Το bitcoin, είναι ένα εκ των περίπου 1.500 κρυπτονομισμάτων που υπάρχουν και δημιουργήθηκε το 2009 από ένα χρήστη με το ψευδώνυμο Satoshi Nakamoto. Είναι ένα ψηφιακό νόμισμα που λειτουργεί ως ένα αποκεντρωμένο σύστημα πληρωμών αποτελούμενο από ομότιμους χρήστες, το οποίο δε βασίζεται σε κάποια κεντρική αρχή, όχι δηλαδή όπως έχουμε συνηθίσει τόσα χρόνια με την έκδοση και τον έλεγχο του χρήματος από τις κεντρικές τράπεζες της εκάστοτε χώρας.
Αντίθετα, στηρίζεται σε μια νέα τεχνολογία που αποκαλείται blockchain. Το Blockchain, είναι ένας συνεχώς αυξανόμενος κατάλογος εγγραφών, τα αποκαλούμενα blocks, τα οποία ασφαλίζονται και πιστοποιούνται μεταξύ τους μέσω κρυπτογραφίας. Κάθε τέτοιο block περιέχει ένα “cryptographic hash” του προηγούμενου block, ένα timestamp και δεδομένα συναλλαγών. Με αυτό τον τρόπο καθίσταται σχεδόν αδύνατη κάθε αλλαγή στα δεδομένα που περιέχουν τα blocks από κάποιο κακόβουλο χρήστη, κάτι που τα καθιστά ιδανικά για την μόνιμη καταγραφή και την επιβεβαίωση συναλλαγών μεταξύ δυο ή περισσοτέρων αντισυμβαλλόμενων μερών. Το blockchain μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ως ένα αποκεντρωμένο καθολικό λογαριασμών, αν ένα συνεργατικό δίκτυο αποφασίσει συλλογικά να ακολουθεί ένα συγκεκριμένο πρωτόκολλο για την επικύρωση κάθε νέου block που προστίθεται σε αυτό. Έτσι, κάθε νέα καταγραφή επικυρώνεται από αυτό το πρωτόκολλο και καταγράφεται μόνιμα στο δίκτυο χωρίς να είναι δυνατή κάθε είδους περαιτέρω παραποίηση ή διαγραφή, καθώς κάτι τέτοιο θα προκαλούσε αντίθεση (conflict) με τους καταλόγους του υπόλοιπου δικτύου, κι άρα θα απορριπτόταν .Αυτού του είδους ο σχεδιασμός και η ασφάλεια που προσφέρει το blockchain το κάνει ιδεατό για την καταγραφή εξαιρετικά σημαντικών δεδομένων όπως είναι οι χρηματοοικονομικές συναλλαγές, η ταυτοποίηση προσώπων, τα εταιρικά και ιατρικά δεδομένα κοκ.
Αυτή η αδιάβλητη βάση δεδομένων διαθέτει ένα πρόσφατο αντίγραφό της σε χιλιάδες υπολογιστές σε όλο τον κόσμο τους οποίους τους κατέχουν από απλοί άνθρωποι μέχρι εξειδικευμένοι μηχανικοί λογισμικού οι οποίοι αποκαλούνται miners.
Οι miners, μέσω μιας διαδικασίας που αποκαλείται bitcoin mining, χρησιμοποιούν τους υπολογιστές τους για την εύρεση λύσης υπολογιστικά δύσκολων γρίφων, και ως ανταμοιβή για όποιον το καταφέρει πρώτος, είναι νέα bitcoins, τα οποία και εισέρχονται στην κυκλοφορία. Η ανταμοιβή, η οποία μειώνεται κάθε 4 χρόνια, ήταν 50 νέα bitcoins το 2009 για κάθε γρίφο. Σύμφωνα με το σχέδιο του Nakamoto, η συνολική προσφορά του bitcoin δεν θα ξεπεράσει ποτέ τα 21 εκατομμύρια νομίσματα.
Καθώς όλο και περισσότερα bitcoins δημιουργούνται, η δυσκολία του mining συνεχώς αυξάνεται και ενώ αρχικά μπορούσαν να εξάγουν νομίσματα και απλοί χρήστες μέσω των οικιακών τους υπολογιστών, πλέον απαιτείται εξειδικευμένος και πολύ ακριβός εξοπλισμός. Ένας άλλος σκοπός των miners είναι να διατηρούν και να εξασφαλίζουν την ακεραιότητα του blockchain, καθώς καταγράφουν όλες τις συναλλαγές που γίνονται μέσω του bitcoin, χρησιμοποιώντας την επεξεργαστική ισχύ των υπολογιστών που έχουν στην κατοχή τους. Είναι τέτοια η επεξεργαστική ισχύ που απαιτείται πλέον για το mining που το Bitecoin μαζί με το Etherium, ένα ακόμα κρυπτονόμισμα, αντλούν περίπου το 0,2% της παγκόσμιας κατανάλωσης ενέργειας. Μόνο το bitcoin καταναλώνει ενέργεια σχεδόν όση χρειάζεται η Σιγκαπούρη.
