιστική κατανόηση της σημερινής Τουρκίας, διαμορφώνει την ορθή πολιτική, προτού επισωρευτούν άλλες συμφορές στην ανθρωπότητα. Ένα κύριο συμπέρασμα των αναλύσεων είναι η τουρκική επιδίωξη για κυρίαρχο ρόλο στην Αν. Μεσόγειο, που αφορά ειδικά Κύπρο-Ελλάδα. Δυστυχώς, στην Κύπρο εντείνονται φωνές που θεωρούν ότι «μπορεί να βρεθεί λύση εάν θέλουμε εμείς» και περιέργως, συστήνουν «να πάρουμε μάθημα από την επέμβαση της Τουρκίας στην ΑΟΖ μας», χωρίς να λένε ευθέως το μάθημα…
Τα επιχειρήματα βάσει του διεθνούς και ευρωπαϊκού δικαίου (όπου και το συγκριτικό μας πλεονέκτημα) είναι σημαντικά, αλλά δεν εξουδετερώνεται έτσι ο νέο-οθωμανισμός, όσο πετυχημένα και να είναι επικοινωνιακά. Ενώπιον γεωπολιτικών σεισμών που απασχολούν την Ευρώπη και τις μεγάλες δυνάμεις, στην Κύπρο θεωρείται ύψιστης σημασίας -που θα ανατρέψει δήθεν τους στόχους του Ερντογάν- μια δήλωση του ΟΗΕ ή η επανέναρξη των συνομιλιών στο Κυπριακό. Προβάλλεται ακόμη πως «αν οι συνομιλίες συνεχίζονταν, ο τουρκικός στόλος δεν θα επενέβαινε». Είναι όντως αφέλεια πως αν δώσουμε Τουρκοκυπριακά βέτο, εκ περιτροπής προεδρία, αν παραχωρήσουμε τις κατεχόμενες περιουσίες, ισότιμη κυριαρχία, αγωγό μέσω Τουρκίας, εγγυητικά δικαιώματα, έτσι θα απαλλαχτούμε από την κατοχή και η Τουρκία θα μας αφήσει ήσυχους. Απαιτείται στρατηγική ουσίας με κόστος.
Κατά πόσον σέβεται η Τουρκία το ανώτατο διεθνές δίκαιο φάνηκε ξανά τις προάλλες. Στις 24 Φεβρουαρίου 2018, το Συμβούλιο Ασφαλείας/ΟΗΕ με ομόφωνη απόφαση όλων των μονίμων και μη μονίμων κρατών μελών, ζήτησε από όλους ανεξαιρέτως (Συριακή Κυβέρνηση και αντιμαχόμενες πλευρές, Ρωσία, Ιράν και Τουρκία) τον άμεσο τερματισμό κάθε στρατιωτικής επιχείρησης στη Συρία για τουλάχιστον 30 μέρες για καθαρά ανθρωπιστικούς λόγους ώστε να παρασχεθεί στοιχειώδης περίθαλψη σε ασθενείς και τραυματίες, τροφοδοσία σε εκατοντάδες χιλιάδες άμαχους και παιδιά κ.ά. Καμιά πλευρά δεν σεβάστηκε πλήρως την απόφαση αλλά η Τουρκία «ξεχώρισε». Ενώ το Υπ. Εξ. των ΗΠΑ έκανε ειδική υπόδειξη προς την Τουρκία για συμμόρφωση, η Τουρκία δημόσια δήλωσε περιφρόνηση στην ομόφωνη απόφαση και συνεχίζει την εισβολή εναντίον των Κούρδων της Συρίας που τους «βάφτισε» τρομοκράτες, ενάντια στον κατάλογο τρομοκρατικών οργανώσεων του ΟΗΕ, ΕΕ, ΗΠΑ και Ρωσίας.
Η Αν. Μεσόγειος αποτελεί σήμερα τη μοναδική πρόσθετη πηγή εφοδιασμού ενέργειας προς την Ευρώπη. Η ΕΕ χρηματοδοτεί μελέτες για τυχόν αγωγό, υποβαθμίζοντας την Τουρκία ως «ενδιάμεσο επόπτη», επειδή αυτό ευνοεί το ευρωπαϊκό συμφέρον, όχι γιατί το ζητά η Κύπρος. Μόνο το φιλοτουρκικό λόμπι στις Βρυξέλλες και κάποιοι στην Κύπρο επιμένουν ακόμη ότι η ΕΕ απαιτεί αγωγό μέσω Τουρκίας.
Κατανοητό ότι «πρέπει να αντιληφθούν οι μεγάλες δυνάμεις και η ΕΕ…» αλλά στην πράξη το ερώτημα είναι πως διαχειριζόμαστε εμείς την κατάσταση, που αντιλαμβανόμαστε και κατανοούμε τη σημερινή Τουρκία. Πάντως, η σιωπή, «συνδιαλλαγή» ή υποταγή στις εντολές του Ερντογάν από φόβο, ιδιοτέλεια ή ιδεοληψία, είναι φοβερό λάθος. Ταυτόχρονα όμως συνιστά και ανηθικότητα όταν προέρχεται από εκείνους που εναντιώνονται στον κάθε φασισμό και τώρα συστήνουν … «συνδιαλλαγή».