Ο πρωθυπουργός της Αρμενίας στο μήνυμά του- που μαρτυρά εμμέσως και τα αδιέξοδα στα οποία είχε περιέλθει το Γερεβάν- περιορίζεται να σχολιάσει πως η συμφωνία τερματισμού της ένοπλης σύρραξης με το Αζερμπαϊτζάν στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, που φέρει τη σφραγίδα της Ρωσίας, σίγουρα ”δεν είναι νίκη” και στη συνέχεια επιχειρηματολογεί με φιλοσοφική διάθεση για το τι είναι ”ήττα”.
Αναμφίβολα πάντως σήμερα, αυτοί που πανηγυρίζουν είναι οι Αζέροι και οι σύμμαχοί τους Τούρκοι. Και αυτοί που αντιλαμβάνονται τη συμφωνία ως ”ήττα”, ”συνθηκολόγηση”, ”παράδοση” είναι αρκετοί πολίτες στην Αρμενία που οργισμένοι εισέβαλαν στο Κοινοβούλιο στο Γερεβάν. Μάλιστα διαδηλωτές ζητούν την παραίτηση του Πρωθυπουργού, Νικολ Πασινιάν.
Βέβαια εάν δεν είχε υπογραφεί τώρα η συμφωνία, και δεδομένου ότι Μόσχα δεν είχε καμία πρόθεση να προβεί σε μεγάλης κλίμακας εμπλοκή στην περιοχή, μπορεί σε λίγα 24ωρα οι αζέρικες στρατιωτικές δυνάμεις να είχαν καταλάβει την πρωτεύουσα του Ναγκόρνο Καραμμπάχ. Και τότε οι όροι αυτής της αναμέτρησης θα είχαν αλλάξει δραματικά και σε ένα μελλοντικό τραπέζι διαπραγμάτευσης.
Οι Αζέροι διατηρούν τα εδάφη που κέρδισαν. Αλλά τι κέρδισαν;
Ουσιαστικά η απόφαση υπογραφής αυτής τη συμφωνίας, όπως επισημαίνουν ρωσικά όσο και δυτικά ειδησεογραφικά δίκτυα, επικυρώνει τις μέχρι τώρα στρατιωτικές νίκες του Αζερμπαϊτζάν - που υπερείχε στρατιωτικά- και τα εδάφη που κέρδισε κατά τον ενάμιση περίπου μήνα των εχθροπραξιών.
Σύμφωνα με τον Βλάντιμιρ Πούτιν, Αζέροι και Αρμένιοι θα μείνουν στις «θέσεις όπου βρίσκονται» (σ.σ. μέχρι χθες Δευτέρα). Αυτή η φράση, είναι που εξασφαλίζει στο Μπακού την διατήρηση εδαφών σε βάρος των Αρμενίων στο Ναγκόρνο Καραμπάχ. Σημειώνεται πως τη Δευτέρα, οι αζέρικες δυνάμεις είχαν φτάσει σχεδόν 15χλμ έξω από το Στεπάνακερτ, την πρωτεύουσα το Ναγκόρνο-Καραμπάχ, όπως παραδέχεται και ο ηγέτης της χώρας-θύλακα στον Καύκασο.
Πώς λοιπόν ο πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν, Ιλχάμ Αλίεφ, να μην κάνει λόγο στις δηλώσεις του, περί «συνθηκολόγησης» των Αρμενίων.
Βέβαια οι δυνάμεις του Αζερμπαϊτζάν, δεν ανέκτησαν όλο το Ναγκόρνο Καραμπάχ, παρά το ότι ο Αλίεφ υποστήριξε αβάσιμα ότι «είχα πει ότι θα τους διώχναμε από τα εδάφη μας (τους Αρμένιους) σαν τα σκυλιά, και το κάναμε».