Αξίζει να σημειωθεί ότι τα bitcoins δεν υπάρχουν σε φυσική μορφή, όπως το ευρώ και το δολάριο, αλλά υφίστανται μόνο ως εγγραφές στο blockchain. Τα υπόλοιπα και οι συναλλαγές μεταξύ των χρηστών καταγράφονται χρησιμοποιώντας δημόσια και ιδιωτικά κλειδιά (public and public keys) .
Πιο συγκεκριμένα το δημόσιο κλειδί (public key) είναι μοναδικό για κάθε χρήστη και κατανέμεται στους υπόλοιπους χρήστες για ταυτοποίηση του αποστολέα όσο και για έλεγχο της ακεραιότητας της συναλλαγής (μέσω της έννοιας των ψηφιακών υπογραφών (digital signatures). Το ιδιωτικό κλειδί (private key) πρέπει να φυλάσσεται μυστικό (όπως αντίστοιχα το PIN μιας κάρτας) και χρησιμοποιείται ώστε ο κάθε χρήστης να μπορεί να δημιουργήσει μια έγκυρη ψηφιακή υπογραφή.
Η τιμή του bitcoin εξαρτάται από την προσφορά και τη ζήτηση, όπως ακριβώς συμβαίνει και με τις μετοχές μιας εταιρείας, αλλά υπάρχει διαφωνία ως προς τι αντιπροσωπεύει .Αν και εντάσσεται στην κατηγορία των ψηφιακών νομισμάτων ή κρυπτονομισμάτων (cryptocurrencies) και, τουλάχιστον θεωρητικά, η αξία του bitcoin αντιπροσωπεύει την εμπιστοσύνη των επενδυτών σε αυτό ως τεχνολογία, στην πραγματικότητα η πλειοψηφία των επενδυτών το αντιμετωπίζει ως ένα αγαθό με περιορισμένη προσφορά και ως μέσο κερδοσκοπίας.
Τέλος, μια καινούργια έννοια που χρησιμοποιεί το blockchain είναι τα «έξυπνα συμβόλαια» (smart contracts). Τα smart contracts δίνουν την δυνατότητα δημιουργίας μια κατανεμημένης πλατφόρμας που θα μπορεί να ελέγξει εμπορικές συμφωνίες χωρίς την παρέμβαση κάποιας κεντρικής αρχής και να ολοκληρώσει τις συσχετιζόμενες συναλλαγές. Πιο συγκεκριμένα, το smart contract είναι ένα είδος προγραμματιστικού κώδικα που θα εκτελεί συγκεκριμένες εντολές εφόσον πληρούνται κάποιες συνθήκες της συμφωνίας. Για παράδειγμα θα μπορούσε να αντικαταστήσει κάποια είδη εγγυητικών επιστολών στα οποία όταν ολοκληρωθεί μια συναλλαγή, π.χ. παραλαβή προϊόντος, τότε αυτόματα θα γίνεται η εξόφληση του ποσού χωρίς τη διαμεσολάβηση τρίτων (π.χ. πιστωτικά ιδρύματα).
Η έννοια αυτή ενδέχεται να βρει μεγάλες εφαρμογές σε εμπορικές συμφωνίες, συστήματα υγείας για να ανανεωθούν οι καρτέλες των ασθενών, ακόμα και σε συστήματα ηλεκτρονικής ψηφοφορίας για να ταυτοποίηση την ταυτότητας του ψηφοφόρου και καταχώρηση της ηλεκτρονικής ψήφου.
Κανείς δεν ξέρει ποιο θα είναι το μέλλον των κρυπτονομισμάτων, σίγουρα όμως η τεχνολογία στην οποία στηρίζονται, ήρθε για να μείνει.
Παρακολουθήστε ένα τρίλεπτο animated βίντεο που ετοιμάσαμε για καλύτερη κατανόηση.
Το περιεχόμενο του άρθρου είναι αποκλειστικά για εκπαιδευτικούς σκοπούς και δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να ερμηνευθεί, είτε άμεσα είτε έμμεσα, ως επενδυτική συμβουλή, σύσταση ή υπόδειξη επενδυτικής στρατηγικής καθ 'οιονδήποτε τρόπον.