Στην πραγματικότητα ανακτήθηκε ο έλεγχος περιοχών γύρω από το Ναγκόρνο Καραμπάχ, στην περίμετρο ασφαλείας που είχαν δημιουργήσει οι Αρμένιοι πριν από περίπου 30 χρόνια. Ενώ το Μπακού απέσπασε επίσης ορισμένα εδάφη μέσα στην περιοχή των αυτονομιστών.
Ο δε Πούτιν ανέφερε ότι οι περιοχές υπό αρμενικό έλεγχο στο Ναγκόρνο Καραμπάχ θα μείνουν ως έχουν και θα τις συνδέει ένας διάδρομος με την Αρμενία.
Σημειώνεται πως προβλέπεται και ανταλλαγή αιχμαλώτων πολέμου, και σορών νεκρών για να γίνουν οι ταφές ενώ οι πρόσφυγες θα επιστρέψουν στα εδάφη τους, με ευθύνη της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες.
Ρώσοι αλλά και Τούρκοι ως ειρηνευτική δύναμη;
Ο Πούτιν ανακοίνωσε επίσης ότι περίπου 2.000 ρώσοι στρατιώτες θα αναλάβουν να παίξουν το ρόλο της ειρηνευτικής δύναμης στην περιοχή.
Κάποιοι έχουν ήδη αναπτυχθεί ή αναπτύσσονται σε περιοχές όπου ζουν κυρίως Αρμένιοι, που αποσχίστηκαν από το Αζερμπαϊτζάν τη δεκαετία του 1990.
Σύμφωνα με το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων TASS, έχουν ήδη αναχωρήσει για τον θύλακα δέκα μεταγωγικά Ιλιούσιν-76.
Το ρωσικό υπουργείο Άμυνας ανέφερε συγκεκριμένα πως στη περιοχή θα αναπτυχθούν 1.960 στρατιώτες, 90 τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού και άλλος, ειδικός εξοπλισμός.
Ωστόσο, ο Αλίεφ δήλωνε τα ξημερώματα πως «ειρηνευτικό» ρόλο θα αναλάβουν επίσης και τουρκικά στρατεύματα, χρησιμοποιώντας όπως φαίνεται το ρεπορτάζ του ρωσικού πρακτορείου ειδήσεων TASS, τη λέξη ”ανάπτυξη” ειρηνευτικών δυνάμεων.
Λίγο αργότερα βέβαια η Μόσχα υποστήριξε πως δεν θα υπάρξει ”ανάπτυξη τουρκικών στρατευμάτων” αλλά μέχρι στιγμής δεν έχει διαψεύσει την αναφορά Αλίεφ πως ”Στην έδρα της ειρηνευτικής δύναμης θα εκπροσωπούνται τόσο Ρώσοι όσο και Τούρκοι αξιωματικοί”.
Έτσι η σύγχυση, που προκάλεσαν οι πρωινές δηλώσεις του αζέρου προέδρου, συνεχίζεται.
Σημειώνεται πως η Τουρκία είναι στενός σύμμαχο του Αζερμπαϊτζάν, και διαχρονικά εχθρός της Αρμενίας εννώ Γερεβάν-’Αγκυρα.
Επίσης η Άγκυρα κατηγορήθηκε και από δυτικές δυνάμεις, όπως τη Γαλλία, για αποστολή μισθοφόρων στο Ναγκόρνο Καραμπάχ προκειμένου να παλέψουν στο πλευρό των Αζέρων ενώ και οι ΗΠΑ έχουν αναγνωρίσει την βλαπτική εμπλοκή της στην περιοχή και στην σύρραξη.
Φυσικά οποιαδήποτε εμπλοκή Τούρκων στην ειρηνευτική συνιστά μέγα πρόκληση όταν οι δύο χώρες έχουν ανοιχτούς λογαριασμούς από τις αρχές του περασμένου αιώνα με την Γενοκτονία και όταν η Τουρκία ζητά σχεδόν την εξαφάνιση της Αρμενίας από την χάρτη.